"-a":
unua - первый, dua - второй, deka - десятый
Порядковые числительные пишутся слитно или через черточку (в длинных
числительных):
11 - dek unu - dekunua,
1995 - mil naucent naudek kvin - mil-naucent-naudek-kvina.
Суффикс "-et-" означает уменьшение:
libreto - книжечка
dometo - домик
rideti - улыбаться
Вопросительное слово "kiu" означает "кто, который":
Kiu dato estas hodiau? - которое число сегодня?
Слово "kiu" может стоять и во множественном числе:
Kiujn librojn vi havas? Mi havas poemojn de Pushkin.
Словообразование:
gvidisto - проводник, гид
gvidlibro - путеводитель
chiutage - ежедневно
chiumonate - ежегодно
chiujare - ежемесячно
ruslingve - по-русски
rondeto - кружок
superjaro - високосный год
Demandoj kaj respondoj.
Kiom da chambroj estas en via loghejo? En mia loghejo estas kvar chambroj.
En kiu klaso lernas via fratino? Shi lernas en la kvina klaso. Kiom da
geknaboj lernas en shia klaso? En shia klaso lernas
tridek sep geknaboj. Kiu dato estas nun? Hodiau estas la tria de septembro.
Kiu estas la tria monato de jaro? Tio estas marto. Kiom da jaroj havas
Nikolao? Li havas dudek unu jarojn.
Ответьте на вопросы:
Chu vi scias nomojn de monatoj en Esperanto? Chu vi scias la francan kaj la
anglan lingvojn? Chu vi povas paroli en la germana lingvo? Kiom da tagoj
havas superjaro? Kiom da jaroj vi havas? Chu vi scias, kial la vorto "sep"
similas al la vorto "septembro" ?
Упражнение 9.1.
Переведите :
Сколько у Вас братьев и сестер? У меня есть один брат и две сестры. Сколько
лет Вашему брату? Ему 12 лет. В каком классе он учится? Он учится в шестом
классе. Какое сегодня число? Сегодня двадцатое ноября. Вы знаете названия
месяцев по-немецки? Нет, я не знаю немецкого языка. Какие игрушки есть у
Тани? У нее есть домик, стульчик, рыбки, птички.
Ответы к упражнениям.
9.1: Kiom da gefratoj vi havas? Mi havas unu fraton kaj du fratinojn. Kiom
da jaroj havas via frato? Li havas dek du jarojn. En kiu klaso li lernas? Li
lernas en sesa klaso. Kiu dato estas hodiau? Hodiau estas la dudeka de
novembro. Chu vi scias nomojn de monatoj en germana lingvo? Ne, mi ne scias
la germanan lingvon. Kiujn ludojn havas Tanjo? Shi havas dometon, segheton,
fishetojn, birdetojn.
Teksto
Nikolao studas Esperanton. Li vizitas Esperanto-rondeton en la instituto. La
rondeton gvidas kamarado Pavlov. Hodiau li rakontas en la rondeto pri nomoj
de monatoj. "Chu vi scias, kial en multaj europaj lingvoj la vorto
"septembro" similas al la vorto "sep"? En la antikva Romio septembro estis
la sepa monato de jaro, oktobro estis la oka, novembro - la naua kaj
decembro estis la deka monato de jaro".
Ankau Tanjo scias nomojn de monatoj. Shi havas kalendareton kaj scias
versojn pri monatoj. Shi scias, kiom da tagoj havas chiu monato. Tanjo
deklamas versojn pri monatoj:
Tridek tagoj en septembro
en april', juni', novembro.
Dudek ok en februaro,
dudek nau en superjaro.
Estas sep monatoj, kiuj
havas tridek unu chiuj.
Контрольная работа N 9
1. Переведите :
Сегодня 27-е ноября. После лекций я был в кружке французского языка в нашем
институте. Кружком руководит товарищ Рощина. Сегодня мы изучали названия
месяцев по-французки и читали интересный рассказ. Я знаю по-французки много
слов и могу немного разговаривать.
