— Шкода вас...— усхліпнула цёця Валя, скрыжавала рукі на грудзях, а пасля выцерла слёзы,— Чым цягацца па чужых кутках, дагаджаць гаспадарам, жылі б во на ўсім гатовым, самі сабе былі б гаспадары... Усё роўна, кажаце, у вёсцы жыць. І я часцей прыехала б сюды, зірнула б на сваю дамоўку... А то гэты вусач-купец, якога я папытала, усё разверне, перавязе... Селішча праз пару гадоў травою зарасце...— цёця Валя не вытрымала і заплакала ўголас.— Можа, і не трэба было мне зрывацца адгэтуль на старасць, але во населі дзеці...
— У горадзе на старасці пажывяце...— усміхнулася Ларыса, каб падбадзёрыць добрую старую жанчыну,— Без працы цяжкой... А мы знойдзем недзе кватэру, пажывём, а некалі, як будуць ставіць новую школу, то і кватэры для настаўнікаў будуць. Так што не Маркотна Мы глядзім у сваю будучыню...
— Абы здароўе было, астатняе ўсё будзе...— згадзілася цёця Валя.— Але ж лепей, калі яно ўсё адразу ёсць...— А мне — нашто той горад? Як я ў ім буду жыць? Не хачу, але во паеду... Ну, ізвянеце...— прамовіла цёця Валя і палезла на печ.
Павел і Ларыса пайшлі на сваё вечаровае месца — на кухню. Вечарам яны заўсёды, каб не замінаць гаспадыні, не надакучаць ёй ды — што таіцца — каб пабыць адзін на адзін, ідуць на кухню і сядзяць там позна-позна ў цемнаце...
— Я вось падумала... — калі яны прыйшлі сюды і селі на сваё ўлюбёнае месца — на шырокай лаве ў кутку, ля стала,— сказала Ларыса.— Цяпер нам абаім нялёгка... Але ж табе магло б быць і лягчэй. Узяў бы ты Таццяну Сяргееўну — і яе бацькі табе ў момант кааператыўчык адляпалі б... І жонка прыгожая, забяспечаная, і жыллё ёсць...
— Тое самае магу і табе сказаць... — не зазлаваў, а ўсміхнуўся Павел.— Выходзь за якога тутэйшага — і гэтаксама будзеш мець хату, сад, агарод... Пагаспадарыш дома, панастаўнічаеш у школе...
— Які ты з'едлівы... — жартоўна сказала Ларыса, канечне, адразу падумаўшы пра гэтага «тутэйшага» — пра маладога брыгадзіра, які пазалетась і некалькі разоў летась «дабіваўся яе рукі».
— Думаю, што мы абое квіты... — усміхнуўся Павел.— Ты ж гэтаксама шпільнула мяне...
— Я не жанчына... — прамовіла яна.— А ты мог бы і прамаўчаць на мае словы, адчуць сябе вінаватым... Паабяцаць, што не паквапішся ні на якія выгоды дзеля мяне, што са мною згодзен жыць і ў шалашы...
— Было б лепш усё-такі — у добрым доміку... — жартаваў Павел,— Жыць у шалашы і летам, і зімою — замнога паэзіі, нечага надта ўзнёслага, я б хацеў зажыць болей «прыземлена» — у цёплым доме з харошым садам... Можна і без саду, а проста — у сваім, хоць і маленькім, куточку...
— Прычапіўся ты да беднага аспіранціка, які, праўда, уяўляе сябе вялікім вучоным...— сказала Ларыса (на днях да іх у госці прыязджаў былы аднакурснік).— Ён жыве ў горадзе, вучыцца ў вялікіх прафесараў, піша кандыдацкую, жыве ўзнёсла!..
— Хітруе, як выгадней пра каго напісаць артыкульчык ды як выгадней ажаніцца — вось яго «ўзнёсласць»... — прамовіў Павел.— Я цяпер яму жыць не дам з яго гэтай «прыземленасцю». Кожны раз, як буду адпісваць ліст ці віншаваць са святам, дык і буду пакепліваць: «Жыву я тут не так, як ты, а вельмі і вельмі прыземлена...» Але бог з ім, сыценькім хітруном, а я напраўду хачу паэзіі, узнёсласці, хачу «витать в облаках»,— і Павел падсунуўся бліжэй да Ларысы, прыгарнуў яе, трапяткую, пяшчотную пацалаваў.
— Асмялеў ты зусім, я бачу... — не злосна, а добразычліва прамовіла яна і, прывыкшы да яго такіх смеласцей і ўжо, можа, як і ён, не могучы без іх, ціхенька і радасна засмяялася, дазволіла даць волю яго рукам і вуснам.
А ён сам здзіўляўся, што стаў такім смелым, адчайным, туліў дарагога чалавека і адчуваў такое шчасце, хваляванне, якое так радавала, што цяжка і падумаць было, як жыў дагэтуль, усяго гэтага не ведаючы. І нельга было напіцца гэтага хмелю, гэтай радасці і шчасця, як нельга напіцца вады ў вялікую смагу, калі за кожным глытком хочацца ўсё новага і новага...
Ларыса моўчкі адказвала яму доўгімі пацалункамі, бо цяпер ні пра што не хацелася гаварыць, хацелася быць толькі разам, адчуваць вусны адно аднаго, пацалункі, ад якіх кружылася галава, і яны бясконца цалаваліся, забываліся пра ўсё на свеце, адчуваючы толькі сваю маладосць ды сваё жаданне быць вось так разам...
...Павел, як і кожнай ночы, вяртаўся дахаты позна. Была ўжо чацвёртая гадзіна раніцы, вось-вось ужо маглі падняцца і запаліць святло ў хаце, пачаць уходжвацца самыя раннія і руплівыя гаспадары.
Але спаць не хацелася: адчуваліся на вуснах і шчоках Ларысіны пацалункі, на шыі — моцныя абдымкі яе рук. На целе была вялікая лёгкасць, на душы — вялікая радасць, вялікае шчасце, і яму хацелася спяваць, бегчы некуды, радавацца сваім жыццём, Ларысаю, тым вялікім і цудоўным, што ёсць у іх... Адно толькі засмучала, што яны цяпер — пасля столькіх хвілін шчасця — не разам, не спяць, прытуліўшыся адно да аднаго, а што трэба ўсё яшчэ быць паасобку, трэба яму вось бегчы некуды ў цемнаце, туліцца да платоў, каб не загразнуць у хлёпанцы, абдзіранне аб кусты вішанніку і бэзу, што абвісалі на частакол. Але гэта надта не засмучала: ён верыў у яшчэ большае сваё шчасце — што яны будуць хутка разам...