Выбрать главу

и дни недели).

УРОК 11-й (dek-unua leciono)

Vortoj :

ami - любить

bildo - картина

shati - любить, ценить

herbo - трава

ofte - часто

desegni - рисовать (карандашом), чертить

fabelo - сказка

krajono - карандаш

sagha - умный, мудрый

blanka - белый

chapo - шапка

rugha - красный

sed - но

bruna - коричневый

urso - медведь

verda - зеленый

kia - какой

flava - желтый

juna - молодой

blua - голубой, синий

tre - очень

nigra - черный

Глаголы "ami" и "shati" переводятся на русский язык словом

"любить", но "ami" означает сильное чувство, а "shati" - склонность,

предпочтение:

Mi amas mian patrinon - я люблю свою мать.

Mi shatas teon kun lakto - я люблю чай с молоком.

- Kiun libron vi legas ? - Mi legas poemojn de Pushkin.

- Kian libron vi legas ? - Mi legas interesan libron.

Оба эти вопроса переводятся на русский язык одинаково: "Какую книгу вы

читаете ?" Но в первом случае речь идет о выборе книги, во втором - о ее

качестве.

Суффикс "-eg-" означает увеличение:

grandega - огромный

bonega - замечательный, превосходный, отличный

pordego - ворота

ridegi - хохотать.

Суффикс "-ul-" означает лицо, обладающее каким-либо качеством:

junulo - юноша

grandegulo - великан.

Суффиксы и приставки могут образовывать слова самостоятельно :

eta - крошечный, мелкий

etulo - малыш

etulino - малышка

Обратите внимание:

maljuna - старый (в противоположность молодому)

malnova - старый (в противоположность новому)

maljuna profesoro - старый профессор

malnova domo - старый дом

Упражнение 11.1.

Образуйте слова :

девушка, старуха, мудрец, глупец, красавица, прекрасный, хорошенький.

Teksto

Tanjo tre amas sian maljunan avinon, kaj la avino amas shin. Shi ofte

rakontas al Tanjo fabelojn. La avino rakontis al shi pri malbona grandegulo

kaj sagha etulo, pri Rugha chapeto, pri malsagha belulino, pri maljunulo kaj

fisheto kaj aliajn fabelojn.

- Rakontu al mi pri tri ursoj, - petas Tanjo.

- Mi ne havas tempon hodiau, - respondas la avino, - mi kuiras tagmanghon,

sed vi desegnu tri ursojn, ilian dometon kaj saghan knabinon.

- Kia estis dometo de tri ursoj?

- Ghi estis nigra kaj malgranda.

Tanjo desegnas. Per nigra krajono shi desegnas dometon, per bruna krajono

shi desegnas la ursojn. Sur shia bildeto estas rugha suno, verda herbo;

blankaj, bluaj kaj flavaj floroj.

Ответы к упражнению 11.1:

junulino, maljunulino, saghulo, malsaghulo, belulino, belega, beleta.

Контрольная работа N 11.

1. Переведите:

Где вы были 15-го июля? В июле я жил возле Черного моря. Вы плавали в море?

Да, я часто плавал. Я очень люблю плавать в море. Когда вы вернулись? Я

вернулся 2-го августа. Куда вы теперь идете? Я иду в библиотеку. Моя

сестренка очень любит сказки. Я ищу книгу о Красной Шапочке. Какие у вас

есть сказки? У меня есть сказки братьев Гримм. У меня есть картинки к сказке

о трех медведях. Какие картинки? Картинки большие и красивые. Приходите ко

мне в четверг, 1-го октября. Спасибо, я приду.

2. Напишите рассказ "Дети читают сказку и рисуют".

УРОК 12-й (dek-dua leciono)

Vortoj:

el - из

horo - час

kuraci - лечить

bulgaro - болгарин

Bulgario - Болгария

por - для, чтобы

kara - дорогой

proverbo - пословица

poshto - почта

vojagho - поездка, путешествие

sendi - посылать

morgau - завтра

ghojo - радость

au - или

devi - долженствовать (devas - должен)

antau - перед

jam - уже

montri - показывать

je - предлог, не имеющий определенного значения

Суффикс "-on-" служит для образования дробных числительных :

duono - половина, triono - треть, dekono - десятая часть.

Kioma horo estas? - Который теперь час?

Nun estas la tria. - Теперь три часа.

Обратите внимание: на эсперанто здесь порядковое числительное, по-русски -

количественное.

Упражнение.

Дадим несколько вариантов перевода фразы "Сейчас 4 часа 15 минут" :

1) Nun estas la kvara kaj dek kvin minutoj.

2) Nun estas dek kvin minutoj post la kvara.

3) Nun estas la kvara kaj kvarono.

4) Nun estas kvardek kvin minutoj antau la kvina.

5) Nun estas tri kvaronoj antau la kvina.

6) Nun estas kvarono post la kvara.

Еще несколько примеров (дается один из вариантов) :

6 часов 30 минут - La sesa kaj duono.

6 часов 10 минут - Dek minutoj post la sesa.

6 часов 50 минут - Dek minutoj antau la sepa.

В котором часу? - Je kioma horo?

В котором часу вы завтракаете? Я завтракаю в половине восьмого.

Je kioma horo vi matenmanghas? Mi matenmanghas je la sepa kaj duono.

Употребление предлога "antau":

Перед дверью - antau la pordo.

Три года тому назад - antau tri jaroj.

Три минуты назад - antau tri minutoj.

Словообразование:

eliri - выходить,

elsendi - высылать,

kuracisto - врач,

poshtisto - почтальон,

poshtkarto (p. k.) - открытка,

bildkarto (b.k.) - иллюстрированная открытка,

postmorgau - послезавтра,

montrilo - стрелка,

oficvojagho - командировка.

Упражнение 12.1.

Переведите :

В семь утра я мылся. В 7.15 я завтракал. В девять была лекция по физике. В

четыре часа 45 минут я вернулся домой. В котором часу вы будете ужинать? Я

буду ужинать в 11.30.

Teksto

En E-rondeto k-do Pavlov montras al la gestudentoj horloghon kaj demandas:

Kioma horo estas nun? Nun estas la sepa. Post kvin minutoj mi diros: nun

estas la sepa kaj kvin minutoj au: nun estas kvin minutoj post la sepa. Post

kvindek minutoj estos dek minutoj antau la oka.

K-do Pavlov demandas, kion la gejunuloj faris matene, ili respondas. Nikolao

revenis hejmen je la oka kaj duono. Tanjo diras: estas por vi letero el

Bulgario. Kiu sendis al vi la leteron?

- En Bulgario loghas mia amiko Stojko Todorov. Li ankau estas studento. Li

studas en medicina instituto. Li volas esti kuracisto.

- Bonvolu legi al ni la leteron de via bulgara amiko, - petis Tanjo.

Nikolao legas: "Kara amiko! Mi ricevis vian leteron. La bildkartoj kaj

poshtmarkoj, kiujn vi sendis, estas tre belaj. Mi dankas vin. En junio mi

havos turistan vojaghon en vian urbon, kaj mi tre ghojas, ke mi vizitos vin.

Pri la dato de mia alveno mi sendos al vi telegramon. Nun mi sendas por via

fratineto bulgarajn fabelojn.

- Legu al mi bulgarajn fabelojn, - petas Tanjo.

- Ne, jam estas la naua. Vi devas dormi. Morgau mi legos al vi la fabelojn.

Proverbo:

Lernu juna, por esti sagha maljuna.