Joanna Chmielewska
Krowa Niebiańska
W gąszczu coś nagle ryknęło straszliwie i na polankę wypadła przerażająca postać. Wielka, uszargana, zakrwawiona, pokryta czarnymi kudłami. Wszystkie obecne przy wydarzeniu dzieci uciekły w dzikiej panice i została tylko jedna dziewczynka, unieruchomiona lękiem radykalnie. Pięcioro wystraszonych, ale zdolnych do ruchu, tupiąc i łomocząc, wpadło razem na spróchniały mostek, wcześniej przekroczony pojedynczo, delikatnie i na paluszkach. Mostek, jak było do przewidzenia, nie wytrzymał, zachwiał się, załamał z ostrym trzaskiem i dzieci runęły do kamienistego potoku z wysokości trzech metrów.
Całkowicie bez szwanku wyszła z tego wydarzenia tylko znieruchomiała na polanie dziewczynka.
Koszmarna postać, która wypadła z gąszczu, znikła równie szybko, jak się pojawiła i nie zrobiła jej nic złego wyłącznie dzięki temu, że w ogóle jej nie dostrzegła. Rychło wyszedł na jaw przerażający fakt, iż był to złoczyńca, od dwóch dni poszukiwany przez władze wykonawcze. Uwłosienie miał z natury obfite, kudły i broda czyniły z niego wręcz troglodytę, krwawe ślady wszędzie pochodziły nie tylko z przestępstwa, lecz także z przedzierania się przez jeżyny, tarniny, jałowce i tym podobne kłujące zarośla, ryknął zaś dlatego, że użądliła go osa. Chwilowy azyl znalazł sobie akurat obok osiego gniazda w ziemi. Pośpiesznie opuścił niegościnny las i znikł z ludzkich oczu, nie zauważywszy małej, osłoniętej nieco listowiem, absolutnie nieruchomej figurki.
Figurka za to przyjrzała mu się bardzo dokładnie.
Poruszyła się dopiero, kiedy nadbiegli ludzie dorośli i z krzykiem rozpoczęli akcję ratunkową. Wszystkie dzieci z mostku okazały się silnie poszkodowane, na szczęście jednak żadne nie straciło życia. Niemniej jednak lato było dla nich stracone, a niektóre ślady katastrofy pozostały na zawsze.
Całe wydarzenie stanowiło kliniczny przykład słuszności twierdzenia: „Kto się nie słucha ojca matki, ten się słucha psiej skóry”. W tym wypadku postać psiej skóry przybrał spróchniały mostek.
Dawno było wiadomo, że mostek się wali i rodzice kategorycznie zabraniali przechodzenia po nim na drugą stronę potoku. Racjonalniej byłoby wprawdzie naprawić go, względnie zburzyć do reszty, ale postępowanie racjonalne pociągało za sobą koszty i dotychczas jeszcze nie zdołano uzgodnić, kto ma za dzieło zapłacić. Mostek zatem trwał w chwiejnym braku równowagi i groził niebezpieczeństwem.
Nikt dorosły, widząc kiwające się resztki konstrukcji, za skarby świata nie postawiłby na niej nogi, nawet samobójca, ponieważ upadek z wysokości trzech metrów nie gwarantował skutków nieodwracalnych, dzieci jednakże, jak to dzieci, dopatrywały się w imprezie emocjonującej rozrywki. Korciło je.
Dzieci miejscowe może by jakoś wytrzymały bez podejmowania ryzyka, ale nastał okres wakacyjny i przyjechały dzieci z miasta. I oczywiście spróchniały mostek okazał się największą atrakcją.
W konkurencji wzięło udział sześcioro. Do pięknego lasu po drugiej stronie potoku można było dostać się drogą okrężną, całkowicie bezpieczną, ale mostek kusił. Troje miejscowych dało się namówić trojgu przyjezdnym, w tamtą stronę przeleźli szczęśliwie, z powrotem zaś popłoch spowodował katastrofę.
Ściśle biorąc, z trojga miejskich gości zapał wykazywało tylko dwoje, trzecie, jedyna ocalała dziewczynka, poddawała się propozycjom dość biernie, nie zgłaszając żadnych sprzeciwów. Na mostek wstąpiła, pokonała go dzielnie i zręcznie, no a potem, w obliczu potwora, zastygła w bezruchu.
