“Што ён робіць, тата?” – пытае спалоханая панна Ізабэла.
“Гуляе са мною ў пікету”, – адказвае бацька, які таксама трымае ў руках карты.
“Але ж гэта страшны чалавек, тата!”
“Нават такія не робяць нічога кепскага кабетам,” – адказвае пан Тамаш.
Толькі цяпер панна Ізабэла заўважае, што чалавек у кашулі глядзіць на яе нейкім асаблівым позіркам, па-ранейшаму трымаючы карту над галавою. Клубы дыму і пары ў даліне момантамі закрываюць ягоную расшпіленую кашулю ды суровае аблічча, хаваюць яго, ужо няма яго. Толькі сярод дыму пабліскваюць ягоныя вочы, а па-над дымам -- аголеная да локця рука. І карта.
“Што значыць гэтая карта, тата?” – пытае яна бацьку.
Але бацька спакойна глядзіць ва ўласныя карты і нічога не адказвае, быццам не бачыць яе.
“Калі ж мы нарэшце выедзем адсюль?..”
Але, хоць каляска трасецца, а сонца, якое адбіваецца ў дзверках, пасоўваецца назад, па-ранейшаму пад нагамі возера дыму, занураны ў ім чалавек, ягоная рука над галавою і – карта.
Панну Ізабэлу ахоплівае нервовая ўзбуджанасць, яна ліхаманкава стараецца засяродзіць думкі, напружвае памяць, каб адгадаць, што значыць карта, якую трымае гэты чалавек.
Ці гэта грошы, якія той прайграў яе бацьку ў пікету? Хіба, не. Можа, гэта ахвяраванне таварыству дабрачыннасці? І гэта не тое. Можа, тая тысяча рублёў, якую ён даў на цётчын сіроцкі прытулак, ці, можа, гэта чэк на фантан, птушак і дываны для ўпрыгожання Труны Гасподняе?.. Таксама не, нішто з гэтага яе не трывожыла б.
Паступова панну Ізабэлу апаноўвае жах. Можа, гэта вэксалі яе бацькі, якія нядаўна нехта выкупіў?.. Тады, як толькі атрымае грошы за срэбра і сервіз, яна сплаціць гэты доўг у першую чаргу і будзе вольная ад такога крэдытора. Але чалавек, ахутаны дымам, працягвае глядзець ёй у вочы і карты не кідае. Дык, можа... Ах!..
Панна Ізабэла зрываецца з шэзлонга, чапляцца ў цемры за пуфік і дрыжачымі рукамі звоніць. Яна звоніць другі раз – нікога няма, дык выбягае ў вітальню і ў дзвярах спатыкае панну Фларэнтыну. Тая хапае яе за руку і са здзіўленнем пытаецца:
– Што з табою, Бэла?..
Святло ў вітальні крыху вяртае панну Ізабэлу да прытомнасці. Яна ўсміхаецца.
– Прынясі, Флора, лямпу ў мой пакой. Тата дома?
– Хвіліну таму выехаў.
– А Мікалай?
– Зараз вернецца, ён пайшоў аддаць ліст пасланцу. Табе галава баліць мацней? – пытаецца панна Фларэнтына.
– Не, – усміхаецца панна Ізабэла. – Я задрамала, і нешта мне прымроілася.
Панна Фларэнтына бярэ лямпу, і яны разам з кузінаю ідуць у яе кабінет. Панна Ізабэла сядае на шэзлонг, закрывае рукою вочы ад святла і кажа:
– Ведаеш, Флора, я вырашыла не прадаваць сваё срэбра чужым. Сапраўды, можа трапіць Бог ведае ў чые рукі. Прысядзь, будзь ласкавая, да майго стала ды напішы цётцы, што… я прымаю яе прапанову. Няхай яна пазычыць нам тры тысячы рублёў і няхай возьме сервіз і срэбра.
Панна Фларэнтына глядзіць на яе ўражаная і нарэшце адказвае:
– Гэта немагчыма, Бэла.
– Чаму?
– Чвэрць гадзіны таму я атрымала ліст ад пані Мэлітан, што срэбра і сервіз ужо купілі.
– Ужо? Хто іх купіў? – крычыць панна Ізабэла, хапаючы кузіну за руку.
Панна Фларэнтына збянтэжаная.
– Здаецца, нейкі купец з Расіі... – адказвае яна, але чуваць, што кажа няпраўду.
– Ты нешта ведаеш, Флора!.. Прашу цябе, скажы!.. – угаворвае яе панна Ізабэла. На вочы ёй набягаюць слёзы.
– Зрэшты, я табе скажу, толькі захавай гэта ў сакрэце ад бацькі, – просіць кузіна.
– Дык хто?.. Ну, хто ж купіў?..
– Вакульскі, – адказвае панна Фларэнтына.
У панны Ізабэлы вочы імгненна высыхаюць, набіраючы сталёвага бляску. Яна з гневам адпіхвае кузіну, перамервае крокамі свой кабінет, нарэшце сядае ў фатэль насупраць панны Фларэнтыны. Гэта ўжо не спалоханая і знерваваная красуня, а велікасвецкая дама, што збіраецца вынесці прысуд некаму са слуг або нават прагнаць прэч.
– Скажы мне, кузіна, – пытаецца яна прыгожым кантральта, – што за смешную змову задумалі вы супраць мяне?
– Я?.. Змова?.. – паўтарае панна Фларэнтына, прыціскаючы рукі да грудзей. – Не разумею цябе, Бэла…
– Так. Ты, пані Мэлітан і гэты… забаўны герой… Вакульскі…
– Я і Вакульскі?.. – паўтарае панна Фларэнтына. На гэты раз яе здзіўленне такое шчырае, што немагчыма не паверыць.