Nagle poczuł, że grunt pod nogami staje się miękki. Zrobił jeszcze kilka kroków: ziemia wyraźnie uginała się. „Bagna!” – przemknęło mu przez głowę. Skręcił raptownie w bok, rzucił się całym ciałem, ale ledwie dotknął nogami ziemi, uświadomił sobie, iż szybko zapada się w grząskie mokradło. Instynktownie wyciągnął przed siebie ramiona. Nie znalazł żadnego oparcia, powietrze wymknęło mu się z dłoni jak oślizła ryba, szarpnął się, chciał się podźwignąć, uwolnić nogi oblepione już po kolana gęstą mazią. Gdy wyprężył aż do bólu muskuły pleców i już się zamierzał poderwać do rozpaczliwego skoku, zawirowało mu w głowie, a w górze wysoko ponad sobą, jakby w przelocie, ujrzał czarne, łopoczące skrzydła sosen. Jednocześnie mdły odór bagniska uderzył go w nozdrza, pod palcami poczuł lepką wilgoć. Krzyknął.
Już się nie zastanawiał nad celowością ruchów. Jak zwierzę osaczone w leśnym ostępie szamotał się ślepo, bił rękoma przed siebie. Grzęznął przecież w mokradło coraz głębiej. Już do pasa się zanurzył i ciągle jeszcze nie czuł pod stopami oparcia: przepaść rozwierała się powoli, wchłaniała szarpiące się ciało bezszelestnie. Chciał jeszcze raz krzyknąć, wołać pomocy. Ale strach i obrzydzenie zdławiły mu gardło. Usłyszał jedynie stłumione rzężenie, nieporadny, chrapliwy bełkot człowieka, który dusi się. „Koniec” – pomyślał. Nie czuł żalu, że umiera. Ogarnęła go tylko zaciekła nienawiść do podobnego końca, do śmierci tak przypadkowej, bezsilnej i wstrętnej. Zdawał sobie sprawę, że przytomność nie opuści go do ostatniej chwili. Będzie działał nawet wówczas, gdy błoto zacznie mu się wdzierać do ust, zalewać uszy, potem nos, wreszcie oczy. Wzdrygnął się. Znów usunął się głębiej. Woń zgnilizny, ciężka i duszna, przyprawiała go o mdłości.
Była cisza. Wiatr zatrzymał się gdzieś ponad lasem. Tylko rozbudzone bagno dawało o sobie znać głuchym bulgotem. W pobliżu, może z odległości kilkudziesięciu kroków, krzyknął jakiś ptak. Natychmiast drugi odpowiedział z daleka. Dzikie kaczki.
Morawiec nie ruszał się. Odzyskał równowagę, stał wyprostowany, z dłońmi lekko wzniesionymi. Było dokoła tak ciemno, iż wzrok na próżno szukał jakiegokolwiek punktu oparcia. Cóż? Zanim godzina przedświtu rozjaśni mrok, będzie już po wszystkim. Nikt nawet nie domyśli się, co się tu wydarzyło pewnej nocy. Za kilka tygodni mrozy zetną mokradła, spadnie śnieg… Pomyślał, że najlepiej uczyni przyśpieszając koniec. Im prędzej, tym lepiej. Przechylił się więc, ale zanim wykonał zamierzony ruch, wydało mu się, że nogami oparł się wreszcie o pewny grunt. Było jednak za późno. Nie zdołał już opanować rozpędu, który sam wywołał, gwałtowne szarpnięcie celem utrzymania równowagi spóźniło się o ułamek sekundy i Morawiec ześliznął się na bok. Upadł na prawą stronę, dławiący chłód dosięgnął mu piersi, ogarnął ramię. Wtedy zaczął krzyczeć.
Ksiądz Siecheń usłyszał już pierwsze wołanie Morawca. Dobiegło go z daleka. Natychmiast zatrzymał się. Głos przyszedł od strony Zelwianki. Czyżby ktoś zabłądził? Proboszcz skręcił ze ścieżki i zaczął pośpiesznie iść na przełaj lasem. Po gruncie opadającym ku dołowi lekką pochyłością poznał, że rzeka musiała przepływać niedaleko. Zwolnił więc kroku, wiedząc, że w tej części lasu zdradzieckie bagna ciągnęły się na znacznej przestrzeni. Wiatr, wciskający pomiędzy drzewa zgęszczony zapach wilgoci, wskazywał na bliskość mokradeł.
