— У мяне на даты дрэнная памяць.
— І вось з таго часу ты то робіш буйныя стаўкі, то п'еш у крэдыт. Вы, зразумее і дурань, добра засвоілі спосаб здабычы грошай, але не пастаянны. Мы зоймемся гэтым пытаннем пазней.
— Шкада. Я б хацеў адразу ж уведаць, што гэта за спосаб.
— Хутка ты перастанеш смяяцца. Паўтараю, у суботу ў цябе былі вялікія грошы, але ты спусціў іх за некалькі гадзін. А ў панядзелак у тупіку на бульвары Сэн-Мартэн забілі твайго падзельніка.
— Для мяне гэта вялікая страта.
— Ты ведаеш, што такое суд прысяжных?
— Да яго я яшчэ не даходзіў.
— Дык вось, прысяжныя — людзі, з якімі няварта жартаваць, асабліва такому чалавеку, як ты, з такой судовай анкетаю. Ты маеш усе шанцы, што яны прызнаюць цябе адзіным чалавекам, які ведаў, чым займаўся пан Луі, дзе хадзіў, і давядуць, што забіць яго было ў тваіх інтарэсах.
— Значыцца, яны будуць ідыётамі.
— Вось і ўсё, што я хацеў табе сказаць. Цяпер палова першай. Пакуль што мы тут удвух. У гадзіну дня вернецца суддзя Камельё, і я яго сюды запрашу.
— Гэта такі нізенькі, чарнявы, з вусамі шчоткаю?
— Ён самы.
— Сустракаліся некалі. Злы дзядзька. Напэўна, пастарэў... Скажыце, калі ласка, а маладзейшага вы не знойдзеце?
— Ты маеш амаль гадзіну.
Шрамэк уздыхнуў.
— Цыгарэты ў вас не будзе?
Мэгрэ адчыніў шуфляду і працягнуў яму пачак і запалкі.
— А выпіць у вас што-небудзь ёсць?
— Гаварыць будзеш?
— Яшчэ не ведаю. Я ўсё думаю, ці ёсць у мяне што-небудзь такое, каб вам распавесці.
Мэгрэ падышоў да дзвярэй і крыкнуў:
— Люка! Будзь ласкавы, схадзі на набярэжную Вальмі і прывядзі сюды пані Франсуазу Біду. Яна жыве...
— Не трэба, камісар! — адразу ж закруціўся Акрабат на крэсле.
— Гаварыць будзеш?
— Мне б хоць каліва глынуць...
— Чакай, Люка, мы тут яшчэ сёе-тое высветлім... Дык ты, Шрамэк, жонкі баішся?
— Вы ж абяцалі мне глыточак?
Мэгрэ выняў пляшку каньяку, наліў крыху ў шклянку.
— Дык я адзін буду піць?
— Расказвай.
— Задавайце пытанні. Заўважце, што я, як кажуць адвакаты, не спрабую парушаць следства.
— Дзе ты пазнаёміўся з Турэ?
— На лаўцы бульвара Бон-Нувэль.
— Як?
— Ну, як зазвычай знаёмяцца на лаўках. Пагаманілі пра надвор'е...
— Гэта было гады два з паловаю назад?
— Прыкладна. Я гэты дзень у календары не адзначаў. А потым зноў сустрэліся на гэтай самай лаўцы. Ён, відаць, быў рады, што ёсць з кім пагаварыць.
— Ён сказаў, што застаўся без працы?
— З часам ён мне ўсё распавёў: і як працаваў дваццаць пяць гадоў на адным месцы, і як закрылі раптам фірму, і як баяўся прызнацца жонцы, што застаўся без працы, як падманваў яе, што працуе ў той самай фірме. Жонка ў яго, дарэчы, паганая. Здаецца, ён мне першаму ўсё гэта і расказаў. Яму нават лягчэй стала.
— Ён ведаў, хто ты такі?
— Я сказаў, што працаваў раней у цырку.
— А потым?
— А што вас, уласна кажучы, цікавіць?
— Усё.
— Перш чым гаварыць далей, зазірніце, калі ласка, яшчэ раз у мае справы, падлічыце мае ходкі. Я б хацеў прыкінуць, ці не вышлюць мяне ў Гвіяну*. Нешта не цягне туды...
* Гвіяна Французская — заморскі дэпартамент Францыі. Месца катаргі.
Мэгрэ паглядзеў.
— Калі ты не забіваў, то можаш сесці яшчэ два разы.
— Я так і думаў. Толькі не быў упэўнены, што нашы разлікі супадуць.
— Крадзёж?
— Трохі больш складаней.
— Хто прыдумаў?
— Ён, вядома. Я не такі разумны. А яшчэ крыху пліснеце?
— Пасля.
— О, мне доўга расказваць, прыйдзецца спяшаць.
Мэгрэ наліў глыток.
— Па сутнасці, усё пачалося з лаўкі...
— Што ты маеш на ўвазе?
— А тое, што, бавячы ўвесь час на адной і той самай лаўцы, пан Луі пачаў назіраць, што ж наўкол адбываецца. Вы ведаеце краму дажджавікоў на бульвары?
— Ведаю.
— Дык вось, лаўка, на якой пан Луі зазвычай сядзеў, была якраз насупраць гэтай крамы. Так што ён міжволі ўведаў усе іхнія парадкі, звычкі прадаўцоў... Тут яму і прыйшла ў галаву думка. Калі днямі няма чаго рабіць, дык усялякія планы самі па сабе з'яўляюцца, няхай сабе і невыканальныя. Ну, ён мне аднойчы і распавёў, каб забавіць час хіба што: народу ў краме заўсёды поўна, дажджавікоў гэтых самых — процьма, усюды навешаны-навалены, і на першым, і на другіх паверхах, а злева ад крамы, як амаль заўсёды ў гэтым квартале, — тупічок, праходнік. Намаляваць?
— Не зараз. Расказвай.
— Дзіўная, кажа мне, справа: як гэта ніхто яшчэ не абакраў гэтую краму? Гэта ж так проста!
— Уяўляю, як ты тады напяўся!