Gemo deturniĝis kaj apogis sian mentonon sur la manon.
Li iomete silentis kaj poste reparolis: — Mi vagadis kaj vagadis preskaŭ ĝis alieneco, sed nenion trovis. Mi translokiĝis al Ekvadoro, sed tie estis ankoraŭ pli malbone. Iufoje mi ion lutis, purigis porkejojn kaj… plenumis ceterajn komisiojn, kiuj eĉ ne taŭgas mencion. Kaj foje…
Mincan, brunkoloran manon Ojstro subite pugnigis kaj Gemo ekvidis profile pulsantan vejnon sur lia kapo. Ŝi kliniĝis kaj milde metis sian manon sur lian brakon.
— Ne parolu plu, ja rememoroj martirigas vin.
Li dubinde ekrigardis ŝian manon, balancis la kapon kaj daŭrigis firme: — kaj foje mi trafis vagantan varieteon. Ĉu vi memoras la cirkon, kiun ni kune vizitis? Tiu estis ankoraŭ pli malbona kaj vulgara. Tiea publiko ankaŭ malsimilas la lokan, florencan kaj preferas spekti brutalaĵojn, aĉaĵojn ktp. Korido, certe, ankaŭ konsistigis programon. La trupo haltis por noktopasigo apud granda vojo. Mi aliris al ili kaj komencis almozi. Vetero tiam estis varmega, mi estis tre malsata kaj pro tio svenis. Tiam tio ofte okazis kun mi, samkiel kun studentino eniĝinta en korseto. Min oni enportis en tendon, nutris kaj donis konjakon. Sekvan matenon oni proponis al mi…
Venis la nova paŭzo.
— Ili bezonis ĝibulon aŭ iun monstron, en kiun buboj ĵetos ŝelojn de oranĝoj kaj bananoj.. Ĉu vi memoras klaŭnon el la cirko? Mi estis sama du jarojn. Mi supozas, ke vi havas humanajn sentojn al negroj kaj ĉinoj. Atendu, ĝis kiam vi ne trafos ties mizerikordon.
Do, mi ellernis iujn trukojn. Tamen al la cirkomastro ŝajnis, ke mi aspektis ne tute kiel monstro. Oni alfaris falsan ĝibon kaj aldonis kromajn atributojn al miaj kripligitaj brako kaj kruro. Tieaj spektantoj estas nepostulemaj, por ili sufiĉas turmentado de viva ekzistaĵo kaj mia bufona vesto nur pliigis ties mokadon.
Ĉio iris glate, sed mi ofte malsanis kaj sekve ne ludis sur la areno. Iufoje, kiam la cirkomastro havis malbonan humoron, li ordonis al mi ludi, malgraŭ mia veinda stato, ĉar tiam publiko precipe ĝuis. Unu tagon, kiam mi ankaŭ fartis malbone, min oni igis ludi. Mi aperis sur la areno kaj tuj perdis konscion. Post iom da tempo mi rekonsciiĝis kaj ekvidis ĉirkaŭe homamasiĝon, kiu kriis, mokis ktp…
— Sufiĉe! Mi ne povas aŭskulti plu! Stop, pro dio! — Gemo ekstaris kaj levis manojn al la oreloj.
Li eksilentis kaj levinte la kapon ekvidis larmojn en ŝiaj okuloj.
— Damno por mi! Kia mi estas idioto! — traflustris li.
Gemo staris ĉe la fenestro. Ŝi turniĝis kaj ekvidis Ojstron kuŝantan kun mano kovrinta lian vizaĝon. Ŝajnis, ke li forgesis ŝian ĉeeston. Ŝi eksidis apude kaj post longa silento mallaŭte ekparolis: — mi volas vin demandi…
— Ĉu? — li reagis senmove.
— Kial vi tiam ne tranĉis vian gorĝon?
Li ekrigardis ŝin kun miro, ĉar la demando grave surprizis lin.
— Mi ne atendis, ke VI tion ĉi demandos! Ja mi havas celon! Kiu efektivigus ĝin krom mi?
— Via celo, aĥ, mi komprenas… Vi ne hontas paroli pri via timeco! Kvankam vi longe suferis, sed vi ne forgesis vian celon! Vi estas plej brava viro, kiun mi renkontis!
Li denove kovris permane sian vizaĝon kaj pasie premis fingrojn de Gemo. Venis silento, ŝajne, senfina.
