LII. Ĉu iu trompema Spirito povus substituiĝi al tiu de iu vivanto, kiun oni elvokus?
"Ĉi tio ne estas duba kaj tre ofte okazas precipe tiam, kiam la intenco de la elvokinto ne estas pura. Efe- ktive, la elvoko de vivantoj prezentas intereson nur kiel psikologia studo; estas konsilinde deteni sin de ĝi ĉiam, kiam ĝi ne povas doni pozitivan rezultaton."
Rimarko. Se la elvoko de la liberaj Spiritoj ne ĉiam efikas — mi uzas ilian esprimon —, multe pli ofte tiel estas pri tiuj enkarniĝintaj; precipe en ĉi tiu okazo trompemaj Spiritoj ekokupas ties lokon.
LIII. Ĉu la elvoko de vivanto estas iel malutila?
"Gi ne ĉiam estas sendanĝera; tio dependas de la stato de la persono, ĉar se li estas malsana, oni povas per ĝi pliakrigi liajn suferojn."
LIV. En kia okazo la elvoko de vivanto povas esti plej malutila?
"Oni devas deteni sin elvoki tre junajn infanojn, an- kaŭ serioze malsanajn homojn kaj kadukajn maljunul- ojn. Unuvorte, ĝi povas esti malutila ĉiam, kiam la korpo estas tre malfortiĝinta."
Rimarko. Ankaŭ la abrupta ĉeso de la intelektaj ka- pabloj dum maldormo povus esti danĝera, se la persono en tiu momento bezonus sian plenan spiritoĉeeston.
LV. Cu dum la elvokiteco de vivanto lia korpo spertas laciĝon kiel sekvon de la laboro, al kiu, kvankam forestanta, sin donas lia Spirito?
Unu persono, kiu troviĝis en tiu stato kaj kiu pens- is, ke lia korpo laciĝas, respondis ĉi tiun demandon jene:
"Mia Spirito estas ia nelibera balono, ligita al fosto; mia korpo estas la fosto, ŝancelata de la skuoj de la balono."
LVI. Car la elvoko de vivantoj povas esti iel malutila, se farita ne prudente, ĉu tial ne estas danĝere elvoki iun Spiriton, pri kiu oni ne scias, ĉu li estas enkarn- iĝinta, kaj kiu povus ne troviĝi en favoraj kondiĉoj?
"Ne, la cirkonstancoj ne estas tiaj samaj; li venos nur, se li havos la kondiĉojn tion fari. Cetere, ĉu mi ne diris al vi, ke vi demandu, antaŭ ol fari ian elvokon, ĉu ĝi estas efektivigebla?"
LVII. Kiam, en la malplej oportunaj momentoj, ni eksentas nerezisteblan dormemon, ĉu ĝin kaŭzas tio, ke ni estas ie elvokataj?
"Tiel sendube povas esti, sed plej ofte ĝi estas pure fizika efiko, ĉu tial, ke la korpo bezonas ripozon, ĉu tial, ke la Spirito bezonas sian liberecon."
Rimarko. Unu mia konatino, mediumino, unu tagon ek- pensis elvoki la Spiriton de sia nepo, dormanta en la sama ĉambro. La identeco estis konstatita laŭ la parolo, la kutim- aj esprimoj de la infano kaj la tre ĝusta raporto pri diversaj aferoj, kiuj okazis al li en la lernejo; ankoraŭ unu cirkons- tanco ĝin konfirmis. La mano de la mediumino subite haltis meze de frazo kaj nenion plu ŝi povis skribi. En tiu mo- mento la infano, duonvekiĝinta, sin ekturnadis sur sia lito; post kelke da momentoj li reendormiĝis kaj tiam la mano denove ekmoviĝis, daŭrigante la interrompitan konversacion. Farita en bonaj kondiĉoj, la elvoko de vivantoj pruvas, en la malplej kontestebla maniero, la apartan agadon de la Spirito kaj de la korpo, kaj sekve la ekziston de iu inteligenta principo ne dependanta de la materio. (Vd. en la Revue Spi- rite, de 1860, pĝ. 11 kaj 81, plurajn rimarkindajn ekzemplojn de elvokado de vivantoj.) (*'
285. Homa telegrafio
LVIII. Ĉu, sin reciproke elvokante, du homoj povus transsendi siajn pensojn unu al la dua kaj do interparoli?
"Jes, kaj ĉi tiu homa telegrafio estos iam universala rimedo por interparolo."
— Kial ĝi ne estus praktikata jam nun?
"Gi estas praktikebla por iuj homoj, sed ne por ĉiuj; estas necese, ke la homoj elpuriĝu, por ke iliaj Spiritoj liberiĝu el la materio, kaj tio estas ankoraŭ unu motivo, pro kiu oni faru elvokojn en la nomo de Dio. Gis tiam ĝi estas apartaĵo de la elitaj animoj, iel liberaj de la materio, da kiaj estas tre malmulte sur la Tero, ĉe la ho- diaŭa stato de ties loĝantoj."
