—Kiel do?…
—En la ekstera muro estas pordetoj, kiujn mi konas, kaj kiujn la pastroj de Labirinto gardas neniam … En la korto la gardistoj nokte estas malmultenombraj kaj tiel fidas al la protekto de la dioj aŭ al la timo de la popolaĉo, ke plej ofte ili dormas … Krom tio, trifoje inter la subiro kaj la leviĝo de la suno, la pastroj iras en la templon preĝi kaj iliaj soldatoj faras la samon sub la libera ĉielo. Antaŭ ol ili finos unu diservon, mi estos en la trezorejo.
—Kaj se vi perdos la vojon?…
—Mi havas la planon.
—Kaj se la plano estas malvera? — diris la faraono, ne povante kaŝi sian maltrankvilon.
—Kaj se via sankteco ne akiros la trezorojn?… Se Fenicianoj, post konsidero, ne donos la promesitan prunton?… Se la armeo estos malsata kaj la esperoj de la popolaĉo trompitaj?… Bonvolu kredi al mi, mia sinjoro — daŭrigis la pastro — ke mi, inter la koridoroj de Labirinto, estos pli sendanĝera, ol vi en via regno …
—Sed la mallumo!… la mallumo!… Kaj la muroj, kiujn oni ne povas trapenetri, kaj la profundaîo, kaj la centoj da vojoj, kie oni ne povas sin orienti … Kredu al mi, Samentu, ke batali kontraŭ homoj estas nur ludo; sed terura estas ombro kaj nekonatajo!…
—Via sankteco — diris li — ne konas mian vivon … Kiam mi havis dudek kvin jarojn, mi estis pastro de Oziriso …
—Vi? — ekmiris la faraono.
—Mi, kaj mi tuj diros, kial mi transiris al la servado al Set. Oni sendis min sur la duoninsulon Sinai, por ke mi konstruu malgrandan kapelon por la montanoj. La konstruado daŭris ses jarojn, kaj mi, havante multe da libera tempo, vagis inter la montoj kaj vizitis la tieajn kavernojn. Kion mi ne vidis tie!… Koridorojn kelke da horoj longajn; malvastajn enirojn, tra kiuj oni devis rampi sur la ventro; ĉambrojn tiel grandegajn, ke ĉiu el ili povus enteni templon. Mi vidis subterajn riverojn kaj lagojn, kristalajn konstruaîojn, tute mallumajn kavernojn, en kiuj oni ne povis vidi la propran manon, aŭ tiel lumajn, ke kvazaŭ iu suno brilis en ili … Kiom da fojoj mi perdis la vojon en la sennombraj trairoj, kiom da fojoj estingiĝis mia torĉo, kiom da fojoj mi rulfalis en nevideblan senfundaîon!… Ofte mi pasigis kelke da tagoj en la subteraîoj, nutrante min per rostita hordeo, lekante la malsekaîon de la ŝtonegoj, ne sciante, ĉu mi revenos en la mondon. Sed mi akiris sperton, mia vidado fariĝis pli sentema, mi eĉ ekamis tiun inferan landon. Hodiaŭ, kiam mi pensas pri la infanaj kaŝejoj de Labirinto, mi volas ridi … La homaj konstruaîoj estas talpejoj kompare kun la senlimaj konstruaîoj, faritaj de la silentaj kaj nevideblaj spiritoj de la tero. Sed foje mi renkontis teruran objekton, kiu tute ŝanĝis miajn opiniojn. Okcidente de la minejo de Sinai sin etendas nodo de valoj kaj montoj, kie ofte sonas subteraj tondroj, la tero tremas kaj iafoje oni vidas flamojn. Interesita mi iris tien por pli longa tempo, mi serĉis kaj dank’ al nerimarkebla fendo mi trovis tutan ĉenon de grandegaj kavernoj, sub kies arkaîoj povus stari plej alta piramido. Kiam mi vagis tie, alflugis al mi forta putra odoro, tiel abomena, ke mi volis forkuri. Sed mi ekregis min, eniris en la kavernon, de kie ĝi venis, kaj mi ekvidis … Bonvolu imagi, sinjoro, homon, kiu havas piedojn kaj manojn je duono malpli longajn ol ni, sed dikajn, malgraciajn kaj finitajn per ungegoj. Aldonu al tio larĝan voston, platigitan de la flankoj, dentan supre, kiel la koka kresto; aldonu tre longan kolon kaj sur ĝi hundan kapon. Fine, vestu la monstron per armaîo, kovrita sur la dorso per kurbaj pikiloj … Nun imagu, ke la figuro staras sur la piedoj, apogita al la ŝtonego per la manoj kaj brusto …
—Io tre malbela — intermetis la faraono. — Mi tuj mortigus tion …
—Tio ne estis malbela — diris la pastro, ektremante. — Ĉar imagu, sinjoro, ke la monstro estis tiel alta, kiel obelisko …
Ramzes faris geston de malkontenteco.
—Samentu — diris li — ŝajnas al mi, ke vi vizitis viajn kavernojn en sonĝo …
—Mi îuras al vi, per la vivo de miaj infanoj — ekkriis la pastro — ke mi diras la veron!… Ĉi tiu monstro en la haŭto de rampaîo, kovrita per pikila kiraso, se ĝi sin etendas sur la tero, estus kun la vosto kvindekon da paŝoj longa … Malgraŭ la timo kaj abomeno kelkfoje mi revenis en la kavernon kaj atente rigardis ĝin.
