Li komencis akcepti kuracilojn, plenumi preskribojn de la doktoro, kiuj sxangxigxis post esploro de urino. Sed gxuste nun okazis tiel, ke en tiu esploro kaj en tio, kio devis sekvi post gxi, aperis ia embaraso. La doktoro estis neatingebla, kaj rezultis, ke estis farata ne tio, kion diris la doktoro. Aux li forgesis, aux mensogis, aux kasxis ion de li.
Sed Ivan Iljicx komencis precize plenumi la preskribojn kaj en tiu plenumado trovis konsolon por la komenca tempo.
La cxefa okupo de Ivan Iljicx post la vizito al kuracisto igxis preciza plenumo de la kuracistaj preskriboj rilate higienon kaj akceptadon de kuraciloj kaj atentado pri sia doloro, pri cxiuj funkcioj de la organismo. La cxefaj interesoj de Ivan Iljicx igxis homa sano kaj homaj malsanoj. Kiam en lia cxeesto oni parolis pri malsanuloj, pri mortintoj, pri resanigxintoj, precipe pri malsano, kiu similis la lian, li penante kasxi sian maltrankvilon fikse auxskultis, demandis kaj faris aplikon al sia malsano.
La doloro ne malpliigxis, sed Ivan Iljicx faris strecxojn por devigi sin pensi, ke li pli bonstatas. Kaj li povis trompi sin, dum nenio lin maltrankviligis. Sed kiam okazis malagrablajxoj kun la edzino, malsukceso cxe la ofico, malbonaj kartoj en ludo, li tuj sentis la tutan forton de sia malsano; antauxe li povis travivi tiujn malsukcesojn atendante, ke li tuj korektos la malbonon, venkos, gxisatendos sukceson, grandan pokalon. Sed nun ajna malsukceso senfortigis lin kaj jxetis en desperon. Li diradis al si: ja jxus mi komencis resanigxi kaj la kuracilo jam komencis efiki, kaj jen tiu damna malfelicxo aux malsukceso Kaj li koleris kontraux la malfelicxo aux kontraux la homoj, kauxzantaj al li malagrablajxojn kaj mortigantaj lin, kaj li sentis, kiel tiu kolero mortigas lin; sed li ne povis reteni sin de gxi.
Sxajne al li devus esti klare, ke lia kolerigxo kontraux cirkonstancoj kaj homoj plifortigas lian malsanon kaj tial li devas ne atenti malagrablajn okazajxojn, sed li faris tute malan konkludon: li diradis, ke li bezonas trankvilon, atentis cxion, kio rompis tiun trankvilon, kaj cxe ajna bagatela rompo incitigxis. Lian staton malbonigis tio, ke li legis medicinajn librojn kaj konsultis doktorojn. La malbonigxo estis tiom kontinua, ke li povis sin trompi komparante unu tagon kun la alia " la diferenco estis malmulta. Sed kiam li konsultis doktorojn, tiam al li sxajnis, ke cxio iras al malbono kaj ecx tre rapide. Malgraux tio li konstante konsultis doktorojn.
Tiumonate li vizitis alian famulon: la alia famulo diris preskaux la samon, kion la unua, sed aliel vortumis la demandojn. Kaj la konsultigxo kun tiu famulo pliigis la dubon kaj timon de Ivan Iljicx. Amiko de lia amiko " tre bona doktoro " tiu denove tute aliel formulis la malsanon kaj, kvankam promesis resanigxon, per siaj demandoj kaj supozoj ecx pli konfuzis Ivanon Iljicx kaj fortigis liajn dubojn. Homeopato ankoraux aliel determinis la malsanon kaj donis medikamenton, kaj Ivan Iljicx sekrete akceptis gxin eble dum unu semajno. Sed post semajno, ne sentante plibonigxon kaj perdinte fidon kaj al la antauxaj kaj al tiu cxi kuracadoj, li venis ecx en plian deprimon. Foje konata sinjorino rakontis pri resanigxo per ikonoj. Ivan Iljicx kaptis sin cxe tio, ke li atente auxskultas kaj taksas verecon de la fakto. Tiu okazo timigis lin. Cxu mi tiom mense malfortigxis? " li diris al si. " Bagatel'! Estas absurde, ne indas cedi al suspektemo, sed elektinte unu kuraciston mi rigore sekvu lian kuracadon. Do tiel mi faru. Nun finite. Mi nenion pensos kaj gxis la somero rigore plenumos kuracadon. Kaj poste videblos. Nun fin' al tiuj sxanceligxoj! Facilis diri tion, sed ne eblis plenumi. La doloro en la flanko cxiam pli suferigis, cxiam sxajnis plifortigxi, igxis konstanta, la gusto enbusxe igxis pli kaj pli stranga, al li sxajnis, ke io abomena odoras el la busxo kaj apetito kaj fortoj plu malpliigxis. Ne licis sin trompi. Io terura, nova kaj tiom grava, pli grava ol kio neniam dum la vivo estis kun Ivan Iljicx, okazadis en li. Kaj li sola sciis pri tio, sed cxiuj apuduloj ne komprenis aux ne volis kompreni kaj opiniis, ke cxio en la mondo iras laux antauxa maniero. Gxuste tio pleje turmentis Ivanon Iljicx. Li vidis, ke la hejmanoj " precipe la edzino kaj filino, kiuj estis cxe ekstremo de vizitoj " nenion komprenis, angoris pro lia malgajeco kaj postulemo, kvazaux li kulpus je tio. Kvankam ili penis kasxi tion, li vidis, ke li estas obstaklo por ili, sed la edzino jam ellaboris certan sintenon pri lia malsano kaj agis tiele sendepende de tio, kion li diris kaj faris. La sinteno estis jena: " Vidu, " sxi ofte diris al konatoj, " Ivan Iljicx ne povas, kiel cxiuj bonaj homoj, rigore plenumi la preskribitan kuracadon. Nun li akceptas gastojn, mangxas laux preskribo kaj gxustatempe enlitigxos; sed morgaux, se mi malatentos, li forgesos akcepti, mangxos sturgajxon (kaj al li malpermesitas), kaj ecx sidos cxe ludo gxis la unua horo. " Nu, kiam do? " diris Ivan Iljicx kun angoro. " Unufoje cxe Pjotr Ivanovicx.
