Выбрать главу

"Memoru tamen, ho spiritistoj, ke ne eblaj por Dio kaj por la bonaj Spiritoj estas sole nur maljusteco kaj malbonago.

"Hodiaŭ Spiritismo estas sufiĉe disvastiĝinta inter la homoj kaj jam sufiĉe moraligis la sincerajn adeptojn de sia sankta doktrino, por ke la Spiritoj ne estu devig- itaj uzi malbonajn ilojn, neperfektajn mediumojn. Se do nun iu mediumo, kia ajn li estas, donas, pro sia konduto aŭ moroj, pro sia fiereco, pro sia manko de amo kaj de karito, veran temon por suspekto, forpuŝu, forpuŝu liajn komunikaĵojn, ĉar ia serpento kaŝiĝas en la herbejo. Jen mia konkludo pri la morala influo de la mediumoj.

ERASTO."

ĈAPITRO XXI

PRI LA INFLUO DE LA MEDIO

231. I. Ĉu la medio, kie troviĝas la mediumo, hav­as ian influon sur la manifestiĝojn?

"Ĉiuj Spiritoj, starantaj apud la mediumo, helpas lin kiel por bono, tiel ankaŭ por malbono."

Ĉu la Superaj Spiritoj ne povas superforti la malbonvolon de la enkarna Spirito, kiu servas al ili kiel interpretanto, kaj de tiuj Spiritoj, starantaj apud la me- diumo?

"Ili tion povas, kiam ili trovas ĝin utila kaj laŭ la intenco de la persono, kiu sin turnas al ili. Ni jam diris: la pli altrangaj Spiritoj iafoje povas komunikiĝi el spe- ciala favoro, malgraŭ la neperfekteco de la mediumo kaj de la medio, sed tiam ĉi tiuj tute ne partoprenas en la okazaĵoj."

Ĉu la Superaj Spiritoj klopodas por konduki la frivolajn kunsidojn al pli serioza ideoj?

"La Superaj Spiritoj ne venas al tiaj kunsidoj, pri kiuj ili scias, ke ilia ĉeesto estas tie senutila. Al la me- dioj nemulte instruitaj, sed en kiuj ekzistas sincereco, ni volonte venas, eĉ tiam, se ni tie trovus nur nemulte taŭgajn ilojn; sed al la instruitaj medioj, kie regas iro- nio, ni ne venas. En ĉi tiuj lastaj estas necese paroli al la okuloj kaj al la oreloj: tio estas la rolo de la frap- antaj kaj trompemaj Spiritoj. Estas bone, ke homoj, kiuj pavas pro sia klereco, estu humiligitaj de Spiritoj malpli instruitaj kaj malpli progresintaj."

Ĉu la veno al seriozaj kunsidoj estas malper- mesita al la malsuperaj Spiritoj?

"Ne, ili iafoje tie staras, por profiti de la instruoj,

al vi donataj; sed ili silentas, simple kiel stultuloj en kun- veno de saĝuloj."

Estus eraro pensi, ke iu devas esti mediumo, por altiri al si la estulojn el la nevidebla mondo. La spaco estas plena de ili: sendisiĝe ili staras ĉirkaŭ kaj apud ni, ili nin vidas, nin observas, sin enmiksas en ni- ajn kunvenojn, nin sekvas aŭ foriĝas de ni, laŭ tio, ĉu ni ilin altiras aŭ repuŝas. La mediumeco ne partoprenas en tio: ĝi estas nenio krom komunikrimedo. El tio, kion ni vidis pri la kaŭzoj de simpatio aŭ antipatio de la Spi­ritoj, oni facile komprenus, ke sendube ni estas ĉirkaŭ- itaj de tiuj, kiuj agordas kun nia propra Spirito, laŭ tio, ĉu ĉi tiu estas nobla aŭ malnobla. Ni nun konsideru la moralan staton de nia planedo, kaj oni komprenos, kia speco de Spiritoj el tiuj liberaj certe estas la plej multe- nombraj apud ni. Se ni konsideros ĉiun popolon aparte, ni povos, laŭ ilia superreganta karaktero, iliaj okupoj, iliaj pli aŭ malpli moralaj kaj homamaj sentoj, diri, al kiaj klasoj apartenas la plimulto el la Spiritoj inter ni.

Deirante de ĉi tiu principo, ni imagu kolektiĝon de homoj ventanimaj, senkonsideraj, okupitaj de siaj ple- zuroj: kiaj Spiritoj tie troviĝas en plej granda nombro? Tiuj sendube ne estus Superaj Spiritoj, tiel same, kiel niaj scienculoj kaj filozofoj tien ne irus, por pasigi sian tempon. Tiel, kie ajn homoj kolektiĝas, tie sin trovas kaŝita aro da estuloj, kiuj simpatias iliajn bonajn aŭ malbonajn ecojn, kaj tio ekster ĉia penso pri elvokado. Ni nun akceptu, ke ili havas la eblon konversacii kun la estuloj de la nevidebla mondo pere de iu interpret- anto, t. e. per iu mediumo: kiaj respondos al ilia elvoko? Evidente tiuj, kiuj tie staras, tute pretaj, kaj kiuj elserĉ- as al si ĉian okazon, por komunikiĝi. Se en frivola so- cieto oni elvokos iun Superan Spiriton, li eble venos kaj eĉ diros kelke da saĝaj vortoj, same kiel bona paŝtisto alkuras al la alvoko de siaj devojiĝintaj ŝafoj; sed se li konstatas, ke li tie ne estas komprenata, nek aŭskultata, li foriras, same, kiel farus ĉiu el ni, kaj la aliaj povas agi tute libere.

