— Чаго гэта ты разлямантавалася? Прывыкла да камфорту, дзявуля? Дык усынавіся якім катом! Бо гаспадар у цябе мяцежны. Ён патрабуе буры. Нібыта ў буры ёсць спакой!
Тут мне зрабілася не па сабе, бо снапок святла нарэшце спыніўся на яе галаве, і я пабачыў, што Герда ўстрывожаная. Яна ўперылася некуды ўбок, у прамежак паміж дамамі. Хвост уніз, уся напружаная. Гаўкне колькі разоў і павернецца да мяне з красамоўным выразам, маўляў, ты што, не чуеш там нічога, двухногі дурань? Праменя ліхтара хапала толькі на дзясятак метраў. Далей святло праглыналася сутоннем. У якім нібыта і не праглядалася рухаў.
— Што ты там сабе ўжо напрыдумляла? — я нядбала пасунуўся ў той бок. Падышоўшы, запэўніўся, што ля дома не было нічога і нікога, толькі свежыя сляды, якія мы пакінулі ўчора.
Можа быць, слядоў было і больш, як быццам у мяне вырасла яшчэ пара ног. Але выглядае, мы тут проста ладна натапталі ўчора з сабуляй. Я паспрабаваў выблукаць з мікрараёна да трасы, але не даў рады: аднастайныя панэлькі, аднастайныя праезды паміж імі. Я пайшоў па ўчорашніх слядах, але яны хутка раздвоіліся, нібы мяне зрабілася два, і кожны пайшоў у сваім кірунку. Тады я ўскараскаўся на адну з машын, пакінутых на праездзе, выключыў налобнік, даў вачам прызвычаіцца да цьмянага ззяння неба і пабачыў яўны прагал паміж панэлькамі — там было больш неба, значыць мусіла чакаць шырокая прасека вакол дарогі. Герда ўсё брахала.
Зрабіўшы некалькі крокаў без ліхтара, я ўсвядоміў, што вочы бачаць нашмат далей без налобніка — з’яўляецца такая сабе шэрая перспектыва. Спатыкнуўшыся на яміну ў лёдзе, зрабіў выснову, што шыю сабе ў сутонні зламаць шэрая перспектыва абсалютна не замінае. Уключыў ліхтар, скіраваў яго так, каб бачыць напрамак і паверхню, па якой іду, ды нарэшце выйшаў на трасу. Спатрэбілася некалькі секунд, каб узгадаць, з якога боку я прыйшоў: без светлавых арыенціраў дарога, што патанала ў цемры, выглядала як шлях з нікуды ў нішто. Герда працягвала брахаць.
Хутка я разглядзеў і тры стужкі роварных шын, якія бачыў учора. Нейкая трасца тут адбывалася з адбіткамі.
Я паспеў прайсці некалькі кіламетраў у бок гары — за мной цярпліва назіралі. Мабыць, хацелі запэўніцца, што абцяжараны грувасткім заплечнікам гаспадар сабакі напраўду такі нежыццяздольны недарэка, як і падалося на першы погляд. Браханне сабулі паспела мяне стаміць, і я ўцягнуў яе ў любімую забаўку — пераключыў прамень налобніка на вузкі фокус ды стаў па дарозе круціць галавой, матляючы маленькай плямкай па прыснежаным асфальце. Псюля яшчэ пагаўкала для парадку, але нарэшце скарылася жарсці даганяць спрытны агеньчык. Зрабілася ціха — толькі мае крокі, яго задыханае сапенне, скокі ды буркат у момант, калі прамень выслізгваў проста з-пад лапаў. Калі ў чарговы раз я рэзка перавёў галаву з боку наперад, снапок налобніка не адбіўся на зямлі. Замест гэтага ён падсвяціў мядзведзя, які стаяў перада мной. Праз імгненне мядзведзь вырабіў наступнае. Ён весела сказаў:
— Драсьці!
Пасля крутануў рулю вінтоўкі, якая вісела ў яго на плячы так, што, зрабіўшы паўкола, доўгі драўляны прыклад ляснуў мне ў падбароддзе. Я пачуў, як цокнулі мае зубы, верхні шэраг аб ніжні, дзякуй богу, язык паспеў уцягнуць ад здзіўлення. Потым інерцыя ўдару падкінула мяне ўверх і па прыгожай дузе павяла назад. Я ляцеў доўга і хораша, вага заплечніка надала маёй глісадзе авіяцыйнай вытанчанасці. Я паспеў вяла падумаць: з якой гэта халеры мядзведзі пачалі хадзіць па палях са стрэльбамі. Ды чаму яны гэтымі стрэльбамі вось так заганна б’юцца, хаця маглі б інтэлігентна загрызці ці хаця б зухавата бабахнуць. Мабыць, эканомія патронаў, — адказаў я сам сабе ў той момант, калі мая патыліца ацаніла ўсе перавагі сустрэчы з абледзянелым асфальтам у хай сабе і моцна заношанай, але ўсё ж тоўстай заечай шапцы. Цікава, ці раздушылася пляшка з віскі, бо я ж так старанна закруціў яе ў швэдар акурат на выпадак падзення на спіну.
Налобнік з мяне сарвалі, а зверху палыхнула два ліхтары, скіраваныя проста ў твар.
— Супакой сабаку! — загадаў другі, меней медзведзяваты голас. — Супакой, а то застрэлім!
Я хацеў узняцца ды запярэчыць, што сабаку няпроста супакоіць, калі на яе гаспадара здзяйсняюць напад мядзведзі з ружжамі, але ўзняцца я не здолеў — не дазволіла руля дубальтоўкі, што ўперлася мне ў грудзі. Ад рулі моцна пахла паленым порахам, то я зрабіўся вельмі ветлівым.
— Вітаю вас, паны мядзведзі! — сказаў я ў цемру. — Чым мы вас пакрыўдзілі? — Ён думае, што здольны нас пакрыўдзіць, — маладжавы голас узняў прамень ліхтара на медзведзяватага. Мядзведзем выглядаў барадач, апрануты ў сабалінае футра. Было складана зразумець, дзе канчалася поўсць ягонай барады ды пачыналіся космы футра. — Супакой сабаку! — яшчэ раз рыкнуў ён.