2. Напишите рассказ "Наш кружок" и придумайте к нему вопросы, начинающиеся
словами: chiu, kiu, kio, kial, kiom.
Vortoj:
unu post la alia - один за другим, друг за другом
leciono - урок
temo - тема
semajno - неделя
lundo - понедельник
lunde - по понедельникам, в понедельник
mardo - вторник
merkredo - среда
jhaudo - четверг
vendredo - пятница
sabato - суббота
dimancho - воскресенье
kredi - верить
ke - что (в придаточных предложениях)
kiam - когда
suno - солнце
luno - луна
alia - другой
tempo - время
Venuso - Венера
nur - только
Если действующее лицо не названо, то вместо него употребляют местоимение
oni.
Oni diras, ke vi lernas bone - Говорят, что вы хорошо учитесь.
Oni vidis lin en kinejo - Его видели в кино.
Винительный падеж может служить для обозначения времени в ответе на вопрос
"когда" - "kiam":
Mi revenis hejmen la dudek kvinan de septembro (25-го сентября)
Упражнение 10.1.
Переведите:
Что вы изучаете? Я изучаю французский язык. Я знаю, что Вы изучаете
эсперанто. Эсперанто я тоже изучаю. Говорят, что в понедельник вы были в
театре. Я был в театре только в воскресенье, 3-го октября. Где сейчас
Николай? Его и других студентов видели в читальне. Что вы делали в среду?
Утром я работал, вечером был в кино. Когда Вы придете ко мне? Я приду к Вам
в четверг.
Teksto
Hodiau estas mardo, la dekunua de decembro. Nikolao vizitas
Esperanto-rondeton marde. Hodiau en la rondeto estas temo "semajno".
- Chu vi scias, kial la nomoj de la semajntagoj similas al la nomoj de
planedoj? - demandas kamarado Pavlov.
- Mi scias, - respondas Nikolao. - En antikva tempo oni kredis, ke chiu
planedo, Luno kaj Suno havas sian tagon. Lundo estis tago de Luno, mardo
estis tago de planedo Marso, merkredo estis tago de Merkuro, jhaudo - tago
de Jupitero, vendredo estis tago de Venuso. Dimancho estis tago de Suno. En
la angla kaj germana lingvoj la nomo de dimancho estas Suntago.
- Chu sabato ne havis sian planedon?
- Mi ne scias.
- Kiu povas aldoni?
- Mi povas, - diras Manjo, - sabato estis tago de Saturno. En antikva tempo
oni sciis nur pri kvin planedoj. Luno, Suno kaj kvin planedoj estas sep.
Kaj nia semajno havas sep tagojn.
- Nun, - diras kamarado Pavlov, - Chiu el vi, unu post alia, rakontu,
kion vi faris vespere. La unua diros pri lundo, alia - pri mardo, tria - pri
merkredo.
Oni respondas:
- Lunde mi vizitis kinejon.
- Marde vespere mi dormis.
- Merkrede mi studis matematikon.
- Jhaude mia amiko min vizitis.
- Vendrede mi ludis kun mia fratineto.
- Sabate mi helpis mian patrinon.
- Dimanche mi skribis leterojn.
Ответы к упражнениям.
10.1: Kion vi studas? Mi studas francan lingvon. Mi scias, ke vi studas
Esperanton. Jes, mi studas ankau Esperanton. Oni diras, ke lunde vi vizitis
teatron. Mi vizitis teatron nur dimanche, la trian de oktobro. Kie nun estas
Nikolao? Oni vidis lin kaj aliajn studentojn en legejo. Kion vi faris
merkrede? Matene mi laboris, vespere estis en kinejo (или vizitis kinejon).
Kiam vi venos al mi? Mi venos al vi jhaude.
Контрольная работа N 10.
1. Придумайте три предложения с местоимением oni.
2. Придумайте примеры со словами kio и ke (по 2 примера с каждым словом).
3. Расскажите, что Вы делали по вечерам на прошлой неделе (называйте даты