Elunia Burska bowiem od samego urodzenia odznaczała się cechą szczególną, mianowicie pod wpływem wszelkich emocji nieruchomiała na kamień. Nawet jako niemowlę, przestraszona czymś lub zachwycona, nie wybuchała rykiem, nie machała rączkami, nie pokwitowała radośnie, tylko zamieniała się w produkt sztuczny, atrapę dziecka, co trwałe dłużej albo krócej, zależnie od rozmiaru doznań. Całe otoczenie przyjmowało to zjawisko jako łaskę boską, bo takie grzeczne i ciche dziecko to sama przyjemność, i przez ładne parę lat nikt z jej skłonnością nie walczył. Później zaś zrobiło się za późno na przeciwdziałanie.
Raz jeden tylko spowodowała wstrząs potężny. W wieku lat pięciu, na wsi, rzecz jasna pod opieką rodziny, tak samo jak wszyscy, przechodziła przez tor kolejowy. Nikt jej za rękę nie trzymał, bo chodzić i biegać umiała doskonale. Zza dalekiego zakrętu ukazał się pociąg. Ktoś krzyknął: „Pociąg! Szybciej!”, Elunia odwróciła głowę, w odległości prawie kilometra ujrzała pędzącą machinę i oczywiście zamarła.
Aczkolwiek był to pociąg pośpieszny, to jednak kilkaset metrów wystarczało w zupełności, żeby uciec przed nim pięć razy. Elunia jednakże trwała pomiędzy szynami niczym wysoce realistyczna rzeźba, posąg dziewczynki, wyrosły nagle z podkładów kolejowych, niezdolny do najmniejszego drgnięcia.
Pierwsze cztery sekundy poświecono panicznym i bezproduktywnym krzykom, w sekundzie piątej ojciec Eluni zawrócił, uczynił trzy kroki i ściągnął córkę z szyn. Pociąg dawno przeleciał z łomotem, zanim Elunia zdołała wydusić z siebie odpowiedź na liczne pytania, co też jej wpadło do głowy, żeby stać na torze, kiedy pociąg jedzie.
– Nie wiem – powiedziała żałosnym głosikiem. – Ja nie chciałam.
Odpowiedź przyjęto jako wyraz skruchy i żadnej osobie nic rozumnego nie przyszło do głowy.
Potwór z lasu natomiast na jakiś czas utkwił w jej życiorysie. Włamanie, kradzież i ciężkie pobicie całej jednej rodziny kwalifikowały go w pełni do zapudłowania radykalnego, niestety jednak, popełniwszy czyny karalne, uciekł. Był obcy. Nikt go dokładnie nie widział i nikt nie umiał opisać. Gdyby ściął kudły i ubrał się przyzwoicie, nie zostałby rozpoznany, istniały zaś obawy, że podobnych przestępstw odpracuje więcej. Zręczność w działaniu wskazywała na dużą wprawę.
Szukano go zatem intensywnie i od razu okazało się, że jedna jedyna Elunia przyjrzała mu się porządnie. Niezdolna do zamknięcia oczu, wpatrywała się w dzikie oblicze przez cały czas swojego skamienienia, w jej pamięci zaś utrwalał się każdy szczegół bandyckiej gęby. Miała jednakże dopiero sześć lat. Od istoty w tym wieku trudno oczekiwać rzeczowych i wiarygodnych zeznań, istniały zatem obawy, że pożytku z niej nie będzie.
Tymczasem ujawniło się coś wręcz przeciwnego. Elunia nie tylko patrzyła, umiała także powiedzieć, co widzi. Służbowy rysownik, sporządzający portret pamięciowy, był nią zachwycony, zdołała dostrzec nawet to, co kryło się pod kudłami. Opisywała wszystko z zapałem, czując się niezmiernie ważna, bardzo swoją ważnością uradowana.
– Tu miał takie – oznajmiła, wskazując swoją dolną wargę. – Dużo, takie czerwone, wystawało mu z brody. I groszek na oku, jak tak stał, to na tym, z tej strony. A nos miał taki, o, tu rozklapany, taki rozlazły, a wyżej miał niżej, a w środku na końcu taki psi, ale więcej kanciasty. I gulę koło ucha, a te uszy okropnie wielkie. Słońce mu prześwitywało.
