“Ĉar vi scias – kial demandi al mi?”
“Kial vi mensogis hodiaŭ matene?”
“Pro komercaj aferoj. Krome, mi ne fidas al la jugoslava polico. Ili malamas italojn. Ili ne donus al mi la justecon.”
“Povas esti, ke estas ĝuste la justeco, kiun ili estus donintaj al vi!”
“Ne, ne, mi neniel rilatis al la afero de hieraŭ nokto. Mi ne forlasis mian kupeon. La long-vizaĝa anglo povas diri tion al vi. Ne estis mi, kiu mortigis tiun porkon – tiun Ratchett. Vi ne povas pruvi ion kontraŭ mi.”
Poirot skribis ion sur paperfolion. Li levis la okulojn, kaj diris . “Tre bone. Vi povas foriri.”
Foscarelli restadis maltrankvile.
“Vi komprenas, ke ne estis mi – ke mi ne povis esti implikita?”
“Mi diris, ke vi povas foriri.”
“Ĝi estas konspiraĵo. Vi intencas ŝajnigi, ke mi estas kulpa. Ĉio por porkulo, kiun oni devus ekzekuti! Estis malbonegaĵo, ke oni ne tion faris. Se estus mi, aŭ se mi estus arestita…”
“Sed ne estis vi. Vi neniel estis implikita pri la ŝtelo de infaneto.”
“Kion vi diras? Nu, tiu etulino – ŝi estis la ĝojo de la domo. Tonio, ŝi nomis min. Ŝi ofte sidis en la aŭtomobilo, kaj ŝajnigis ke ŝi tenas la gvidradon. La tuta domanaro adoris ŝin. Ec la polico fine komprenis tion. La bela etulino!”
Lia voĉo dolĉigis. Larmoj venis en liajn okulojn. Tiam li abrupte turnis sin, kaj paŝis el la manĝ-vagono.
“Pietro,” alvokis Poirot. La servisto venis kurante.
“La n-ro l0 – la svedino.”
“Bien, Monsieur.”
“Alia?” ekkriis S-ro Bouc. “Ne – tio ne estas ebla. Mi diras, ke tio ne estas ebla.”
“Amiko mia, ni devas scii. Eĉ se finfine evidentiĝas, ke ĉiu en la trajno havas motivon murdi Ratchett, ni devas scii. Kiam ni scios, ni povos fine decidi kiu estas la kulpulo.”
“Mia kapo turniĝas,” ĝemis S-ro Bouc.
La servisto simpatie enkondukis Greta Ohlsson, kiu tre ploris. Ŝi falsidiĝis sur la seĝon kontraŭ Poirot, kaj daŭris plori en granda poŝtuko.
“Ne malĝojigu vin, fraŭlino. Ne malĝojigu vin.” Poirot surŝultre frapetis ŝin. “Nur kelkajn vortojn pri la vero. Vi estis la vartistino, kiu prizorgis etan Daisy Armstrong, ĉu ne?”
“Estas vere, estas vere,” ploris la malfeliĉa virino. “Ŝi estis anĝelino – eta, dolĉa, fidema anĝelino. Ŝi sciis pri nenio krom bonkoreco kaj amo – kaj ŝi estis forprenita de tiu malbonega homo – kruele traktita – kaj ŝia kompatinda patrino – kaj la alia etulo kiu neniam vivis. Vi ne povas kompreni – vi ne povas scii – se vi estus tie kiel mi estis – se vi estus vidinta la tutan teruran tragedion. Mi devis diri la veron al vi hodiaŭ matene, sed mi timis. Mi tiel ĝojis, ke tiu malbonegulo estis morta – ke li ne plu povus mortigi aŭ torturi infanetojn. Mi ne povas paroli – mi ne povas trovi vortojn…”
Ŝi ploris eĉ pli ol antaŭe. Poirot daŭris bonkore frapeti ŝin sur ŝia sultro.
“Do – do – mi komprenas – mi komprenas ĉion – ĉion, mi diras al vi. Mi ne faros al vi aliajn demandojn. Sufiĉas, ke vi konsentis pri tio, kion mi scias esti la vero. Mi komprenas.”
Nun senvorta pro plorspasmoj, Greta Ohlsson leviĝis, kaj palpe iris al la pordo. Atinginte ĝin, ŝi koliziis kun viro eniranta. Li estis la servisto – Masterman. Li venis rekte al Poirot, kaj parolis per sia kutima, kvieta, senemocia voĉo.