—Ĝi do vivis?
—Ne. Tio estis kadavro tre malnova, sed tiel bone konservita, kiel niaj mumioj, dank’al la sekeco de la aero aŭ aliaj teraj saloj, nekonataj de mi. Tio estis mia lasta trovaîo — daŭrigis Samentu. — Mi ne iris plu en la kavernojn, sed mi multe meditis. Oziriso — pensis mi — kreas grandajn estaîojn: leonojn, elefantojn, ĉevalojn … Set naskas serpenton, vesperton, krokodilon … La monstro, kiun mi renkontis, estas sendube kreaîo de Set; kaj ĉar ĝi superas per sia kresko ĉion, kion mi konas sub la suno, do Set estas pli forta dio, ol Oziriso. Tiam mi konvertiĝis al Set, kaj reveninte Egipton, mi ekloĝis en lia templo. Kaj kiam mi rakontis al la pastroj pri miaj aventuroj, ili klarigis al mi, ke ili konas multajn tiajn monstrojn.
Samentu iom ripozis kaj daŭrigis:
—Se iam via sankteco bonvolos viziti nian templon, mi montros al vi en la tomboj strangajn kaj terurajn estaîojn: anserojn kun lacertaj kapoj kaj vespertaj flugiloj, lacertojn similajn al cignoj, sed pli grandajn ol strutoj, krokodilon trifoje pli longan ol tiuj, kiuj loĝas en Nilo, ranon tiel grandan, kiel hundo … Tio estas aŭ mumioj, aŭ skeletoj, trovitaj en kavernoj kaj konservataj en niaj tomboj. La popolo pensas, ke ni preĝas al ili, kaj ni nur esploras ilian strukturon kaj gardas ilin de la putro.
—Mi kredos al vi, kiam mi mem vidos — respondis la faraono. — Sed diru al mi, de kie povus aperi en la kavernoj tiaj estaîoj?…
—Mia sinjoro, — diris la pastro — la mondo, en kiu ni vivas, profunde aliiĝas. Jam en Egipto ni trovas ruinojn de urboj kaj temploj, kaŝitaj profunde en la tero. Estis tempo, kiam la lokon de Malsupra Egipto okupis brako de la maro kaj Nilo fluis je la tuta larĝo de nia valo. En la tempoj ankoraŭ pli antikvaj tie, kie estas nia regno, estis la maro … Niaj antaŭuloj loĝis la landon, kiun nun okupas la okcidenta dezerto … Antaŭ dekoj da jarmiloj ne ekzistis homoj, kiel ni, sed kreaîoj, similaj al simioj, kiuj tamen sciis konstrui terdomojn, konservi fajron, batali per bastonegoj kaj ŝtonoj. Tiam ekzistis nek ĉevaloj, nek bovoj; grandegaj elefantoj, rinoceroj kaj leonoj trifoje superis per sia kresko la nunajn samnomajn bestojn. Sed eĉ la grandegaj elefantoj ne estas la plej antikvaj kreaîoj. Antaŭ ili vivis grandegaj rampaîoj: flugantaj, naĝantaj kaj paŝantaj. Antaŭ la rampaîoj estis en nia mondo nur moluskoj kaj fiŝoj, kaj antaŭ ili nur vegetaîoj, sed tiaj, kiaj ne ekzistas hodiaŭ.
—Kaj antaŭe? — demandis Ramzes.
—Antaŭe la tero estis dezerta kaj malplena, kaj la Dia spirito sin portis super la akvoj.
—Mi ion aŭdis pri tio — diris la faraono — sed mi ne kredos, antaŭ ol vi montros al mi la mumion de la monstroj, kiuj, kiel vi diras, ripozas en via templo.
—Kun la permeso de via sankteco, mi finos, kion mi komencis — diris Samentu. — Kiam en la kaverno de Sinai mi ekvidis la grandegan kadavron, la timo ekregis min kaj dum kelke da jaroj mi volis iri en neniun kavernon. Sed la pastroj de Set klarigis al mi, de kie venis tiel strangaj estaîoj, kaj mia timo malaperis, grandiĝis scivolo. Hodiaŭ ne ekzistas por mi pli agrabla ludo, ol vagi sub la tero kaj serĉi vojon en la mallumo. Jen kial Labirinto ne estos por mi pli malfacila, ol promeno tra la reĝa palaco.
—Samentu — diris la sinjoro — mi tre ŝatas vian superhoman kuraĝon kaj saĝon. Vi rakontis al mi tiom da interesaj aferoj, ke, vere, mi mem volonte vizitus la kavernojn kaj iam mi veturos kun vi al Sinai. Tamen mi dubas, ĉu vi sukcesos en Labirinto, kaj por ĉiu eventualo, mi kunvokos la kunvenon de Egiptanoj, por ricevi la rajtigon profiti de la trezorejo.
—Tio ne povas malutili — respondis la pastro. — Sed mia laboro ne estos malpli necesa, ĉar Mefres kaj Herhor ne konsentos doni la trezorojn.