almozpetiston. Sed Odiseo evitis la renkonton, dirante, ke nur vespere li volas rekonti ŝin, ke nun li ne volas inciti la svatiĝantojn.
Post la manĝo la paŝtisto ekstaris kaj reiris al sia grego. Li promesis, ke li revenos je la sekva mateno kun la plej bonaj porkoj.
La svatiĝantoj plezurigis sin per dancado kaj kantado kaj la tago iom post iom finiĝis.
Jen aperis en la pordo de la halo plia almozpetisto. Li estis nomata Iros kaj estis konata en la tuta urbo. Kvankam li ne estis forta, li estis nekutime granda. Apenaŭ li ekvidis Odiseon sur la sojlo, li minacis lin kaj provis lin forpeli.
Odiseo respondis milde: „Sur la sojlo estas sufiĉe da loko por ni ambaŭ. Ni ambaŭ estas almozpetistoj kaj mi ne vidas kaŭzon, kial ni kverelu."
Iros ĵetis sin al Odiseo kaj kvazaŭ inundis Odiseon per torento da insultoj kaj ne ĉesis minaci lin. La svatiĝantoj aŭskultis ridante la kverelon de ambaŭ kaj Antonio diris:
„Amikoj, tio fariĝos amuza spektaklo, kiam ili komencos pugnobatali. Mi proponas, ke ni donu al la venkonto la plej grandan sangokolbason havigeblan. Kaj ni ankoraŭ povus rekompenci lin per tio, ke li ĉiam rajtos drinki kaj manĝi kun ni, kaj ke ni ne plu enlasos alian almozpetiston en la halon."
Kun plezuro la svatiĝantoj akceptis la proponon de Antonio. Odiseo kondutis kvazaŭ li hezitus. Li volis ellogi de la svatiĝantoj la promeson ne enmiksiĝi en la batalon kaj ne helpi al Iros. La svatiĝantoj akceptis tion kaj ankaŭ Telemako kiel gastiganto promesis tion al Odiseo.
Odiseo senigis sin de la ĉifonvestaĉoj, kiuj vualis liajn gambojn kaj montris muskolecajn surojn kaj fortajn femurojn. Krome sian larĝan bruston. Surprizite la svatiĝantoj rekonis la muskolojn de Odiseo kaj divenis jam la malvenkon de Iros. Iros ektimis, sed li ne plu povis retiriĝi. Pro timo tremis liaj genuoj. Odiseo pripensis dum momento, ĉu li trafu la almozpetiston forte aŭ nur malforte kaj decidis trafi lin nur per malforta bato. Ili levis la pugnojn kaj Iros batis kiel la unua. Sen precipe streĉi la fortojn rebatis Odiseo, kaj tuj Iros kuŝis
surplanke, krianta kaj sanganta el la buŝo. Odiseo prenis la venkiton kaj trenis lin eksteren sur la korton.
„Ĉi tie restu kaj forpelu per via bastono porkojn kaj hundojn", li diris al Iros, „kaj ne provu plu arogi al vi esti la mastro pri fremduloj kaj almozpetistoj."
Bruante la svatiĝantoj salutis Odiseon, kiam li revenis en la halon, kaj Antonio transdonis al li la plej grasan sangokolbason, kiu troviĝis.
La svatiĝantoj plezurigis sin ĝis profunde nokte, kaj kiam ĉiu jam manĝis kaj trinkis laŭplaĉe, ili iris hejmen por dormi.
En la malplena halo postrestis nur Telemako kaj Odiseo.
Odiseo pensis pri venĝo. Tial li diris: „ Telemako, ni devos forporti la armilojn el la halo."
La memgardema Telemako vokis sian maljunan nutristinon Eŭrykleia kaj konvinkis ŝin, ke la fumo en la halo damaĝas al la armiloj, ke tial oni devos porti ilin en la armilejon, ke Eŭrykleia detenu intertempe la
scivolemajn servistinojn, ĉar estus pli bone, se ili ekscius nenion pri tio.
„Sed mastro", obĵetis Eŭrykleia, „kiu lumos al vi, se la servistinoj ne rajtas eliri?"
„La gasto lumigos por mi", diris Telemako, „li manĝas mian panon, „li povas helpi al mi."
La patro kaj la filo portis ĉiujn kaskojn, ŝildojn kaj lancojn el la halo. La diino Palas Atena lumigis por ili per ora torĉo.
Post kiam ili sekurigis la armilojn, Odiseo ordonis, ke Telemako foriru por dormi kaj atendis Penelopon. Li ne devis atendi dum longa tempo. Penelopo venis el sia ĉambro, scivolega aŭdi ion pri sia edzo kaj sidiĝis sur apogseĝon ornamitan per arĝento kaj eburo. En la lumo de fajro apud kiu staris la apogseĝo, Odiseo vidis je la unua fojo post dudek jaroj denove la vizaĝon de sia amata edzino. Nek zorgoj nek sopiro damaĝis al ŝia beleco. Sed Penelopo ne ekkonis Odiseon en ties kamuflaĵo. Ŝi avidis nur ekscii, kion li rakontos al ŝi. Tial ŝi ne atentemis pri la fremdulo mem.
