— А пакусаць можа?
— Запраста, — сказаў Карнюшка. — Хто не верыць, можа падысці бліжэй і пераканацца.
— Няма дурных, шукай другіх!
— А цябе не спрабаваў калі ўкусіць? — спыталі з натоўпу.
— Гаспадара не кусае.
Праз натоўп прасунуліся бліжэй высокі мажны даўганосы мужчына з гожым тварам і хлопчык, які трымаў яго за руку. Мужчына быў апрануты ў плашч, шыракаполы капялюш насунуты на лоб. Усмешлівыя вочы ўпэўнена глядзелі навокал. Хлопчык, вельмі падобны на яго, светлавалосы і круглагаловы, здзіўлена ўталопіўся ў Лупа.
— Ваўка прадаеш, дзядзька? — гучна спытаў мужчына.
Гаварыў ён па-мясцоваму, як гавораць у вёсках, і ў натоўпе адразу прыслухаліся, ажывіліся. Хаця мужчына звярнуўся да яго так панібрацкі, усміхнуўся раптам і Карнюшка.
— Самы сапраўдны звер, — сказаў ён.
— Хм, а якое ты маеш права трымаць яго на ланцугу? — спытаў мужчына, і нават Луп узняў галаву і змрочна зірнуў на яго.
Карнюшка зноў усміхнуўся, але няўпэўнена.
— А вы хто такія, прабачце, будзеце? — нясмела спытаў ён. Яму раптам нагадалася, што мажны мужчына ў доўгім плашчы і чорным капялюшы з таварыства аховы прыроды ці ўвогуле з міліцыі. Цяпер, з ваўком побач, Карнюшка быў не зусім упэўнены ў правамоцтве сваіх дзеянняў.
Мужчына незалежна абвёў усіх вачыма.
— Што ж, дазвольце прадставіцца. Я Наркевіч, акцёр абласнога тэатра, у якім ты (ён кіўнуў на Карнюшку), пэўна, ні разу не быў. Выконваю ролі каралёў, імператараў і іншых уплывовых асоб.
Хлопчык таргануў яго за руку і паказаў на Лупа.
— Чаму ён так злосна глядзіць?
— А гэта сын мой, Ігар, — растлумачыў усім Акцёр, нібы працягваючы сваю напаўжартоўную гульню ў шчырасць і наіўнасць і ўносячы тым самым нейкую тэатральнасць у тое, што адбывалася.
— Вось жадае набыць сабе сябра, ну хоць хамяка якога, ці што.
— Каго? — перапытаў Карнюшка. Пазбавіўшыся ад падазрэнняў, ён адразу супакоіўся.
— Жывёліну, — зычліва растлумачыў Акцёр. — Яна ж лепшы сябар. А ён любіць розных звяркоў. Таму сюды і прыйшлі.
— Тата, — заенчыў раптам Ігар, і шчокі яго зачырванеліся ад усхваляванасці, — не трэба хамяка, давай вось яго купім, — і ён тыцнуў пальцам у Лупа.
— О, сын мой, сын мой, — сказаў Акцёр, у той жа час заклікаючы ў сведкі ўвесь натоўп, — няўжо ты хочаш стаць падобным на апантанага, які не ведае, што вытварае (ён тыцнуў нечакана невялікай, пухлай рукой у Карнюшку), і трымаць на ланцугу вольнага звера?
— Я потым яго адпушчу, — сказаў Ігар, — ну, толькі крыху патрымаю.
У натоўпе прыслухоўваліся. Карнюшка ажывіўся. Ён і не думаў крыўдзіцца.
— Прашу нядорага, — сказаў ён лісліва, — восемдзесят рублёў. У вас дача, пэўна, ёсць, вам вартаўнік патрэбны. Воўк якраз падыдзе.
— Тата, — зноў страпянуўся Ігар, — купім, га?
— Навошта ён табе? — здзівіўся Акцёр. — Пацешыцца перад сябрамі? А дзе трымаць, чым карміць?
— Казаў, купіш усё, што захачу, — з крыўдай выціснуў Ігар.
11 гадзін
Акцёр набраў паветра ў грудзі і хацеў ужо сказаць, што ў яго кішэні толькі чырвонец, але стрымаўся, бо ўражанне ад яго самога тады сапсавалася б у вачах усіх гэтых людзей. А ён любіў выглядаць велічным, шыкоўным і шчырым. Ён сапраўды быў акцёрам абласнога тэатра, але хлусіў у іншым, бо апошнім часам ужо не выконваў роляў ні каралёў, ні імператараў, ні нават дырэктараў заводаў ці начальнікаў цэхаў. Добры, мяккі, хаця іншы раз і рашучы, ён любіў багемнае жыццё, любіў карты з блізкімі сябрамі, каньяк і марачны вермут, які называў «бермутам». Апошні час «пулькі» распісваліся аж пад раніцу, невялікія і так грошы прайграваліся ці ішлі на выпіўку. А калі грошы канчаліся — таксама не бяда. Ён быў папулярны ў горадзе, і яго запрашалі ў госці калятэатральныя «дамы напаўсвету» і дробныя правінцыйныя снобы, якім было прэстыжна і прыемна прымаць яго ў сябе дома. Па наіўнасці і нейкай інфантыльнасці ён не ведаў, што рабілася ў яго за спінай, а там збіраліся хмары, і рэжысёр якраз нашаптаў дырэктару, што Наркевіч на рэпетыцыях спіць, і ад яго іншы раз пахне гарэлкай, і што гэта становіцца ўжо непрыстойна. Таму і было для яго як гром пасярод яснага неба адлучэнне ад першых роляў.
Акцёр пакутаваў, закінуў на нейкі час піць вермут, нават абвясціў, што кароль усіх він — партвейн, але не ўлічыў таго, што бяда адна не прыходзіць. Жонка пайшла ад яго і забрала з сабой сына.
Акцёр пачакаў з тыдзень, а потым накіраваўся да цешчы, дзе жыў цяпер яго «народ», але памілавання пакуль што не атрымаў. Тым не менш сына адпусцілі з ім на дзень, і вось ён тут, на птушыным рынку.