Выбрать главу

— Ну як, гаспадыня нікому не званіла?

— Не яшчэ.

— А ёй?

— Ёй — не. Званілі адной з жанчын, Вользе, наконт прымеркі сукенкі.

Мэгрэ вырашыў паабедаць пазней. Ён выпіў у бары шклянку аперытыву і зноў сеў у машыну.

— На вуліцу Даменіль.

Ехаць прыйшлося доўга. Будынак быў бедны, стары.

— Скажыце, калі ласка, дзе жыве пані Машэр? — спытаўся ён у кансьержкі.

— На пятым паверсе, налева.

Ліфт падымаўся рыўкамі — здавалася, зараз спыніцца між паверхамі.

Вельмі чысты дыванчык перад дзвярыма, зіхоткая медная ручка. Мэгрэ пазваніў. Недзе ў глыбіні кватэры пачуліся крокі.

— Хвілінку! — Жанчына, мабыць, надзявала сукенку. Напэўна, гаспадыня была не з такіх, што сустракаюць гасцей у халаце.

Адчыніўшы дзверы, яна моўчкі паглядзела на Мэгрэ.

— Камісар Мэгрэ.

— Праходзьце.

Было відаць, што прыход такога госця ўсхваляваў жанчыну.

Яна была такая, якой і ўяўляў яе сабе Мэгрэ: высокая, мажная, спакойная. Акуратна прычасаныя валасы, строгая сукенка, усе гузікі зашпіленыя.

Паркет ззяў.

— Я вам тут напэцкаю...

— Нічога страшнага.

Абсталюнак прыкладна такі ж, што і ў доме Турэ. Амаль такія ж забаўкі на палічках. Фатаграфія паліцэйскага, да рамкі прымацаваны медаль.

— Я прыйшоў пагаварыць з вамі пра пана Луі.

— Я гэтага чакала.

Яна не заплакала, хоць твар у яе быў маркотны.

— Сядайце, калі ласка.

— Дзякую. Вы былі блізкімі сябрамі, ці ж не так?

— Ён быў вельмі добры да мяне.

— І толькі?

— Магчыма, кахаў мяне. Ён жа ніколі не быў шчаслівы ў сям'і.

— Ваша знаёмства пачалося з таго часу, як вы працавалі ў Капланаў?

— Што вы?.. Тады быў яшчэ жывы мой муж.

— І Турэ нават не спрабаваў зблізіцца з вамі?

— Ён глядзеў на мяне гэтаксама ж, як і на любую іншую жанчыну з нашага аддзела.

— Значыцца, вы сустрэліся зноў пасля закрыцця фірмы?

— Так. Месяцаў праз восем-дзевяць пасля смерці мужа.

— Выпадкова?

— Выпадкова. Мне прыйшлося шукаць працу — вы ж разумееце, на пенсію ўдавы не пражывеш. Суседка пазнаёміла мяне з дырэктарам кінатэатра, і я ўладкавалася білецёркаю. Пры жыцці мужа я не працавала, хіба што кароткі час у Капланаў... Скажыце, газеты не будуць пісаць пра мяне?

— Не. Можаце не баяцца.

— Дырэктар такі строгі, я магу страціць месца... Дык вось, у кінатэатры мы з панам Луі і сустрэліся... Неяк на ранішнім сеансе. Ён прыйшоў на фільм «Вакол свету за восемдзесят дзён»... Я яго пазнала, калі паказвала, дзе сесці. Ён таксама пазнаў мяне. Ніякай асаблівай размовы тады паміж намі не было, але з тае пары ён стаў часта прыходзіць да нас і заўсёды на ранішнія сеансы. Аднаго разу прапанаваў мне схадзіць з ім у кавярню. Я згадзілася.

— Ён тады ўжо здымаў пакой на вуліцы Ангулем?

— Думаю, здымаў.

— Ён казаў, што нідзе не працуе?

— Не. Сказаў толькі, што ўдзень заўсёды вольны.

— І вы так і не даведаліся, чым ён займаўся?

— Не. Я ніколі б не стала ў яго пра гэта пытацца.

— А пра жонку ці дачку ён расказваў?

— Шмат.

— Што менавіта?

— Ведаеце, цяжка перадаць... Калі чалавек няшчасны ў сям'і, ён пра гэта часта загаворвае... Жонка яго праз сясцёр зневажала. У сясцёр мужы добра ўладкаваныя, бясплатны праезд усёй сям'і, пенсія... Яны ўсе папракалі Луі за тое, што ён не імкнецца знайсці што-небудзь лепшае за месца кладаўшчыка...

— Куды ж вы, прабачце, хадзілі ўдваіх?

— Амаль заўсёды ў адну і тую ж кавярню на вуліцы Сэнт-Антуан. Мы маглі гаварыць гадзінамі.

— Вы любіце пышкі?

— Адкуль вы ведаеце?

— Я ведаю, што пан Луі купляў іх вам на вуліцы Акацый.

— Гэта было пазней, калі...

— Калі вы сталі хадзіць да яго ў пакой?

— Тады. Ён хацеў, каб я бывала там. Ён называў гэты пакой сваім закуткам... Вельмі ганарыўся ім...

— Ён не казаў вам, чаму ён зняў гэты пакой?

— Яму хацелася мець свой кут, хоць бы на некалькі гадзін у дзень.

— Ён купляў вам каштоўнасці?

— Пярсцёнак, зусім нядаўна. — Жанчына паказала пярсцёнак на руцэ. — Ён быў такі добры, такі чулы! Яму была патрэбная падтрымка. Я ведаю, што вы думаеце пра мяне, але перш за ўсё я была яму сябрам, адзіным сябрам.

— А сюды ён прыходзіў?

— Ніколі. З-за кансьержкі і суседзяў. Мяне б тады ўвесь дом абгаворваў.

— Вы бачылі яго ў панядзелак?

— Мы прабылі разам прыкладна гадзіну.

— У які час?

— Адразу пасля абеду. Я якраз хадзіла па крамах.

— А як вы сустрэліся?

— Я назначыла яму спатканне.

— Па тэлефоне?

— Не. Я яму ніколі не званіла. Мы, калі развітваліся, заўсёды дамаўляліся аб наступнай сустрэчы.