— Дзядзька ўсё мне сказаў.
Мэгрэ загаварыў не адразу, прыгледзеўся да дзяўчыны. Яна, як і маці, трымала ў руцэ насоўку, але сціскала яе неяк па-дзіцячы, усё роўна як мяла камяк пластыліну.
— Я думала, што заспею маму ў вас.
— Яна паехала дадому.
— Як яна?..
Ён не ведаў, што адказаць.
— Ваша маці — мужная жанчына.
Моніка здалася камісару абаяльнай: непадобная да маці, праўда, таксама ў целе. На ёй быў вельмі элегантны гарнітур, што здзівіла Мэгрэ: пакупка, відавочна, была зроблена ў дарагой краме.
— Каму ж спатрэбілася ягонае жыццё? — Слёзы зноў з'явіліся ў яе на вачах.
Камісару чамусьці здавалася, што яна не зусім шчырая. Маці таксама трымалася насцярожана, аднак калі ўлічыць характар, у якім Мэгрэ паспеў сёе-тое ўгледзець, то яе можна было зразумець. Пані Турэ здавалася ганебным, што яе мужа зарэзалі ў нейкім цёмным тупіку. Яна заціснула жыццё, і сваё, і сваёй сям'і, у строгія рамкі, і гэтая смерць выходзіла з іх. Ды яшчэ гэтыя жоўтыя чаравікі і амаль што чырвоны гальштук!
А дачка нібыта баялася пытанняў.
— Вы добра ведалі бацьку?
— Ну... вядома...
— Вы, пэўна, ведалі яго так, як дзеці ведаюць сваіх бацькоў. А я пытаюся ў вас, ці давяраўся ён вам, ці гаварыў з вамі пра сваё асабістае жыццё...
— Ён быў добры бацька.
— Ён быў шчаслівы?
— Напэўна.
— Вы калі-небудзь сустракаліся ў Парыжы?
— Не разумею. Вы маеце на ўвазе на вуліцы?
— Я ведаю, што вы вярталіся дамоў рознымі цягнікамі. Але вы маглі калі-нікалі разам абедаць.
— Здаралася.
— Часта?
— Не. Рэдка.
— Вы заходзілі да яго ў краму?
Дзяўчына вагалася.
— Мы сустракаліся ў рэстарацыі.
— Вы тэлефанавалі яму?
— Ніколі.
— Калі вы абедалі з ім апошні раз?
— Некалькі месяцаў назад. Да адпачынку.
— Дзе?
— У «Эльзасе». Гэта рэстаранчык на Севастопальскім бульвары.
— Ваша маці ведала пра гэта?
— Не памятаю. Думаю, я ёй казала.
— Ваш бацька быў вясёлы чалавек?
— Вясёлы. Ва ўсякім разе, на маю думку.
— А здароўе ў яго было добрае?
— Ён ніколі не хварэў.
— Сябры ў яго былі?
— Мы бывалі пераважна ў маіх цётак і дзядзькоў.
— Яны жывуць у Жувізі?
— Так, непадалёк ад нас. Дзядзька Альбэр, муж цёткі Жанны, і сказаў мне, што бацьку забілі.
— І шмат іх у вас?
— Дзве цёткі і два дзядзькі. Цётка Сэліна з дзядзькам Жульенам жывуць трохі далей. Дзядзькі абодва чыгуначнікі.
— Панна Моніка, а ці сустракаецеся вы з якім-небудзь маладым чалавекам?
Дзяўчына сумелася.
— Не будзем зараз пра гэта. Мне трэба паглядзець на бацьку?
— Вы што маеце на ўвазе?
— Як я зразумела з дзядзькавых слоў, мне трэба будзе апазнаць цела.
— Ваша маці і цётка зрабілі ўжо гэта. Але, калі вы хочаце...
— Не. Я ўбачу яго дома.
— Пачакайце яшчэ трохі, панна Моніка. Вам прыходзілася сустракаць вашага бацьку ў Парыжы ў жоўтых чаравіках?
— У жоўтых чаравіках? — паўтарыла яна задуменна.
— Не зусім жоўтых, хутчэй бэжавых. У мой час, даруйце за выраз, такі колер называлі «дзіцячым паносам».
— Нешта не памятаю.
— А чырвонага гальштука на ім не заўважылі?
— Не.
— Вы даўно хадзілі ў кіно?
— Учора пасля абеду.
— У Парыжы?
— У Жувізі.
— Не буду вас больш затрымліваць. Думаю, вы зможаце сесці на цягнік...
— Праз трыццаць пяць хвілін.
Яна паглядзела на гадзіннік, узнялася, але не пайшла адразу, а затрымалася на імгненне.
— Да пабачэння, — сказала яна нарэшце.
— Да пабачэння, панна. Дзякую вам.
Мэгрэ праводзіў дзяўчыну і зачыніў за ёю дзверы.
2. ПАННА «ІЛЬВІЦА»
Мэгрэ, сам не ведаючы чаму, заўсёды вылучаў участак Вялікіх бульвараў паміж плошчаю Рэспублікі і Манмартрам. Уласна кажучы, гэта быў ягоны квартал. Сюды, у кінатэатр на бульвары Бон-Нувэль, непадалёк ад тупічка, дзе забілі Луі Турэ, ён пешшу, пад руку са сваёй жонкаю, заходзіў амаль кожны тыдзень. Побач, якраз насупраць кінатэатра, была піўная, дзе ён любіў перакусіць сасіскамі з капустаю.
Далей, у накірунку да Оперы, бульвары рабіліся свабаднейшыя, але тут, паміж Сэн-Мартэн і плошчаю Рэспублікі, яны хутчэй нагадвалі нейкія змрочныя траншэі, у якіх, бы ў мурашніку, віруе жыццё — часам ажно галава кружылася ад усёй гэтай мітусні.
Раніца была шэрая і халодная, але не такая сырая, як напярэдадні. Мэгрэ выйшаў з дому а палове дзевятай і за чвэрць гадзіны, не спяшаючы, дайшоў да вуліцы Бондзі. Недзе тут, у фірме «Каплан і Занэн», і працаваў Луі Турэ ўсё сваё жыццё, у тым ліку, мабыць, і ў дзень сваёй гібелі.