ВАВЁРКА.
Радыяцыя ў грыбах!
МЯДЗВЕДЗЬ.
Што? Я трохі не дачуў…
Як дагодзіш чытачу,
Калі шахматы ды кава
І стаіць на месцы справа?!
(Абводзіць усіх грозным паглядам.)
За работу, лайдакі!
ВОЖЫК (ціха). Наваяем на вякі.
МЯДЗВЕДЗЬ. Што?
ВОЖЫК.
Я гэта… проста так.
МЯДЗВЕДЗЬ.
Адбрахацца ты мастак,
Ведаю… (Лісе.) А вас прашу…
ЛІСА (убок).
Можа, сёння саграшу.
Ліса засталася ў кабінеце шэфа, адтуль даносіцца яе залівісты смех. Усе вяртаюцца на свае месцы. Сарока з паперамі кудысь пабегла.
Вавёрка разбірае пошту.
ВАВЁРКА.
Што нам пішуць?
ВОЖЫК.
Зноў пра дровы?
ВАВЁРКА.
Не, закрылі клуб чарговы…
А яшчэ злучылі – клас! –
Птушкафабрыку й калгас!
Замалёўкі… Абразкі…
Надрукуем моякі.
А паэтаў – як смяцця!..
ВОЖЫК.
Уцякаюць ад жыцця
Ў мары ўласныя, у мроі…
ВАВЁРКА.
Ты ды я, ды мы з табою,
Тры бярозкі, два кусты –
Ўся тэматыка. Кранты.
ЗАЯЦ.
Нам бы крытыка у штат…
ВАВЁРКА.
Каб здурнеў ад вершанят?
ВОЖЫК.
Ой, газета, глас народа…
ВАВЁРКА. Памаўчаў бы. Што за мода!
ЗАЯЦ.
Лесапілкі у бары…
ВОЖЫК.
Сумна штосьці, спадары…
Стары кажух
(Абразок паводле “Казак жыцця” Якуба Коласа)
Дзейнічаюць:
ДЗЕД АНІСІМ
УНУЧКА
1-ы ХЛОПЕЦ
2-і ХЛОПЕЦ
ВЯСНА
ВЯДУЧЫ
ВЯДУЧЫ. Калі вы скажаце, што гэта не праўда, а байка, дык я запытаюся: а дзе тая мяжа, што аддзяляе праўду ад выдумкі? І ці не бывае так, што выдумка ходзіць за праўду, а чыстую праўду лічаць выдумкай? А калі так, то прашу слухаць уважна.
Дзед Анісім на прызбе ў старым, латаным-пералатаным кажусе. За яго спіной – такая ж старая, перакошаная хата. Ціўкаюць птушкі, лезуць калівы з глебы – вясна ў разгары.
ВЯДУЧЫ. Хто ведаў дзеда Анісіма, той ведаў і яго паношаны кажух. Ніколі ён з ім не расставаўся – ні летам, ні зімою. Такі ўжо быў звычай у старога Анісіма. Мужыкі жартавалі з гэтага кажуха, дзеці дзівіліся, тыцкалі пальцамі, а дзед і вухам не вёў.
ДЗЕД (сабе). Зноў мой кажух падраўся. Цікава, а якога ён быў колеру? Ці то белага, ці то чырвонага? Сам не памятаю. Зашыю адну дзірку – у другім месцы разлазіцца. А сонца прыпякае, халера... (Зняў шапку.)
Ідзе У н у ч к а.
УНУЧКА. Дзядуля, табе мама аладак прыслала. (Падае міску.)
ДЗЕД. Прыслала, то добра. Пастаў. (Унучка ставіць міску на прызбу.)
УНУЧКА. Мама сказала цябе накарміць і ў хаце падмесці.
ДЗЕД. А? Куды адвесці?
УНУЧКА. Дзедка, ты добра чуеш, ой добра! Дзе твая мятла?
ДЗЕД. Мая мятла з дому сышла, мой савок збег у лясок.
УНУЧКА. Пайду пашукаю. (Пайшла ў хату і хутка вярнулася.)
А яшчэ мама намовіла, каб ты ў лёгкае пераапрануўся, а я каб прасачыла. Давай, пераапранайся.
ДЗЕД. Ох, ох, спіна баліць... Сярэдзіна ные... Плячо круціць...
УНУЧКА. Хітры ты, дзядуля.
ДЗЕД. Жыццё ўсяму навучыць, унучачка. І хітрым быць, і злосным, і ліслівым...
УНУЧКА. Чакай... (Пабегла ў хату і вярнулася з белай кашуляй.)
Во, апрані.
ДЗЕД. А? Апрану, а як жа. Як аладкі з’ем. А ты бяжы сабе, бяжы...
УНУЧКА. Не пайду, пакуль не надзенеш. Праз цябе з мяне дзеці на вуліцы смяюцца.
ДЗЕД. Смяюцца? То ж не кепска. Кепска, калі плачуць... Маме скажы дзякуй. Бяжы.
Унучка пайшла. Дзед разглядае прынесеную кашулю, быццам думае – надзець ці не.
Ідуць два х л о п ц ы.
1-ы ХЛОПЕЦ (2-му). Паглядзі на дзеда. Ну як пудзіла ў гэтым кажусе. Хоць на агарод стаў!
ДЗЕД. А? Якое пудзіла? Які агарод? Ото як задам табе, галадранцу! (Размахвае кульбай.)
2-і ХЛОПЕЦ. Не гарачыся, дзед! Мы кажам: ці не пара табе кажух памяняць.
ДЗЕД. Не ваша справа! Мой кажух – мне і насіць. Такіх ва ўсёй ваколіцы няма.
1-ы ХЛОПЕЦ (з іроніяй). Што няма, то няма. Твая праўда!
ДЗЕД (буркліва). Ведаю я цяперашнюю моду. Зробяць стрынгаля і бегай, як кот з апечаным задам...
1-ы ХЛОПЕЦ (2-ому). Яшчэ заразу якую развядзе... Кажуць, у яго прусакоў – поўная хата.
2-і ХЛОПЕЦ. І чаму людзі так старое любяць, аджыўшае?
1-ы ХЛОПЕЦ. Бо новага баяцца.
Хлопцы адышліся, шэпчуцца.
1-ы ХЛОПЕЦ. А давай украдзем дзедаў кажух ды спалім.
2-і ХЛОПЕЦ. Як ты яго ўкрадзеш?
1-ы ХЛОПЕЦ. А так. Як засне, мы ціха падкрадземся, злаўчымся – і сцягнем.