Grafik te określenia zrozumiał doskonale i bez trudu stworzył gębę z obwisłą dolną wargą, z szerokim i złamanym nosem z wyraźną chrząstką na końcu, z naroślą na lewej powiece i ogromnymi uszami typu wiotkie. Pełna uznania Elunia potwierdziła trafność rysunku.
W dwa lata później na doskonale zapamiętany pysk natknęła się osobiście na kolejnych wakacjach. Złoczyńca grasował na prowincji, omijając większe miasta i preferując wsie, gdzie klasie chłopskiej zdarzało się miewać pieniądze. Krew. cudzą i własną, rzecz oczywista dawno już z siebie zmył. odzież zmienił, kudły nieco skrócił, ale twarz mu została i na jarmarku w okolicy Kazimierza Elunia rozpoznała go bezbłędnie.
Absolutną skamieniałość córki dostrzegł jej ojciec, człowiek inteligentny i rozsądny. Bandyta również zauważył posągowo nieruchomą dziewczynkę, ale nie widział jej przy poprzednim spotkaniu i żadne skojarzenia nie zaświtały mu w głowie. Zajęty był podglądaniem, kto tu coś sprzedaje i ile dostaje pieniędzy, typował sobie ofiary i wrośniętymi w grunt dziewczynkami nie zamierzał się interesować. Ojciec sprawdził, w co jego chwilowo niekomunikatywna córka jest wpatrzona, oglądaną przez nią postać ocenił właściwie i zdążył złapać stróża prawa.
W rezultacie postrach licznych wsi poszedł siedzieć, przyłożyli mu, z racji kilku ofiar śmiertelnych, całe dwadzieścia pięć lat i wiadomo było, że przesiedzi co najmniej piętnaście. Dzięki Eluni na jakiś czas był z nim spokój.
I nikomu jakoś nie przyszło do głowy, że tych skojarzeń wreszcie doznał i jasnowłosą, nieruchomą, wpatrzoną w niego oczami rozmiaru talerzyków deserowych dziewczynkę zapamiętał sobie na zawsze.
W późniejszych latach swego życia Elunia zamierała i nieruchomiała jakoś bardziej kameralnie, nikomu przy tym nie wpadając w oko i ponosząc straty możliwe do ukrycia. Chociażby ciasteczka. W sklepie, gdzie w innym miejscu wybierało się kuszący towar, a w innym płaciło i odbierało paczkę, ktoś przez pomyłkę zabrał jej pakunek. Zamiast wydać okrzyk i upomnieć się o swoje, Elunia, rzecz jasna, zamarła, tym razem z oburzenia. Ciasteczka jednakże stanowiły jej prywatną własność i nikogo nie musiały interesować, nie zjadła ich po prostu.
Za to później, w szkole, omal nie zaprzepaściła matury. Pisemne egzaminy odpracowała bezboleśnie, ale już pierwszy ustny padł jej kłodą pod nogi. Z przejęcia i zdenerwowania nie była w stanie wydobyć z ust nawet słowa „dzień dobry”, nie wspominając już o przejściu na właściwe miejsce i udzieleniu odpowiedzi na jakiekolwiek pytanie. Na szczęście nauczycielki znały już nieco jej osobliwe reakcje i dały spokój na dostatecznie długą chwilę, żeby skamieniałość jej przeszła. Zamierzony ślub natomiast miał wielkie szansę zakończyć się skandalem.
Został zrealizowany zgoła cudem. Elunia już studiowała na ASP, zamierzając poświęcić się grafice i reklamiarstwu, umysłowo bowiem nie była niedorozwinięta i zdawała sobie sprawę, że musi wybrać zawód, na który ewentualne nieruchomienie i zamieranie pozostałoby bez wpływu. Potrafiła wyobrazić sobie, co by się stało, gdyby oddała się zajęciom silnie stresującym i została na przykład stewardessą albo aktorką. Względnie dróżniczką kolejową. Pierwsze doświadczenie z pociągiem pozwalało mniemać, iż właściwe manipulacje ze szlabanem nie zostałyby dokonane w odpowiedniej chwili i rychło nastąpiłoby nieszczęście, nie mówiąc już o tym, że jako aktorka w ogóle nie wyszłaby na scenę, zamarłszy za kulisami. Zawód grafika wydawał się dość bezpieczny, a przy tym miłosierna opatrzność obdarzyła ją dostatecznymi zdolnościami, żeby wybór miał sens.