“Mi esperas, ke mi ne entrudiĝas, sinjoro. Mi opiniis, ke estas pli bone tuj veni kaj diri al vi la veron. Mi estis la servisto de Kolonelo Armstrong dum la milito, kaj poste en New York. Mi kaŝis tiun fakton hodiaŭ matene. Tio estas malbona miaflanke, kaj mi pensis, ke estus bone ke mi klarigu al vi ĉion. Sed mi esperas, sinjoro, ke vi ne iamaniere suspektas Tonion. Maljuna Tonio, sinjoro, ne dolorigus eĉ muŝon. Mi povas definitive ĵuri, ke li ne forlasis la kupeon hieraŭ nokte. Do, vi vidos, sinjoro, ke li ne povis ĝin fari. Kvankam Tonio estas fremdulo, sinjoro, li estas bonkorulo – ne kiel kelkaj aĉaj italoj kiuj murdas, kaj pri kiuj oni kelkfoje legas.”
Li ĉesis. Poirot firme rigardis lin.
“Ĉu tio estas ĉio, kion vi volas diri?”
“Tio estas ĉio, sinjoro.”
Li paŭzis, kaj ĉar Poirot nenion diris, li faris pardonpetan kliniĝeton. Post momenta hezito li forlasis la manĝ-vagonon per la sama, kvieta, sentruda maniero laŭ kiu li eniris.
“Ĉi tiu,” diris D-ro Constantine, “estas pli neverŝajna ol iu detektiva romano, kiun mi iam legis.”
“Mi konsentas,” diris S-ro Bouc. “El la dek du pasaĝeroj en tiu vagono, jam pruviĝis ke naŭ iel rilatis al la afero Armstrong. Kio nun, mi demandas al vi? Aŭ ĉu mi devus diri, kiu nun?”
“Mi povas preskaŭ respondi al via demando,” diris Poirot. “Jen nia usona detektivo, S-ro Hardman.”
“Ĉu li ankaŭ venas por konfesi?”
Antaŭ ol Poirot povis respondi, la usonano alvenis ĉe ilia tablo. Li vigle rigardis ilin, kaj sidiĝinte, li malrapide diris: “Kio okazis en ĉi tiu trajno? Al mi ĝi ŝajnas esti frenezulejo.”
La okuloj de Poirot ekbrilis. “Ĉu vi estas tute certa, S-ro Hardman, ke vi ne estis la ĝardenisto ĉe la Armstrong’a hejmo?”
“Ili ne havis ĝardenon,” laŭlitere respondis S-ro Hardman.
“Aŭ la ĉefservisto?”
“Mi ne havas taŭgan manieron por tia loko. Ne, mi neniam havis rilaton kun la Armstrong’a domo – sed mi komencas kredi, ke mi estas la sola persono en la trajno kiu ne havis. Estas nekredeble, ĉu ne?”
“Certe estas iom surprizige,” diris Poirot milde.
“Tio estas ridinda,” elvenis el la buŝo de S-ro Bouc.
“Ĉu vi havas proprajn ideojn pri la krimo, S-ro Hardman?” demandis Poirot.
“Ne, sinjoro. Ĝi venkis min. Mi ne scias, kiel elpensi ĝin. Ili ne povas ĉiuj esti implikataj, sed mi ne povas eltrovi la kulpulon. Kiel vi eltrovis ĉion, jen kion mi deziras scii?”
“Mi nur divenis.”
“Do, vi estas mirinde bona divenanto, kaj tion mi diros al ĉiu.” S-ro Hardman rigardis admire S-ron Poirot.
“Vi pardonos al mi,” li diris, “sed neniu kredus ĝin laŭ via aspekto. Mi klinas min antaŭ vi.”
“Vi estas tro afabla, S-ro Hardman.”
“Tute ne. Mi devas konfesi vian lertecon.”
“Tamen,” diris Poirot, “la problemo ankoraŭ ne estas solvita. Ĉu ni povas vere diri, ke ni scias kiu mortigis S-ron Ratchett?”
“Mi ne povas,” diris S-ro Hardman. “Mi ne intencas diri ion. Mi povas nur admiri. Kio rilate al la du aliaj, pri kiuj vi ĝis nun ne faris divenaĵon? La maljuna usonanino kaj la servistino? Mi supozas,ke ili estas la solaj senkulpuloj en la trajno?”
“Krom se,” diris Poirot ridetante, “ni povas aldoni ilin al nia kolekto kiel – ni diru – dommastrinon kaj kuiristinon en la domanaro Armstrong.”
“Absolute nenio surprizus min nun,” diris S-ro Hardman, trankvile. “Freneza – jen kia estas la afero – freneza.”
“Amiko mia, tio ja tro streĉus la koincidon,” diris S-ro Bouc. “Ili ne povas ĉiuj esti implikataj.”
Poirot rigardis lin. “Vi ne komprenas,” li diris. “Vi tute ne komprenas. Diru al mi,” li diris, “ĉu vi scias, kiu mortigis Ratchett?”
