У прыцемках за сталом сядзела сакратарка. Яна шчоўкала касцяшкамі на антыкварным абаку і заносіла лічбы ў таўшчэзную канторскую кнігу. Твар засяроджаны, тонкія вусны рухаліся. Пярэстая хустка, хаваючы валасы, разам з залатой завушніцай няўлоўна надавала гаспадыні пірацкага шарму. Я падумаў, што маючы такую залатую лэдзі ў прымальні, Старшыня можа быць такім жа расцяпам, як і Бурмістр. Караля робіць світа, кіраўніка — сакратарка.
— Вітаю вас, даражэнькая пані! — перасцярога перад выглядам сакратаркі вымусіла мае ногі зрабіць прысядальны рух накшталт кніксэна.
Яна агледзела мяне крытычна, быццам узважваючы, на якой дакладна рэйцы, з улікам вагі і росту, будзе лепей мяне павесіць. — Яркага Месяца, — рытуальна кіўнула яна. — Уладкоўвацца на працу? На зерняток? — яшчэ раз прасканаваўшы мой кашчавы выгляд, сакратарка выправілася: — Мабыць, усё ж у пякарню? Пекар? Досвед ёсць? — Скажыце, калі ласачка, як чынам такому бадзягу, як я, сустрэцца з таварышам Старшынёй? — зноўку прысеў я. Я пашкадаваў, што не маю з сабой цукеркі. Што праўда, для такіх лэдзі цукеркі мусяць быць хіба ромам, інакш наменклатурная магія не падзейнічае. — А я за старшыню не канаю для цябе? — жанчына насупілася, і я зразумеў, што вешаць мяне, відаць, будуць на бушпрыце. Прычым, верагодна, не за шыю. — Даруйце маю баўдзілаватасць! — ад няёмкасці мая мова рабілася куртуазнай, і я не мог нічога з гэтым зрабіць. — Нягоды доўгага шляху змусілі вашага суразмоўцу стаць дурнейшым, чым ён быў выхаваны бацькамі і адукацыяй. Пабачыўшы перад сабой такую мілавідную кабету, я не мог і дапусціць, што… — До! — рэзка абарвала яна. — Гавары хутка, што трэба. Бо падлікаў у мяне да халеры. — Мне сказалі, што ў вас могуць быць лекі. — Ты не выглядаеш хворым. Хіба што на галаву крышачку. — Мой сябра. Ён патрабуе тэрміновай аперацыі. — Аперацыі? А чаму на запраўцы ўсё не набыў? — У нас з маці Таццянай узніклі рэлігійныя разыходжанні, — я змакрэў пад позіркам Старшыні. — Што будзеш рэзаць? — каротка спытала яна. — Трэба адняць ступак нагі. Я не доктар, але здагадваюся, што патрэбна абязбольванне. Бінты. Антыбіётыкі. Многа антыбіётыкаў. — Адняць ступак? — ейны твар выявіў скрайнюю ступень здзіўлення. Ад звычайнага выразу гэтая ступень адрознівалася на міліметр ускінутым левым брывом. — Ну-ну.
Яна пляснула канторскай кнігай з такім выглядам, быццам я не выканаў квартальны план па цэнтнерах з гектара, адышла да кутка і адамкнула канторскі сейф. У ягоных вантробах мільгануў невялікі запас цынку, пляшка чорнага “Джоні Уолкера” ды скрыначка з чырвоным крыжам на баку. Пакорпаўшыся там, піратка вярнулася да стала з дзвюма шкляначкамі, меншай і большай, жгутом, ніткай, іголкай, храмаванымі нажніцамі і некалькімі аднаразовымі шпрыцамі.
— Вось усё, што спатрэбіцца. Дапамагаю табе, бо ў мяне таксама рэлігійныя разыходжанні з курвай з запраўкі. Па-першае, навакаін. Нічога мацнейшага няма. Зробіш ін’екцыю ўнутрымышачна, набярэш праз корак вось да гэтай рыскі. Толькі пратры корак гарэлкай. Колькі твой сябра важыць? — Дваццаць кіло. — Тады траціну ад таго. Стоп. Дваццаць кіло? Бадзяга вандруе з карузлікам? — зноўку ўскінула яна брыво. — Гэта сабуля. Яна памрэ, калі я ёй не дапамагу. — Сабака? Даражэнькі, нашы лекі для людзей! — яна раптам накрыла прыпасы далонню. — Яна — чалавек. Проста перакінуўся ў сабаку, — мяне панесла: сутыкнуўшыся з перспектывай страціць лекі, я пайшоў ва-банк. Калі зразумеў, што менавіта ляпнуў, вяртацца было позна, заставалася толькі несціся наперад, зажмурыўшыся. — У нас у Грушаўцы ўсе так робяць. Мы навучыліся гэтаму ад неўраў.
Далей адбылося нешта незразумелае. Цэльнаметалічная лэдзі, якая мусіла засмяяцца мне ў твар і спусціць мяне з драбін ударам нагі, раптам зацікаўлена сабрала бровы ля пераносся ды сур’ёзна спыталася:
— І складана гэта? Можаш навучыць?
Я не ведаў, як адказаць. Розум настойваў, што трэба даць задні ход і растлумачыць, што я выказаўся фігуральна, і Герда проста такая ж важная для гэтага свету істота, як і чалавек. Але досвед, падораны дарогай, нашаптаў, што варта трымацца версіі, якая падзейнічала.