Subite en la ĝardeno, sub fenestroj, pura virina soprano ekkantis francan surstratan kanzonon:
Aŭskultinte la unuajn vortojn de la kanzono Ojstro kun obtuza ĝemo deflankiĝis de Gemo. Sed ŝi firme prenis lian manon, kvazaŭ penante faciligi doloron dum kirurga operacio. Post fino de la kantado en la ĝardeno aperis aplaŭdoj kaj rido, li malrapide reparolis, rigardante ŝin kiel animalo dum batuo: — Jes, tiu estas Zito kun ŝiaj amikoj. Ŝi volis viziti min tiun vesperon, kiam ĉi tie estis Rikardo. Mi freneziĝus tiam de unu ŝia tuŝo!
— Sed ŝi ja ne komprenas tion, — milde diris Gemo. — Ŝi eĉ ne supozas, ke ŝi vin suferigas.
— Ŝi similas kreolinon, — li respondis tremante. — Ĉu vi memoras ŝian mienon tiun vesperon, kiam ni prenis la mizeran infanon? Ĝuste tial rigardas mestizoj, kiam ili estas ridantaj.
En la ĝardeno aperis la nova ridoeksplodo. Gemo ekstaris kaj disfaldis la fenestron. Sur vojeto estis Zito, kokete kovrita per orkolora skarpo, tenanta super la kapo bukedon de violoj, kiun penis eltiri tri junaj kavaleriaj oficiroj.
— Sinjorino Reni! — vokis ŝin Gemo.
Kvazaŭ nimbuso tuj kovris vizaĝon de Zito.
— Kion vi volas? — demandis ŝi kaj ĵetis provokan rigardon en Gemon.
— Bonvolu peti viajn amikojn paroli pli mallaŭte. Sinjoro Rivarez malbone fartas.
La dancistino ĵetis violojn surteren.
— Allez-vous-en! [Foriru!] — ekkriis ŝi kaj aprupte turniĝis al la surprizitaj oficiroj. — Vous m’embêtez, messieurs! [Vi tedis min, sinjoroj!], — kaj malrapide forlasis la ĝardenon.
Gemo fermis la fenestron.
— Ili foriris, — diris ŝi.
— Dankon. Pordonu min pro maltrankvileco.
— Maltrankvileco ne estis grava…
Li tuj kaptis hezitemecon en ŝia voĉo.
— Maltrankvileco ne estis grava, sed… Vi ne finis la frazon, sinjorino. Ĉu ĝi entenis "sed"?
— Se vi kapablas legi fremdajn pensojn, do bonvolu ne ofendi. Afero estas tute ne mia, sed mi ne komprenas…
— Mian abomenon al sinjorino Reni? Tio estas nur kiam…
— Ne, mi ne komprenas, kiel vi povas vivi kune kun ŝi, se ŝi tiel suferigas vin. Laŭ mi, tio estas ofendinda por ŝi kiel virino kaj …
— Kiel virino? — li akre ekridis. — Kaj vi nomas ŜIN virino? Madame, ce n’est que pour rire! [Sinjorino, tio ne estas por rido!]
— Tio ĉi ne estas justa! — ekkriis Gemo. — Kiu rajtigis vin paroli pri ŝi tial kun iu ajn, precipe kun aliaj virinoj?
Ojstro deturniĝis al la fenestro kaj per larĝe malfermitaj okuloj ekrigardis sunsubiron. Gemo ŝirmis la fenestron kaj eksidis ĉe tableto staranta apud la alia fenestro. Ŝi komencis retriki.
Iom poste ŝi demandis lin: — Ĉu vi bezonas lampon?
Li nege balancis la kapon.
Kiam venis krepusko Gemo prenis la trikaĵon kaj metis ĝin en korbon. Ŝi metis la brakojn sur la genuojn kaj silente rigardis senmovan korpon de Ojstro. Malhela vespera lumo mildigis lian mokeman, memaman mienon kaj aperigis tragikajn faldetojn ĉe la buŝo. En ŝia kapo aperis asocio de ideoj, inter kiuj ŝi rememoris ŝtonan krucon, kiun ŝia patro starigis por memoro de Arturo, kaj skribaĵon sur ĝi: " Ĉiuj ciaj ondoj kaj lavangoj trapasis super mi".
Tutan horon ili silentis. Fine Gemo ekstaris kaj mallaŭte eliris el la ĉambro. Ŝi revenis kun lampo kaj paŭzis, pensante, ke Ojstro ekdormis. Kiam lumo falis sur lian vizaĝon, li turnis la kapon al ŝi.
— Mi kuiris por vi kafon, — diris Gemo kaj metis la lampon sur tablon.