Wołanie nie powtórzyło się. Ksiądz Siecheń przystawał kilka razy, nic jednak nie słyszał, była cisza, nawet szum sosen popłynął górą stłumiony. Sądząc, że uległ złudzeniu, zamierzał zawrócić, gdy nagle w odległości kilkudziesięciu najwyżej kroków rozległ się przejmujący krzyk, głos mężczyzny gwałtownie na pełnym oddechu wyrzucony, wibrujący przerażeniem, wołanie, które zrazu wydało się krótkie, lecz zanim się urwało, przeszło w przeciągły skowyt, rozdzierający, obłąkany ryk.
Ksiądz Siecheń zadrżał. Podobnie krzyczących ludzi słyszał w czasie wojny. Od razu zdał sobie sprawę, że musi komuś grozić niebezpieczeństwo.
– Kto tu? – zawołał.
Posunął się naprzód kilka kroków i poczuł, że ziemia pod nogami zaczyna się uginać. Teraz wszystko zrozumiał. Nie zastanawiając się, że sam się naraża na niebezpieczeństwo, rzucił się przed siebie w ciemność. Grzązki grunt lekko się rozstąpił i proboszcz po kolana zapadł się w błoto. Ale już przy sobie, zaledwie o parę metrów, słyszał rzężenie człowieka, oddech przyśpieszony, wciśnięty gdzieś nisko, jak gdyby ze dna głębokiej przepaści wychodzący. W tej chwili na nowo zerwał się wiatr. Gwałtownym kłębem runął z wysoka. Zafalowało powietrze. Ksiądz Siecheń, wykrzykując jakieś słowa krótkie i urywane, przechylił się i nagle, gdy wydało mu się, że zapada się w mroczną głąb, uczuł pod palcami zaciśniętą dłoń. Schwycił ją, już ramiona tamtego człowieka trzymał w swoich ramionach, przyciągnął je, poderwał, jakby dźwignąć chciał ogromny głaz. Myśl proboszcza pracowała równo i spokojnie. Zdawał sobie sprawę, że od tej jednej minuty zależeć będzie nie tylko życie tamtego człowieka, lecz i jego własne. Ta świadomość dodała mu sił. Czuł, że siła o jaką siebie nawet nie podejrzewał, wstępuje w niego i na wskroś przenika. Z odległości czasu nigdy nie zdoła sobie przypomnieć, w jaki sposób udało mu się tego przypadkowo spotkanego mężczyznę uratować. Pozostanie mu jedynie w wyobraźni ciemność, a w niej okrutny ciężar obcego ciała, które przyciągał ku sobie kurczowym naprężeniem muskułów. Miał wrażenie w tej chwili, jak gdyby zwarł się z nieubłaganym wrogiem, jak gdyby od tego, czy zwycięży, czy pozwoli się pokonać, zależało nie tylko życie, lecz coś o wiele większego.
Z początku Morawiec był zbyt oszołomiony zjawieniem się nieoczekiwanego zbawcy, aby dopomóc jego wysiłkom. Gdy jednak uczuł, że ciężar bagna usuwa się powoli z piersi, wyprężył się instynktownie, mocniej przywarł do obejmujących go ramion. I tak przyciśnięci do siebie, złączeni jednym oddechem i jednym drżeniem, walczyli zaciekle, w skupionym milczeniu.
Ksiądz Siecheń poczuł wyraźnie pod nogami grunt. Wparł się w niego mocno. Odetchnął. Tamten za to w ostatniej chwili osłabł. Głowa opadła mu bezsilnie, ramiona zwiotczały. Proboszcz pociągnął go za sobą jeszcze kilka kroków. Znajdowali się już w lesie. Ostrożnie więc, jakby miał do czynienia z chorym dzieckiem, ułożył mężczyznę na suchej ziemi.
Morawiec leżał bez ruchu. Ogarnęła go niemoc podobna tej, która naszła go przed godziną w szałasie. Ciało miał skostniałe, oblepione błotem, mimo to czuł w sobie palące bolesne gorąco. Szumiało mu w głowie. „Mam gorączkę” – pomyślał. Nagle wydało mu się, że człowiek, który go uratował, odszedł. Zaniepokojony, podźwignął głowę.
Ksiądz Siecheń, usłyszawszy szmer, przyklęknął. Morawiec uspokoił się. Z powrotem oparł głowę o ziemię.