“Ĉu vi scias?” kontraŭis S-ro Bouc.
Poirot kapjesis. “Jes,” li diris. “Mi jam sciis dum iom da tempo. La solvo estas tiel okulfrapa, ke mi miras ke vi ankaŭ ne vidis ĝin.” Li rigardis Hardman, kaj demandis, “Kaj vi?”
La detektivo kapneis. Li rigardis Poirot strange.
“Mi ne scias,” li diris. “Mi tute ne scias. Kiu el ili faris ĝin?”
Poirot silentis dum momento. Poste li diris:
“Bonvolu esti tiel afabla, kiel kunvenigi ĉiun ĉi tien. Estas du eblaj solvoj de la problemo. Mi deziras meti ambaŭ el ili antaŭ ĉiu.”
La pasaĝeroj venis amase en la manĝ-vagonon, kaj sidiĝis ĉirkaŭ la tabloj. Ili ĉiuj portis pli malpli la saman esprimon, atendan kaj antaŭtiman. La svedino ankoraŭ ploris kaj S-ino Hubbard konsolis ŝin.
“Vi devas trankviliĝi, mia karulino. Ĉio estos baldaŭ kontentiga. Vi devas ne perdi la sinregadon. Eĉ se unu el ni estas aĉa murdisto, ni bone scias, ke ne estas vi. Estus freneze, eĉ pensi tiel. Sidu ĉi tie kaj mi restos apud vi; kaj ne plu ĝenu vin.”
Ŝia voĉo forvelkis kiam Poirot ekstaris. La Wagon Lit konduktoro estis apud la pordo.
“Vi permesos, ke mi restu ĉi tie, sinjoro?”
“Certe, Michel.”
Poirot tusetis.
“Sinjorinoj kaj sinjoroj, mi parolos angle, ĉar mi opinias, ke vi ĉiuj iom scias tiun lingvon. Ni estas ĉi tie por esplori pri la morto de Samuel Edward Ratchett – alie Cassetti. Estas du eblaj solvoj de la krimo. Mi metos ambaŭ antaŭ vi, kaj mi petos al S-ro Bouce kaj D-ro Constantine, ke ili decidu kio estas la ĝusta solvo.
“Vi ĉiuj scias la faktojn en la afero. Oni trovis S-ron Ratchett mortpikitan hodiaŭ matene. Estas sciate, ke li vivis je 12.37 hieraŭ nokte, kiam li parolis al la Wagon Lit konduktoro tra la pordo. Difektita poŝhorloĝo troviĝis en la poŝo de lia piĵamo, kaj ĝi ĉesis funkcii je kvarono post la unua. D-ro Constantine, kiu ekzamenis la kadavron, opinias ke la motto okazis inter noktomezo kaj la dua matene. Duonhoron post noktomezo, kiel vi ĉiuj scias, la trajno neĝblokiĝis. Post tiu horo estis neeble ke iu forlasu la trajnon.
“La atesto de S-ro Hardman, kiu estas membro de konata Detektiva Agentejo en New York “(kelkaj personoj turnis la kapojn por rigardi S-ron Hardman) “montras, ke neniu povis preterpasi lian kupeon (N-ro 16 ĉe la malproksima fino) sen esti vidata de li. Tial ni devis konkludi, ke la murdinto troviĝas inter la personoj en unu aparta vagono – la Istanbul-Calais vagono. Tio, mi diras, estis nia teorio.”
“Kio?” ekkriis S-ro Bouc, surprizita.
“Sed mi sugestas al vi alternativan teorion. Ĝi estas tre simpla. S-ro Ratchett havis malamikon, kiun li timis. Li donis al S-ro Hardman priskribon de tiu malamiko, kaj diris al li, ke la provo kredeble estos farata dum la dua nokto post Istanbul.
“Nu, mi sugestas al vi, gesinjotoj, ke S-ro Ratchett sciis multe pli ol li diris. La malamiko, kiel S-ro Ratchett atendis, eniris la trajnon en Beograd, aŭ eble en Vincovci, per la pordo lasita malfermita de Kolonelo Arbuthnot kaj S-ro MacQueen, kiuj ĵus malsupreninis al la kajo. Li portis, super siaj ordinaraj vestaĵoj, Wagon Lit uniformon, kaj li havis ŝlosilon, kiu ebligis ke li eniru la kupeon de S-ro Ratchett malgraŭ la ŝlosita pordo. S-ro Ratchett estis sub la influo de dormigaĵo. Tiu viro mortpikis lin, terure kruele, kaj eliris per la pordo kondukanta al la kupeo de S-ino Hubbard…”