La faraono faris movon: tiel granda îuro mirigis lin.
— Daŭrigu … daŭrigu … — diris li.
—Tiuj landoj — daŭrigis la Feniciano — estas tre strangaj. Loĝas ilin popoloj kun oblikvaj okuloj kaj flava haŭto. Ĉi tiuj popoloj havas sinjoron, kiu estas nomata filo de la Ĉielo kaj regas ilin per saĝuloj, kiuj tamen ne estas pastroj kaj ne havas tian povon, kiel la viaj en Egipto … Ĉi tiuj popoloj similas Egiptanojn … Ili respektas la mortintajn antaŭulojn kaj tre zorgas pri iliaj kadavroj. Ili uzas skribon, kiu ne multe diferencas de via pastra … Sed ili portas longajn vestojn el teksaîoj, tute nekonataj ĉe vi, havas sandalojn, similajn al malgrandaj benketoj, kaj la kapojn ili kovras per pintaj skatoloj … La tegmentoj de iliaj domoj ankaŭ estas pintaj kaj iliaj randoj estas turnitaj supren … Ĉi tiuj eksterordinaraj popoloj havas grenon, pli fruktoportan ol la egipta tritiko, kaj faras el ĝi trinkaîon, pli fortan ol la vino. Ili posedas ankaŭ kreskaîon, kies folioj donas forton al la membroj, gajecon al la spirito kaj eĉ permesas vivi sen dormo. Ili havas paperon, kiun ili scias ornami per diverskoloraj pentraîoj, kaj argilon, kiu bruligita brilas kiel vitro kaj sonoras kiel metalo … Morgaŭ, ĉar via sankteco permesis, mi sendos la specimenojn …
—Mirindaîon vi rakontas, Hiram!… — Sed kian rilaton tio havas al la kanalo, kiun vi volas fosi?…
—Mi respondos mallonge — diris la Feniciano. — Kiam la kanalo estos preta, la tuta fenicia kaj egipta ŝiparo transveturos en Ruĝan Maron, de tie pli malproksimen kaj post kelke da monatoj atingos tiujn riĉajn landojn, kiujn preskaŭ neeble estas atingi tra la kontinento. Kaj ĉu via sankteco — daŭrigis li kun brilantaj okuloj — ne vidas la trezorojn, kiujn ni trovos tie?… Oron, multvalorajn ŝtonojn, grenojn, lignon?… Mi îuras al vi — daŭrigis li ekscitita — ke tiam pli facile estos havi oron ol kupron, ligno estos pli malkara ol pajlo, kaj sklavo ol bovino … Permesu nur, sinjoro, elfosi la kanalon kaj dunge donu al ni kvindek mil soldatojn …
Ramzes ankaŭ ekflamis.
—Kvindek mil soldatojn — ripetis li. — Kaj kiom vi donos por ili?
—Mi jam diris al via sankteco … Mil talentojn ĉiujare por la rajto plenumi la laborojn, kaj kvin mil por la laboristoj, kiujn ni mem pagos kaj nutros …
—Kaj kiujn vi morte turmentos per la laboro?…
—Gardu nin la dioj!… — ekkriis Hiram. — Tio ne estas bona afero, se pereas laboristoj … La soldatoj de via sankteco ne laboros pli multe ĉe la kanalo, ol hodiaŭ ĉe la fortikaîoj kaj ŝoseoj … kaj kia gloro por vi, estro!… kiaj enspezoj por la trezorejo!… Kia utilo por Egipto!… La plej malriĉa kamparano povos havi lignan kabaneton, kelkon da brutoj, meblojn, eble eĉ sklavon … Neniu faraono levis la ŝtaton tiel alten kaj plenumis tiel grandegan aferon! Ĉar kio estos la senvivaj kaj senutilaj piramidoj kompare kun la kanalo, kiu faciligos la transportadon de la trezoroj de la tuta mondo?…
—Jes — aldonis la faraono — kaj kvindek mil soldatoj ĉe la orienta limo …
—Kompreneble!… — ekkriis Hiram. — Vidante tiajn fortojn, kiuj kostos nenion al via sankteco, Asirio ne kuraĝos etendi la manon kontraŭ Fenicio …
La plano estis brila kaj promesis tiajn profitojn, ke Ramzes sentis kapturnon. Sed tuj li ekregis sin.
—Hiram — diris li — belajn promesojn vi faras … Tiel belajn, ke mi timas, ĉu post ili vi ne kaŝas malpli sukcesajn rezultatojn. Kaj tial mi devas bone pripensi kaj demandi konsilon de la pastroj.
—Memvole ili neniam konsentos!… — ekkriis la Feniciano. — Tamen … (la dioj pardonu al mi blasfemon), mi estas certa, ke se la plej alta ŝtata povo transiris hodiaŭ en la manojn de la pastroj, post kelke da monatoj ili alvokus nin por ĉi tiu konstruo …
Ramzes ekrigardis lin kun malvarma malestimo.
—Maljunulo — diris li — al mi lasu la zorgon pri la obeo de la pastroj, kaj vi mem donu pruvojn, ke tio, kion vi diris, estas vera. Mi estus sentaŭga reĝo, se mi ne povus forigi la malhelpojn, kiuj kreskas inter mia volo kaj la aferoj de la ŝtato.
