І калі ў вачах ужо сцямнела, я зрабіў некалькі крокаў да дзвярэй, не пабачыў побач з імі катла, зразумеў, што дзверы — не тыя, усё ж ірвануў іх на сябе, адчуваючы, што зараз ляснуся непрытомны проста на падлогу. Але раптам апынуўся ў тумане сцюдзёнай ночы. Пад нагамі плюхала чорная вада, у яе вялі гладкія драўляныя драбіны. Я зрабіў крок, яшчэ крок — па-ранейшаму не адчуваючы цела, увесь суцэльна складзены з гарачыні і цюкання малаткоў у кіпні крыві. І, калі вада дастала да каленаў, даў нырца ў яе шыяй наперад. Цела, імкліва састываючы, зашыпела. Мне падалося, што сцюдзёная вада пайшла бурбалкамі, бы шампанскае. Я глытнуў гэтай ледзяной газіроўкі, і зубам зрабілася балюча, а вантробам — прыемна.
Гэта была глыбокая і імклівая рака. Яе нябачныя рукі падхапілі мяне і панеслі прэч ад драбінаў, мне давялося пераходзіць на кроль і грэбці з усіх сілаў, каб заставацца на месцы ды мець магчымасць ухапіцца за галіны ледзь бачнай у тумане вярбы. Я разглядзеў будынак канторы. Дзверцы лазні выходзілі за плот да вады, падысці да якой з тэрыторыі Насамонаў было немагчыма. Плюхаючыся ў рацэ галяком, ты абсалютна нябачны для астатняй вёскі — добрая прыдумка.
Нельга сказаць, што пасля апраметнай парылкі ў рацэ было не халодна. Мозг аўтаматычна фіксаваў, што вада вельмі сцюдзёная. Але для закіпячонага цела гэта перастала мець нейкае значэнне. Я вісеў на галінах той вярбы, дазваляючы чорным струменям абцякаць запараную тушку. Калі нарэшце я ўзняўся на драбіны, адчуваў сябе ўжо зусім іншым чалавекам. Усё, што не магло згарэць ува мне, — патанула.
У фрыгідарыуме мяне чакала свежая прасціна, у якую я з асалодай заматаўся. Адчуванне было прыкладна такім жа, як калі доўгі час ішоў з саракакілаграмовым заплечнікам, ды раптам зняў яго і пакінуў на зямлі за спінай. Прычым, перажыванне палёгкі распаўсюджвалася як бы не на цела, а на душу. Я наліў сабе вадзічкі і адзначыў, што ў яе з’явіўся выразны смак. Змучанае пеклам цела ўсмоктвала кожную кропельку вільгаці, святкуючы яе так, нібы гэта быў нектар райскіх кветачак. Я прыслухаўся да размовы Андрона і Мыколы, якая займела дабратворны лад.
— Я пра чо сумую найперш? — казаў Андрон. — Бадай шчо по тым момінтам, як мчав на Мінск на своіму “Круізёры”. Пам’ятаеш, у мэне трохлітровы був японец? Ідзеш, усе тобі дарогу паступуюць. Бо ты страшны такі, тонуваны. І перэдне вікно наўстыж, а ў магнітолі — нешта таке прыемнойе, свое. “Смог он зе воотэр! Пымж пымж пымж! Пымж пымж пымж пымж! Пымж пымж пымж — джы джы джы!!” Ось цэ жыцця було. — А ты пра шчо шкадуеш? Са ўтрачанага назаўждзі? — спытаўся ў мяне Мыкола.
Я адкінуў галаву, удаючы, што разважаю, хаця думаць на такія эмацыйна акрэсленыя тэмы зараз, пасля кіпячэння ды паласкання, было лянотна.
— А ў мяне така втрата, — Мыкола, не дачакаўшыся майго адказу, пачаў распавядаць сам. — Мне це навіць сніцца, бывае. Шчо ўізджаю я до Бабруйску, а там дужэ вялікі гіпермаркет буў. Як же ён зваўся? “Крона”, здаецца? І вось ты ідзеш — і ўсё ёсць. Вось тут — рады з бухлом, тэкіла, коняк, ета, як ее? Бекхероўка! Далі — м’ясо: вэнджаны парсюковы вухі, ласіныя губы ў воцаце, далі — ріба, сукхая, солэна, жіва. І ківбаса, і сірі з сіньою і білою плесянёю. І ты ідэш, і бярэш, і бярэш. Якшчо ў грібнім лесе! Якшчо вось борівікі пойшлі, богато, дуже богато борівіків! І ты бярэш, і яно не скончаецца. Такі ось шчодры буў свет. Чому не ўберэглі?
Тут з вулачкі пачуўся нягучны металічны “дзынк”, які прывёў суразмоўцаў у настальгіі ў стан ажытацыі. Яны кінуліся апранацца з такой хуткасцю, быццам ад гэтага залежала, ці пакормяць іх. І, калі пакормяць, — наколькі сытна.
— Вечар! — растлумачыў Андрон. — Вяселле! — дадаў Мыкола.
Слова “вяселле” намякала на тэарэтычную магчымасць запечанага парсюка, фаршыраванага шчупака, халадцу з хрэнам, піханых пальцам каўбас, і таму, паспешліва апранаючыся ўслед за бежанцамі, я пацікавіўся:
— А што чакаць? Сапраўднага вяселля?
Маё пытанне мела гастранамічны, а не матрыманіяльны прыцэл. Як любому чалавеку, які толькі што выйшаў з парылкі, а за папярэдні дзень меў у роце толькі тры невялічкія кавалкі тушанай свінні, закручаных у вельмі дрэнна згатаваны эрзац-лаваш, мне было ўсё роўна хто, з кім і пры якім пасагу жэніцца. Але Андрон адказаў цьмяна і як быццам больш пра шлюбны складнік, чым пра харчовы:
— Ну воны накруцілі тут, канечне, з цімі нарачонымі маладухамі. Але шчо паробіш. Звічай! — пры гэтым ён крануў сабе прамежнасць. Жэст быў не вельмі прыдатны для выказвання пра чужое вяселле. — Тут ранішэ не так было. Цэ Аракул. Аракул іх так навчів, — яшчэ больш цьмяна растлумачыў Мыкола. — Дык а карміць будуць? — запытаў я ўжо наўпрост, але яны не адказалі мне, спяшаючыся наверх па лесвіцы. — Аракул гэта чалавек нейкі? — запытаўся я ў спіны Андрона. — Цэ не чоловек. Це светлавы стовп. — Страшэнны стовп! Я був побіч, там жудасць охоплюе! — дадаў спераду Мыкола. — У його можна запытацца — таксама святлом, якшчо ў тэбэ вежа ё. Той, бывае, і адказвае. — Адкуль ён адказы бярэ? — я чуў пра Аракула ўжо шмат разоў, але разумення, што гэта за трасца, так і не прыйшло. Не дапамог і адказ спіны Андрона: — Не звідкі не бярэ. Ён усё сам ведае. На тое він і Аракул.