— Ты хоць бы прысеў, сынок, а то стоячы ў родным доме п’еш, — паўшчувала мацi, наразаючы згасла-лiловую крывянку.
— Сапраўды, ты сядай, закусвай, — утроп мацi загаварыў старэйшы сын. — I раскажы, як там у тваiм скрыначным цэху iдзе работа да сёмага поту. Га? Цi зноў дошак не хапае?
— Дошак хоць сракай еш...
— Сынок, як так можна за сталом. — Мацi апускала скрылi крывянкi на залацiстыя карункi растопленага масла. — Ты так гаворыш, быццам мы з бацькам цябе ў лесе гадавалi.
— Даруйце, мама, я не хацеў. Яно само з языка саслiзнула. — Рукi малодшага сына пяшчотна ашчаперылi гарлавiну трохлiтровiка. — Дошак у нас хапае, а вось габлюшак нестае. Няма iх, i ўсё. А без мякенькiх габлюшак, самi ведаеце, лiст шкла ў скрыню не паставiш, каб якi ражок не адкалоць. Ну ды што гэта я ў пятнiцу пра завод. Лепей штрафную нацаджу.
— Ты ж толькi глынуў, — здзiвiўся спакойны бацька.
— Пачакай, сынок, сядзь, не часцi, а то зашкодзiць. Крывяначка вось-вось саспее. — Мацi папарадкавала духмяна-блiскучыя колцы на распаленай панiве.
— Зашкодзiць яму, як жа... Ну вы, мама, i скажаце, як завяжаце. Ён увесь слоiк высмакча, як той Кадук-жываглот, i хоць бы хны. — Старэйшы прыўстаў i хмельна хiстануўся. — Я табе вось што, брат мой родны, скажу. Не-е-е... Мне не шкода паганай гары. Хочаш пiць? Пi! Я слоiк вырываць не стану. Я так скажу... Калi ты прыйшоў да нас у госцi, дык паводзь сябе па-чалавечы, старэйшых паслухай, нiхто табе нiчога не шкадуе. Сядай, выпiвай, закусвай. Ты ў сваiм доме. А то прыбег i чарку за чаркай, стоячы, нiбыта крадзеш. Непарадак атрымлiваецца. А калi непарадак, тады становiшча мушу выпраўляць. Калi ты зараз стоячы сто грамаў вып’еш, я цябе ў акно выкiну.
Быў месяц травень. Надвор’е стаяла цёплае, летняе. Таму акно ў варэльнi, дзе на закуску сям’i прыродных алкаголiкаў смажылася крывяная каўбаса, было адчыненае наросцеж.
Праiгнараваўшы папярэджанне, малодшы налiў i выпiў забароненую порцыю. Старэйшы абышоў стол i кiнуўся на яго. Малодшы жахлiва зарагатаў. З-за смеху ён i не супрацiўляўся, калi яго неслi на карку да разнасцежанага наросхрыст акна.
— Божа, што вы, дзецi мае, робiце?! Павар’яцелi з-за самагону зусiм. — Мацi загасiла фаерку.
Смеючыся, малодшы сын вылецеў з трэцяга паверха. Расхрыстанае цела цяжка гупнулася на ўсаджаную нарцысамi клумбу.
Адначасна з варэльнага акна высунулiся тры галавы.
— Жывы, — сказала галава старэйшага з братоў.
Галовы мацi i бацькi прамаўчалi.
З усiх куткоў прагрэтага веснавым сонцам двара да пашкоджанай клумбы пачалi спаўзацца пенсiянеркi.
— На зямлю ён бухнуўся. На мяккую, ускапаную глебу... Чорт яго не возьме, — апраўдваўся старэйшы з сыноў.
— Вазьму, — пачулася ў варэльнi.
Старэйшы азiрнуўся.
За сталом, на бацькавым месцы, сядзеў высокi, як баскетбалiст, Нячысцiк.
— Вы толькi гляньце... — ледзь чутна, як самому сабе, прамармытаў старэйшы з братоў.
— Цыссс... — Нячысцiк прыцiснуў кiпцюрасты палец да малiнавых вуснаў. — Маўчы, недарэка. Нiхто, акрамя цябе, чорта не бачыць. Пачнеш крычаць i на мяне паказваць, дык зноўку апынешся ў вар’ятнi, у доктара Круглянскага. А ты туды не хочаш. Не хочаш?
— Не хачу. — Старэйшы працверазеў.
— Праўда?
— Праўда. — Твар у чортавага суразмоўцы спалатнеў i зрабiўся белы, як пялёстак нарцыса.
— Ты не сiпi, а кiўнi галавою на згоду. — Нячысцiк салодка ўхмыльнуўся.
Пераляканы мужчына матлянуў галавою.
Нячысцiк прапаў, як i не было.
"Дапiўся. Далiбог, дапiўся да алкагалiзму, да галiкаў, да белых коней, да зялёных смаркачоў, да чарцей чорных i рагатых. Трэба канчаць. Завязваць трэба. Заўтра ж i завяжу, i кiну, i нi кроплi. Нават на пiва ранiцай не пайду. Слова даю. Бацькамi клянуся. Як перад Богам. Як на духу. Чорт мяне задзяры!"
Ён выцер тыльным бокам сваёй пухлай далонi ўзмакрэлы лоб i зноўку высунуўся з акна. Унiзе, пасярод растрыбушанай клумбы, таптаўся малодшы брат i абтрасаў з вопраткi зямлю. Чорныя камячкi сыпалiся на памятыя нарцысы, на бетонную броўку i асфальтавы ходнiк.
Злосныя пенсiянеркi зацята зiркалi на спляжаны кветнiк i насуплена маўчалi.
— Хадзi, сынок, дадому, я шчотачкаю па пiнжаку прайдуся, — жабрацкiм голасам праслiбiзавала матчына галава.
— На ўвесь двор пярэпалаху нарабiлi. — Незадаволены бацька вярнуўся за стол i разлiў па стограмовiках духмяны самагон.
Мацi пераклала гарачыя скрылiкi высмажанай каўбасы ў сцюдзёна-бялюткую талерку.
— Ну, ты, глядзi, — загаварыў старэйшы з братоў, калi малодшы вярнуўся ў кватэру. — Зразумеў, што трэба дарослых слухацца? А то другiм разам можаш i не на мяккую клумбу прызямлiцца.
— Вось напалохаў... Зрэшты, магу i пайсцi. — Малодшы з сыноў надзеў пляскатую кепку.