Odiseo rakontis ankaŭ al sia edzino sian elpensitan vivhistorion. Li finis la rakonton, kaj la elpensita rakonto sonis tiel aŭtentike, ke Penelopo komencis plori. Dum longa tempo ŝi ne povis trankviliĝi. Fine sekiĝis ŝiaj larmoj kaj ŝi diris: „Mi ankoraŭ volas kontroli, kara fremdulo, ĉu vi parolas la veron. Diru al mi, kiel Odiseo estis vestita, kiel li aspektis, kiam vi renkontis lin kaj rakontu al mi pri liaj kunuloj."
„Post tiom longa tempo mi povas memori nur malfacile", respondis Odiseo, „ekde mia unua renkonto kun Odiseo pasis preskaŭ dudek jaroj. Sed, kiel mi memoras, Odiseo portis lanan purpurmantelon kun ora agrafo. La agrafo estis majstroverko, sur ĝi estis montrata cervino, kiu baraktiĝas en la ungegoj de ĉashundo. Odiseon akompanis ĝibulo."
Denove Penelopo komencis plori, ĉar ĉio pravis. Odiseo konsolis ŝin kaj certigis al ŝi, ke ŝia edzo baldaŭ revenos. Sed Penelopo ne fidis al li, ŝi estis konvinkita, ke ŝi
neniam revidos la edzon. Kun ankoraŭ plormalsekaj okuloj ŝi vokis la maljunan nutristinon Eŭrykleia, por ke ŝi lavu la piedojn de la gasto.
Eŭrykleia pretigis banejon por Odiseo. Ŝi metis antaŭ lin pelvon kun akvo, rigardis atenteme al lia vizaĝo kaj diris mirigite kapskuante: „Multaj fremduloj venis al ni, sed ankoraŭ neniu aspektis tiel simila al Odiseo kiel vi."
Odiseo respondis rapide: „Tion diris ĉiuj, kiuj vidis Odiseon kaj min unu apud la alia."
Dum tiuj vortoj li sidiĝis pli malproksime de la fajrilo kaj turnis sian vizaĝon malhelen. Li rememoris, ke li havas ĉe piedo cikatron. Sovaĝa apro lin iam vundis per siaj dentegoj. La maljunulino lavis lin kaj ekkonis en la duonlumo la cikatron. Pro ĝojo kaj ekscitiĝo ŝi lasis fali la piedon de Odiseo sur la pelvon tiel, ke la akvo ekŝprucis.
„Vi estas Odiseo", ŝi diris, „kiel ne ekkoni la cikatron de mia mastro."
Odiseo fermis rapide ŝian buŝon kaj flustris al ŝi: „Ĉu vi volas neniigi min? Mi estas Odiseo, sed momente ankoraŭ neniu eksciu tion."
„Mi silentos", kapjese promesis, radiante pro ĝojo, Eŭrykleia, „vi ja scias, ke mi estas firma kaj dura kiel ŝtono, kiel fero."
Ŝi lavis la piedojn de Odiseo kaj frotis oleon sur ilin. Odiseo tiris la seĝon denove al la fajrilo por varmigi sin. La cikatron sur la piedo li vualigis zorgeme per vestĉifono.
Mediteme parolis Penelopo al Odiseo, kvazaŭ ŝi volus demandi lin pri konsilo: „Kara gasto, proksimiĝas la tago, kiam mia sorto decidiĝos. Morgaŭ mi postulos, ke la svatiĝantoj vetkonkursu pri mi, Tiun, kiu gajnos la vetkonkurson, mi sekvos. Mi starigos en la halo dekdu hakilojn, tiel, kiel mia edzo Odiseo faris tion. Poste li pafis siajn sagojn tra la truoj de ĉiuj dekdu hakiloj, kaj eĉ el granda distanco. La svatiĝantoj provu streĉi la arkon de Odiseo kaj pafu tra la truoj de la hakiloj, ili do vetkonkursu."
Odiseo konsentis al Penelopo ne plu prokrasti la vetkonkurson. „Pli frue Odiseo revenos", li diris, „ol sukcesos iu el la svatiĝantoj streĉi la arkon kaj pafi la sagon tra la dekdu hakiloj."
Maltrankvile mediteme Penelopo iris en sian dormoĉambron. Odiseo sternis sin en la antaŭhalo.
Je la sekva mateno la svatiĝantoj denove kolektiĝis en la festena halo. Ili demetis siajn mantelojn sur la apogseĝojn kaj foriris por buĉi grasajn ŝafojn, grasigitajn porkojn kaj bovidojn. Ili rostis viandon, miksis vinon, manĝis kaj trinkis kaj festenis. Ankaŭ la porkopaŝtisto Eumaeus denove ĉeestis kaj helpis pretigi la festmanĝon. Telemako ordonis al Odiseo starigi ĉe la sojlo malgrandan tablon kaj malnovan seĝon. Tien li ordonis porti manĝon kaj trinkaĵon kaj diris al Odiseo: „Tie manĝu trankvile, kaj mi konsilas al neniu ofendi vin. Hodiaŭ mi protektos vin kaj se estus eĉ kontraŭ ĉiuj svatiĝantoj."
La svatiĝantoj miris pri la impertinenteco de Telemako kaj silentis kun kuntenitaj dentoj.
Sed unu el ili turnis sin mokeme al Odiseo kaj vokis: „Gasto, vi ricevis de ĉiuj manĝoj vian parton, tiel kiel decas. Ankaŭ mi havas donacon por vi."