—Vere, vi estas granda monarĥo, sinjoro nia — murmuretis Hiram, sin klinante ĝis la tero.
Estis jam malfrua nokto. La Feniciano adiaŭis la faraonon kaj kun Tutmozis forlasis la palacon. En la sekvinta tago li sendis per Dagon kesteton kun specimenoj el la nekonataj landoj.
La sinjoro trovis en ĝi statuetojn de dioj, indiajn teksaîojn kaj ringojn, malgrandajn pecojn da opio, kaj en dua fako plenmanon da rizo, teajn foliojn, porcelanajn kalikojn ornamitajn per pentraîoj kaj dekkelkon da desegnaîoj, faritaj sur papero per kolorigiloj kaj ĥina inko.
Li rigardis ĉion plej atente kaj konfesis, ke tiajn objektojn li vidis neniam: nek rizon, nek paperon, nek bildojn de homoj, kun pintaj ĉapoj kaj oblikvaj okuloj.
Li ne dubis plu pri la ekzistado de nova lando, en kiu ĉio estis alia, ol en Egipto: la montoj, arboj, domoj, pontoj, ŝipoj …
”Kaj tia lando ekzistas sendube de jarcentoj — pensis li — niaj pastroj scias pri ĝi, konas ĝiajn riĉaîojn, sed ne diras pri ĝi eĉ unu vorton … lli do estas perfiduloj, kiuj volas malriĉigi la faraonojn kaj limigi ilian povon, por poste depuŝi ilin de la trono … Sed … ho miaj antaŭuloj kaj posteuloj, — diris li en sia animo — vin mi alvokas kiel atestantojn, ke mi metos finon al ĉi tiuj friponaîoj. Mi relevos la saĝon, sed mi ekstermos la mensogon kaj donacos ripozon al Egipto …”
Pensante tiel, la sinjoro levis la okulojn kaj rimarkis Dagonon, kiu atendis ordonojn.
—Via kesto estas tre interesa — diris li al la bankiero — sed … ne tion mi volis de vi.
La Feniciano proksimiĝis senbrue, ekgenuis antaŭ la faraono kaj murmuretis:
—Se via sankteco bonvolos subskribi la kontrakton kun la nobla Hiram, Tiro kaj Sidono metos ĉe viaj piedoj ĉiujn siajn trezorojn …
Ramzes sulkigis la brovojn. Ne plaĉis al li la konduto de Fenicianoj, kiuj kuraĝis proponi al li kondiĉojn. Li respondis malvarme:
—Mi pripensos kaj donos respondon al Hiram. Vi povas foriri, Dagon.
Post la foriro de la Feniciano, Ramzes ree meditis.
Reakcio komencis vekiĝi en lia animo.
”Ĉi tiuj komercistoj — diris li en sia koro — rigardas min, kiel unu el la siaj … Ili eĉ kuraĝas montri al mi de malproksime sakon da oro, por devigi min subskribi la traktaton!… Mi dubas, ĉu iu faraono permesis al ili tian intimecon. Mi devas ŝangi tion. La homoj, kiuj falas sur la vizaĝon antaŭ la senditoj de Assar, ne povas diri al mi: ”Subskribu, kaj vi ricevos …” Malsaĝaj feniciaj ratoj, kiuj ŝtelveninte en la reĝan palacon, opinias ĝin sia porka stalo!…”
Ju pli longe li pensis, ju pli detale li rememoris la konduton de Hiram kaj Dagon, des pli forta kolero ekregis lin.
”Kiel ili kuraĝas … kiel ili kuraĝas proponi al mi kondiĉojn …”
—Tutmozis, ĉi tien!… — ekkriis li.
La favorato tuj aperis.
—Kion vi ordonas, mia sinjoro?
—Sendu malsuperan oficiron al Dagon kun sciigo, ke li ĉesas esti mia bankiero. Li estas tro malsaĝa por tiel alta posteno …
—Por kiu via sankteco destinas ĉi tiun honoron?
—En la nuna momento mi ne scias … Oni devos trovi iun inter la egiptaj aŭ grekaj komercistoj … En la ekstrema okazo ni nin turnos al … la pastroj.
La novaîo trakuris ĉiujn reĝajn palacojn kaj ne pasis ankoraŭ unu horo, kiam ĝi jam atingis Memfison. En la tuta urbo oni rakontis, ke Fenicianoj falis en malfavoron de la faraono, kaj ĉe la vespero la popolo jam komencis rompi butikojn de la malamataj fremduloj.
La pastroj ekspiris libere. Herhor eĉ faris viziton al la sankta Mefres kaj diris al li:
—Mia koro sentis, ke la sinjoro sin deturnos de tiuj ĉi idolanoj, kiuj trinkas sangon de la popolo. Mi pensas, ke oni devas montri al li nian dankemon …
—Kaj eble malfermi la pordojn de niaj trezoroj?… — demandis seke la sankta Mefres. — Ne rapidu, via ekscelenco … Mi jam deĉifris ĉi tiun junulon, kaj ve al ni, se ni permesos al li komandi nin.