Выбрать главу

— Дык дзе ж вы сустрэліся ў панядзелак?

— Як звычайна, у нашай кавярне. Праўда, мы сустракаліся з ім і ў кавярне на рагу Сэн-Мартэн, і ў кавярне на Вялікіх бульварах, але рэдка.

— Ён прыйшоў своечасова?

— Ён ніколі не спазняўся. У той дзень было холадна, а ў мяне крыху балела горла, і мы вырашылі пайсці ў кіно.

— На бульвары Бон-Нувэль?

— Вы, я бачу, многае ведаеце.

— Калі вы развіталіся?

— Каля чатырох. За паўгадзіны да смерці.

— Ён павінен быў з кім-небудзь сустрэцца?

— Ён мне нічога не сказаў.

— Ён гаварыў з вамі пра людзей, з якімі бачыўся?

Яна пакруціла галавою і падышла да серванта.

— Можна, я прапаную вам шклянку? Праўда, у мяне толькі вермут. Даўно стаіць — я ж не п'ю.

Мэгрэ не змог адмовіць ёй. Вермут купляў, напэўна, яшчэ сяржант, такі быў на дне бутэлькі асадак.

— Калі я прачытала ў газеце, то адразу ледзь не пабегла да вас. Мой муж часта пра вас расказваў. Я і фатаграфію вашу часта бачыла. Так што адразу пазнала вас.

— Ці думаў ён развесціся, каб ажаніцца з вамі?

— Ён дужа баяўся жонкі.

— А дачкі?

— Яе ён вельмі любіў. Дзеля яе ён што хочаце зрабіў бы. Але мне здаецца, яна ў чымсьці расчаравала яго...

— Чаму вы так думаеце?

— Проста мне так здавалася. Ён часта быў сумны пасля сустрэч з ёю.

Але і сама яна была не надта вясёлая: гаварыла нейкім вялым, манатонным голасам. Можа, яна прыходзіла да Турэ больш, каб прыбраць у пакоі?.. Ва ўсякім разе, Мэгрэ ніяк не мог уявіць яе ў ложку з каханкам. Яна больш бачылася яму ў паўзмроку за столікам кавярні, у ціхай, лагоднай размове.

— Ён ашчаджаў грошы?

— Не надта. Як на разуменне простага чалавека, дык ён многае сабе дазваляў. Калі б я згадзілася, ён бы мне багата чаго накупіў.

— А вы як-небудзь сустракалі яго выпадкова, калі ён сядзеў на лаўцы?

— На лаўцы?.. — збянтэжылася жанчына. Памаўчаўшы, яна згадала: — Адзін раз, неяк уранку, калі ішла ў краму. Ён размаўляў з нейкім хударлявым чалавекам, дзівачлівым.

— А чым ён вас здзівіў?

— Ён быў падобны на клоўна, толькі без грыму. Праўда, я разгледзець яго не магла, але ўсё ж заўважыла: чаравікі на ім былі стаптаныя і штаны — абтрапаныя.

— Вы спыталіся потым у пана Луі, што гэта за чалавек?

— Канечне. Ён адказаў, што на лаўках якіх толькі тыпаў не сустрэнеш і што яму цікава пагаманіць з незвычайнымі людзьмі.

— Вам хацелася прыйсці на пахаванне?

— Я пабаялася. Праз дзень-два схаджу да яго на магілу...

Развітаўшыся з пані Машэр, Мэгрэ паехаў адразу дахаты, сказаўшы шафёру, каб той забраў яго праз гадзіну.

За абедам жонка прыглядалася да Мэгрэ пільней як зазвычай.

— Што з табою? — нарэшце спыталася яна.

— Нічога...

— Не ведаю... Нешта ты на сябе не падобны...

— А на каго ж тады?

— На каго хочаш, толькі не на Мэгрэ.

Камісар засмяяўся. І праўда, апошнім часам ён столькі думаў пра гэтага нябогу Луі Турэ, што непрыкметна для сябе пачаў нават трымаць сябе так, як мог бы трымаць сябе нябожчык. Нават выраз твару, міміка ў яго змяніліся.

— Змяні гарнітур, — прапанавала жонка.

— Навошта? Усё роўна змокну.

І ўсё ж камісар паслухаўся жонку...

Прыехаўшы ў камісарыят, Мэгрэ зайшоў у аддзел нораваў.

— Ты ведаеш такую Марыету, ці Мары Жыбон? — спытаўся ён у інспектара. — Не?.. Будзь ласкавы, правер па картатэцы.

— Маладая?

— Гадоў пяцьдзесят.

Інспектар узяў скрыначку з пажаўцелымі і запыленымі карткамі. Доўга шукаць не прыйшлося.

— Нарадзілася ў Сэн-Мало, у картатэцы ўжо адзінаццаць гадоў. Тры арышты. Усе да вайны*. Два — за абкраданне кліента.

* Аповесць напісана ў 1952 годзе.

— Сядзела?

— Адпусцілі. За адсутнасцю доказаў.

— Што яшчэ?

— Чакайце. Пагляджу ў другой скрыні...

Імя яе траплялася яшчэ на некалькіх картках, але ўсе яны былі даваенныя.

— Да вайны была масажысткаю ў салоне на вуліцы Марцір. Жыла з нейкім Наталі, асуджаным за забойства. Я згадваю гэтую справу. Іх было трое. Яны забілі хлопца з іншай банды каля тытунёвай будкі на вуліцы Фантэн. Так і не ўдалося разабрацца, хто парнуў нажом. Вось і далі ўсім траім па дзесяць гадоў.

— Гэты Наталі цяпер на волі?

— Памёр.

Гэтыя факты нічога не давалі Мэгрэ, адно пацвярджалі ягоныя здагадкі адносна мінулага пані Жыбон.

— А чым яна цяпер займаецца? — спытаўся камісар.

— Не ведаю. Можа, памерла.

— Не, жывая яшчэ.

— Значыцца, завязала. Вярнулася, можа, на радзіму і прыкінулася там самавітай дамаю.