Я з’еў бы яшчэ і дзве, але мне было сорамна рабаваць гэтых людзей, занятых цяжкай працай дзеля таго, каб такім ёлупам, як я, было што есці. Таму я падняўся, улез пад заплечнік і акуратна падняў Герду. Ні адзін з іх нават не заікнуўся пра плату за праснак і ложак.
— Колькі я вам вінны? — спытаў я.
Мая фраза выклікала новую хвалю весялосці.
— Навучы Петрака Зінку на гарбе насіць! — Падмяні мяне на змену ў элеватары! — Нічога ты нікому не вінны, — абсек жарты кухар. — Калі да цябе прыйшоў вандроўны — да цябе прыйшоў Бог. Ты мусіш яго накарміць, даць ложак і хлеба ў дарогу.
Ідучы да інтэрната, я думаў, што іх Бог мне падабаецца болей, чым Бог гаспадыні аўтазапраўкі.
Уласна, сам інтэрнат быў прыбудовай да вялікага драўлянага свірна, за якім і змяшчаліся купалы зернясховішчаў. Дошкі тут былі цёплыя, відаць, праз тое, што пад падлогай была жароўня, што высушвала жыта. Калідорчык быў з дзвюх хісткіх сценак. Яны не даставалі да столі, умоўна падзяляючы прастору на аднолькавыя жылыя пакойчыкі. Усе клеці былі незамкнёныя — тут сапраўды жылі грамадой, давяраючы адно аднаму. Адкрыўшы Грынькавы дзверы, я пабачыў невялічкі стол, просты ложак з саламяным матрацам ды рукамыйнік, пад якім замест каналізацыі было пластыкавае вядро. Тут панавала сутонне, а святло адзінага дыёдніка, што асвятляў увесь свіран, ішло зверху, праз адсутную столю. На палічцы над ложкам можна было пабачыць некалькі асабістых рэчаў гаспадара: пластыкавы партрэт прыгажунькі Вівьен Джолі-Сміт яшчэ да другога шлюбу, фанцік ад “Снікерса”, загорнуты так, быццам там быў сапраўдны “Снікерс”, ды фігурку трансформера Мегатрона, што нагадвала пафарбаваны ў чорны камбайн “Гомсельмаш”. У суседняй клеці нехта надрыўна хроп. Ды так, што партрэт кіназоркі тросся. Калі б побач нехта вырашыў завесці камбайн “Гомсельмаш”, храп з-за сценкі дакладна заглушыў бы і рухавік. Мне падалося, што істота, здольная так храпці, мусіць быць памерам з невялікага кіта. Яна не можа змяшчацца на такім вось ложачку.
Я паклаў Герду на коўдру, распрануўся, памыў рукі і, запаліўшы налобнік на максімум, пачаў расшнуроўваць перавязку. Стан сабулі быў сярэдні паміж моцным сном і хваравітым забыццём. Яна рэагавала на дотыкі, але расплюшчвала вочы неахвотна, скуголячы кожны раз, калі я неасцярожна дакранаўся да лангеты. Ад раны смярдзела, і я быў падрыхтаваны да таго, што давядзецца зноўку выціскаць гной. Але сітуацыя была горшая. Поўсць на ступаку зрабілася светла-рудой, адсечаная частка як быццам зменшылася ў памерах. Адмерлыя тканіны ссохліся і счарнелі, запаленне перакінулася на жывую нагу. Некроз агаліў костку, на якой былі заўважныя трэшчыны ад зубцоў капкана. Нават дылетанту было зразумела, што неабходная тэрміновая аперацыя. А пасля — курс антыбіётыкаў. Я сцёр халодны пот з ілба, падклаў пад параненую лапу швэдар, каб не забрудзіць гаспадарскі матрац. Рана, што праўда, ужо не крывавіла: усе вены дэградавалі ці запякліся.
Пакінуўшы стрэльбу ды заплечнік пры ложку, я, прыгаломшаны, выйшаў з клеці. Зрабіў колькі крокаў і вярнуўся за сваім цяжарам са шлейкамі: трэба будзе разлічыцца за лекі са Старшынёй. Я ўяўляў яго негаваркім барадатым мужчынкам у тулупчыку. Імправізацыяй на тэму сустрэтага пры сметніцы Мазая. У Грушаўцы людскія тыпажы паўтараліся, але кожны выгін дарогі вучыў мяне, што ў вандроўцы досвед не мае значэння, чалавечыя заганы і адметнасці не паўтараліся, кожны сустрэты быў нечым адметны.
Прыняты за вежу драўляны дамок з двухскатным шыферным навершам быў збіты з аднаго слоя дошак. Паводле дбайнасці пабудовы ён нагадваў пацешныя зімовыя церамы, што будаваліся падчас Незаўважанай вайны на мікрараёнах для таго, каб дзеткам было дзе пашпурляць снежкамі. Да прыходу красавіка яны рассыпаліся самі, а парэшткі імгненна расцягваліся прагнымі да будматэрыялаў месцічамі. Здавалася, трэба толькі чхнуць як след, і вазоўня перакуліцца. Таму, ідучы і адчуваючы, як хістаюцца пада мной падгнілыя драўляныя прыступкі, я намагаўся не рабіць рэзкіх рухаў, нават не дыхаць надта.
З пакояў Старшыні святло свістала праз дрэнна прыгнаныя штыкеціны. Мабыць, зерняток і сушылкі на першым ярусе “палаца” стваралі дастаткова сухога цяпла, каб Старшыня не апекаваўся ўзвядзеннем больш грунтоўнай хаты. Але было ва ўсім гэтым паселішчы адчуванне часовасці, нетрываласці. Дваццаць тысяч тон зерня — лічба велізарная, але канечная, калі ўзнаўляць яе няма чым. Нешта падобнае я бачыў у пастуховых лагерах качэўных язідаў на гары Арагац у Арменіі. І было гэта тады, калі ў маім жыцці ўсё было ўладкавана і шчасліва, таму зменлівасць іх намётавага побыту кантраставала з маімі завядзёнкамі.