Ne ĉiam sufiĉas, ke iu societo estas serioza, por ricevi altajn komunikaĵojn; ekzistas homoj, kiuj ne- niam ridas, kaj tamen ilia koro ne estas pura; nu, la bonajn Spiritojn altiras precipe la koro. Nenia morala kondiĉo esceptas la komunikiĝojn de la Spiritoj, sed se ies kondiĉo estas malbona, tiu komunikiĝas kun la Spi­ritoj, siaj similuloj, kaj tiuj sin ne detenas trompi lin kaj karesi liajn antaŭjuĝojn.

Oni el tio vidas la grandegan influon de la medio sur la konsiston de la inteligentaj manifestiĝoj; sed tiu influo ne fariĝas tiel, kiel pretendis kelkaj homoj tiam, kiam oni ankoraŭ ne konis, kiel hodiaŭ, la mondon de la Spiritoj, kaj antaŭ ol pli konkludigaj eksperimentoj klar- igis la dubojn. Kiam komunikaĵoj akordas kun la opinio de la ĉeestantoj, tiel estas ne tial, ke tiu opinio rebild- iĝus en la Spirito de la mediumo, kvazaŭ sur ia spegulo, sed tial, ĉar apud la ĉeestantoj staras Spiritoj, simpati- antaj kun ili kiel por bono, tiel por malbono, kaj tute same opiniantaj kiel ili. Pruvas ĝin tio, ke se ili havas sufiĉan forton por altiri al si aliajn Spiritojn, ol tiuj, starantaj apud ili, tiu sama mediumo sin turnos al ili per tute alia parolo kaj diros al ili aferojn, kiuj havas nenian rilaton kun iliaj ideoj kaj konvinkoj.

Resume: la kondiĉoj de la medio estas des pli bonaj, ju pli da interkonsenteco ekzistas por bono, ju pli da puraj kaj noblaj sentoj, ju pli da sincera deziro instruiĝi sen kaŝita penso.

ĈAPITRO XXII

PRI LA MEDIUMECO DE LA BESTOJ

234. Ĉu la bestoj povas esti mediumoj? Ĉi tiu de­mando estas ofte farata, kaj iaj faktoj laŭŝajne respond­as jese. Kio precipe povis konfirmi ĉi tiun opinion, tio estas la rimarkindaj signoj de inteligento ĉe kelkaj dres- itaj birdoj, kiuj ŝajnas diveni la penson, prenante el amaso da kartoj tiujn, kiuj povas ĝuste respondi al pro- ponita demando. Mi observis kun aparta atento tiujn eksperimentojn, kaj kion mi plej forte admiris, tio estis la arto, kiu certe devis esti uzita por la dresado de tiuj birdoj.

Oni sendube ne povas nei ĉe ili kelkan relativan in- teligentecon, sed oni devus konsenti, ke, en ĉi tiu cirkons- tanco, ilia sagaceco tre superus tiun de la homo, ĉar neniu homo povus flati al si, ke li farus tion, kion ili faras; oni eĉ devus, por iaj eksperimentoj, supozi ĉe ili ian duan vidadon, pli fortan ol tiu de la plej klarvidaj somnambuloj. Efektive, oni scias, ke la klarvideco estas mem ŝanĝiĝema kaj elmetita al oftaj intermitoj, dum ĉe la birdoj ĝi estus konstanta kaj funkcius ĉe la oportuna momento kun tiaj reguleco kaj precizeco, kiajn oni vidas en nenia somnambulo. Unuvorte, ĝi ĉe la birdoj neniam mankus.

La plej multaj eksperimentoj, kiujn mi ĉeestis, estas el tiaj, farataj de la prestidigitatoroj, kaj povis ĉe mi postlasi nenian dubon pri la uzado de kelkaj el ties ri- medoj, precipe de tiu de la devigitaj kartoj. La presti- digitarto konsistas en la maskado de tiuj rimedoj, sen kio la efekto perdus sian sorĉan karakteron. Eĉ redukt- ita ĝis ĉi tiu proporcio, la fenomeno tamen estas tre interesa, kaj ĉiam estas admirindaj kiel la talento de la instruanto, tiel ankaŭ la inteligenteco de la instruato, ĉar la ĉi tie venkenda malfacilaĵo estas multe pli granda, ol se la birdo agus nur dank'al siaj propraj kapabloj. Nu, igi ĝin fari aferojn, kiuj translimas tion eblan por la homa inteligento, estas pruvi, per tio sola, la uzadon de ia sekreta procedo. Cetere unu fakto ĉiam okazas, nome, ke la birdoj atingas tiun gradon da lerteco nur post kelka tempo kaj per specialaj kaj persistaj zorgoj, kio ne estus necesa, se tiujn aferojn prenus sur sin ilia inteligenteco sola. Ne estas pli eksterordinare instrui ilin elpreni kartojn, ol kutimigi ilin ripetadi ariojn aŭ vortojn.