" Sed ja hieraux kun Sxebek.
" Nu, pro kio ajn, sed tiamaniere vi neniam resanigxos kaj nur turmentos min.
La ekstera, eldirata al cxiuj kaj al li mem, rilato de Praskovia Fjodorovna al la malsano de la edzo, estis tia, ke pri la malsano kulpas Ivan Iljicx kaj la tuta malsano estas nova malagrablajxo, kiun li faras al la edzino. Ivan Iljicx sentis, ke tio rezultis cxe sxi malgrauxvole, sed pro tio al li ne estis pli facile.
En la jugxejo Ivan Iljicx rimarkis aux kredis, ke li rimarkas la saman strangan rilaton al si: jen al li sxajnis, ke oni lin atentas kiel homon baldaux vakigontan la postenon; jen subite liaj kamaradoj komencis amike sxerceti pri lia suspektemo, kvazaux tio, timiga kaj terura, unika, kio aperis en li kaj sencxese sucxas lin kaj senevite trenas ien, estas la plej agrabla objekto por sxerco. Precipe agacis lin Sxvarc, per ludemo, vivemo kaj comme il fauteco, kio al Ivan Iljicx memorigis lin mem antaux dek jaroj.
Venis amikoj por arangxi partion, sidigxis. Disdonis kartojn, metis karoojn al karooj, entute sep. Partnero diris: sen atutoj " kaj aldonis du karoojn. Do kio plu? Gaje, vigle devus iri cxio " pokal'. Kaj subite Ivan Iljicx sentis tiun sucxantan doloron, tiun guston enbusxe, kaj al li sxajnis malnatura tio, ke li samtempe povas gxoji pro la pokalo .
Li rigardas al Mihxail Mihxajlovicx, la partnero, kiel tiu batas la tablon per sangvinula mano kaj gxentile kaj indulgeme evitas prenadon de gajnajxoj, sed sxovas ilin al Ivan Iljicx por fari al li plezuron kolekti ilin ne lacigante sin, ne etendante la manon malproksimen. Cxu li opinias, ke mi tiom feblas, ke ecx ne povas etendi manon , " pensas Ivan Iljicx, forgesas pri atutoj, atutas senbezone per la siaj kaj malgajnas la pokalon sen tri, kaj plej teruras tio, ke li vidas, kiel suferas Mihxail Mihxajlovicx, sed al li estas indiferente. Kaj teruras pensi, pro kio al li estas indiferente.
Cxiuj vidas, ke al li malfacilas, kaj diras al li: Ni povas cxesi, se vi lacigxis. Ripozu . Cxu ripozi? Ne, li neniom lacigxis, ili finludas la robron. Cxiuj morozas kaj silentemas. Ivan Iljicx sentas, ke estas li, kiu kauxzis al ili tiun morozon, kaj ne povas gxin dissolvi. Ili vespermangxas kaj disveturas, kaj Ivan Iljicx restas sola kun la konscio, ke lia vivo estas venenita por li, kaj gxi venenas la vivon de aliaj, kaj ke tiu veneno ne malfortigxis, sed cxiam pli kaj pli penetras lian tutan eston.
Kun tiu konscio, kaj ankaux kun doloro fizika, kaj ecx kun teruro li devis enlitigxi kaj ofte ne dormi pro doloro plejparton de nokto. Kaj matene necesis denove ellitigxi, vesti sin, veturi en la jugxejon, paroli, skribi, kaj ecx se ne veturi " do resti hejme kun la samaj dudek kvar horoj en diurno, cxiu el kiuj estis turmento. Kaj tiel vivi sur la rando de pereo devis li sola, sen iu homo, kiu komprenus kaj kompatus lin.