(,) Pri la elvokado de vivantoj la eminenta politikisto kaj mediumo William Thomas Stead (1849 - 1912) postlasis al la mondo la plej rimarkindan dokumentaron. — La Trad.
Capitro xxvi
PRI LA DEMANDOJ, KIUJN ONI POVAS FARI AL LA SPIRITOJ
Enkondukaj rimarkoj. Demandoj simpatiaj aŭ antipatiaj al la Spiritoj. Demandoj pri la estonteco. Pri la pasintaj kaj estontaj ekzistadoj. Pri la moralaj kaj materialaj interesoj. Pri la sorto de la Spiritoj. Pri la sano. Pri la inventoj kaj eltrovoj. Pri la kasitaj trezoroj. Pri la aliaj mondoj
Enkondukaj rimarkoj
286. Neniel superflua estus la graveco, kiun oni atribuus al la maniero formuli la demandojn kaj des pli al la konsisto de la demandoj. Du aferoj estas konsi- derendaj en tiuj, kiunj oni faras al la Spiritoj: la formo kaj la fundo. Koncerne la formon, ili devas esti formul- ataj klare kaj precize: neniom da demandoj kompleksaj. Sed estas ankoraŭ unu ne malpli grava punkto, nome la ordo en ilia aranĝo. Kiam iu temo postulas serion da demandoj, tiam estas plej grave, ke ili sinsekve inter- ligiĝu metode, en tia maniero, ke unu nature elfluu de alia; tiam la Spiritoj respondas multe pli facile kaj kla- re, ol se ili estas prezentataj hazarde, abrupte pasante de unu objekto al alia. Tial estas ĉiam tre utile ilin antaŭe prepari, escepte de tio, se, dum la kunsido, oni intermetas aliajn, diktitajn de la cirkonstancoj. Krom tio, ke la redaktado certe estas pli bona, se farita tran- kvile, tiu prepara laboro estas, kiel mi jam diris, ia an- taŭa elvokado, ĉe kiu la Spirito eble ĉeestis kaj kiu lin inklinigas respondi. Estas rimarkinde, ke la Spirito tre ofte anticipe respondas iujn demandojn, kio montras, ke li ilin jam antaŭe konis.
La fundo de la demando postulas ankoraŭ pli serioz- an atenton, ĉar ofte respondo, ĝusta aŭ malĝusta, ja dependas de la demando. Kelkajn la Spiritoj ne povas aŭ ne devas respondi pro motivoj al ni nekonataj: estas do senutile insisti; sed tio, de kio oni precipe devas sin deteni, estas demandoj, celantaj provi ilian sagacecon. Kiam io ekzistas, oni diras, ili devas ĝin scii; nu, ĝuste tial, ĉar tiun ion vi ja konas aŭ havas mem la rimedojn konstati ĝian verecon, ili ne donas al si la penon respondi; tiu suspekto ilin pikas, kaj do oni ricevas nenion kontentigan. Cu ni ĉiutage ne havas pri tio ekzemplojn inter ni? Cu homoj superaj, konsciantaj sian valoron, plezurus respondante ĉiajn sensencajn demandojn, celant- ajn submeti ilin al ia ekzameno, kvazaŭ lernejanojn? La deziro fari adepto tian aŭ tian homon ne estas por la Spiritoj motivo por atenti vanan scivolon; ili ja scias, ke la konvinkiĝo pli aŭ malpli frue venos, kaj la ri- medoj, kiujn ili uzas, por ĝin venigi, ne ĉiam estas tiuj, kiujn ni supozas.
Prezentu al vi iun gravan sinjoron, okupitan de util- aj kaj seriozaj aferoj, senĉese turmentatan de la baga- telaĵaj demandoj de iu infano, kaj vi faros al vi ideon pri tio, kion la Superaj Spiritoj devas pensi pri ĉiaj ne- niaĵoj, kiujn oni rakontas al ili. El tio ne sekvas, ke oni ne povas ekhavi de la Spiritoj utilajn klarigojn kaj precipe tre bonajn konsilojn, sed ili respondas pli aŭ malpli bone laŭ sia scio mem, laŭ la intereso, kiun ni de ili meritas kaj la korligiteco, kiun ili portas por ni, kaj fine laŭ la celo, al kiu oni strebas, kaj la utileco, kiun ili vidas en la afero. Sed se nia tuta penso limiĝas je tio, konsideri ilin pli kapablaj, ol aliaj, utile informi nin pri la aferoj de ĉi tiu mondo, tiam ili ne povas havi por ni profundan simpation; ili do faras tre mallongajn vi- zitojn kaj ofte, laŭ la grado de sia neperfekteco, el- montras sian malbonhumoron, ke ili estis senutile ĝenitaj.
287. Iuj homoj pensas, ke estas preferinde deteni sin de demandoj kaj konsilinde atendi la instruon de la