Ад гаспадарчага дома ля пуні застаўся толькі падмурак. Хутчэй за ўсё, будынак калісь разабралі на бярвенне ды перавезлі ў іншае месца дачнікі. Адрыну не чапалі, бо навошта хлявок вяскоўцам-аматарам. Унутры пуні яшчэ быў пах жывёлы — ля ўваходу месціўся загон для каровы. Сенасховішча было на вышках, туды вялі драбіны і, пасля лаканічнай, але эмацыйнай дыскусіі ў стылістыцы брытанскага парламента, Ейная Вялікасць дазволіла зацягнуць яе наверх. Вырашальную ролю ў абмене тэзісамі падчас дэбатаў адыграла бляшаначка сабача-кацінага харчу, супраць якой у Герданькі аргументаў не знайшлося.
Закапаўшыся ў сена, я амаль адразу заснуў. Быў бы рады збрахаць, што сніў я лета на вёсцы, але гэта не так: ноч зноўку палохала мяне жахамі.
Першым пачуццём па прачынанні быў люты голад. Як і папярэдняй ноччу, я не меў нават драбнюткай ідэі пра тое, колькі гадзін праспаў. Без Гацаковых званоў адлічэнне часу, праведзенага за хадзьбой і сном, канчаткова зрабілася ўмоўным. Ногі вынеслі мяне на сцежку, я амаль бег наперад, уяўляючы сабе свіную каўбасу, якую набуду на ферме (калі да яе дабяруся). Лямкі заплечніка парыпвалі ад хуткай хадзьбы, Герда млява трусіла побач, яўна не ўхваляючы абраны мной тэмп. Менавіта ў гэты момант я ўпершыню пабачыў мінака.
Трэба сказаць, што святла навокал зрабілася як быццам болей, і колер нябёсаў змяніўся. Стаўшыся срэбрана-туманным, а не мядзяным, як было ў Грушаўцы. Магчыма, заслона, што адрэзала нашыя белыя снягі ад загадкавай крыніцы святла наверсе, вылічанай Рэйтанам, зрабілася танчэйшай. Так ці інакш, ідучы праз белае поле, я ясна бачыў частакол ссохлага чароту здалёк наперадзе. І вось, з праходу ў гэтым сухастоі выйшла чорная постаць — да яе было далекавата, але было бачна, што гэта чалавек, ён адзін, з руляй за спінай і ідзе хутка.
Тут адбылося нечаканае: я паскорыў хаду, каб сустрэцца з ім ды запытацца, колькі засталося да фермы, але ён, не змяняючы тэмпу, забраў роўна на сто крокаў лявей ад сцежкі. Прычым, зрабіў гэта аўтаматычна і без ваганняў, так, як нібы гэта было негалоснае правіла размінання мінакоў у пустках. Я скіраваў да яго, і тут ён, заўважыўшы гэта, рэзка спыніўся. Калі да мінака заставалася крокаў сто, ён зняў з пляча стрэльбу. Герда рыкнула і ўжо была гатовая бегчы да яго адкусваць геніталіі.
— Побач! — спакойна загадаў ёй ды таксама спыніўся. — Дзень добры! — крыкнуў я мінаку, паспрабаваўшы зрабіць голас як мага болей ветлівым. — Я літаральна на секундачку! Спытаць хачу! — я ўзняў рукі дагары, паказваючы, што мае намеры самыя добранадзейныя.
Постаць нічога не адказвала, азіраючы мяне з узнятай руляй. Я зрабіў некалькі крокаў насустрач. Ён крыкнуў:
— Стой тут. Бліжэй не ідзі. Буду страляць. — Скажыце калі ласка, а ці далёка да фермы? — запытаў я. — Блізу сарака кіламетраў. Уздоўж трасы, — глуха буркнуў ён. — Вой, то прабачце, калі ласка, але, можа, у вас знойдзецца што пажаваць? Вельмі есці хочацца, а пры дарозе нічога няма. — Так не робіцца, — спакойна адказаў мінак. — Я добра заплачу! Буцер які. Ці каўбасы. Хаця б што. Жывот рыпіць, ажно кішкі ў банцікі завязваюцца.
Фігурка пастаяла з хвіліну, утаропліваючыся ў мяне, потым зноўку вымавіла:
— Так не робіцца. Бачыш чалавека — забірай на сто крокаў правей, ён робіць тое самае. Інакш можна страляць. Так не робіцца. — Паміраем з галадухі з сабачкам, — вырашыў я націснуць на мінака Яе Вялікасцю. — Свіны стэйк. Поўны праснак і кавалак сала з камень крэсіва. Дзесяць цынкаў, — прапанаваў ён. Цана была касмічная, але што паробіш. — Я пакладу мяса на зямлю і адыду на сто метраў. Ты забяры ды пакладзі побач цынк. Калі падманеш, буду страляць! — Згода! — ледзь не пачаў пляскаць у ладкі я.
Пакуль мы танцавалі з ім гэты гандлярскі танец, я зразумеў, што чалавек быў шахцёрам: пра гэта недвухсэнсоўна паведамлялі не толькі ягоныя манеры, але і М-16 з падствольным гранатамётам. Калі б ён быў злодзеем, ён мог лёгка зрэзаць мяне чаргой са свайго прыстралянага ствала. Але ў шахцёраў свой кодэкс. Мы паважліва разышліся, я завярнуў да лесу, якім у нашых краях сканчаецца любое поле, зайшоў глыбока ў гушчар, наламаў ельніку, разгарнуў пластыкавы пакет і знайшоў там таўсценную, шчодра пасоленую ды як след праперчаную свіную паляндвіцу. Пра тое, як я еў яе, запечаную на галінках да хрусткай скарыначкі, людзі Зямлі калі-небудзь складуць вершаваны эпас. У ім знойдзецца месца і прысмаку дымка, і похрусту буйных драбінак сапраўднай марской солі на зубах, і Гердзе, якая глядзела на мяне, як жонка Бога мусіла глядзець на Бога, калі той ствараў гэты свет. Канечне, знайшоўся маленькі кавалачак і ёй. Здаецца, яна заплюшчыла вочы ад асалоды, калі глытала яго.