Выбрать главу

Праз некалькі мінут увесь палац быў на нагах. Слугі пабеглі па лесвіцы і вяроўкі. Цэлы натоўп сабраўся на двары. Людзі стаялі, задраўшы галовы, і паказвалі ўгору пальцамі.

А там, наверсе, на самым вільчыку, сядзела малпа. Адной лапай яна прытрымлівала Гулівера, а другой набівала яму рот усялякай дрэнню, якую выцягвала са свайго рота. Малпы заўсёды пакідаюць у зашчочных мяшках запас напаўпражаванай ежы.

Як толькі Гулівер спрабаваў адвярнуцца ці сціснуць зубы, яна давала яму такога плескача, што яму мімаволі даводзілася падпарадкавацца.

Слугі ўнізе заходзіліся ад рогату, а ў Гулівера сціскалася сэрца.

«Вось яна, апошняя хвіліна майго жыцця!» — думаў ён.

Нехта знізу кінуў у малпу каменем. Камень праляцеў над самай галавой Гулівера.

За першым каменем паляцеў другі, трэці… Добра, што афіцэр варты, баючыся, каб людзі разам з малпай не забілі і каралеўскага Грыльдрыга, забараніў кідаць у яе камянямі.

Нарэшце некалькі лесвіц было прыстаўлена да сцен будынка з розных бакоў. Два прыдворныя пажы і чацвёра слуг пачалі падымацца наверх.

Малпа зразумела, што яе акружаюць і што на трох лапах яна далёка не ўцячэ. Яна кінула Гулівера на дах і, зрабіўшы некалькі скачкоў, апынулася на даху суседняга будынка, дзе і схавалася ў паддашкавым акенцы.

Гулівер застаўся ляжаць на пакатым, гладкім даху, з хвіліны на хвіліну чакаючы, калі вецер скіне яго ўніз, як пясчынку.

Але ў гэты час адзін з пажоў паспеў перабрацца з лесвіцы на дах. Ён знайшоў Гулівера, сунуў яго сабе ў кішэню і шчасліва спусціўся ўніз.

Глюмдалькліч была страшэнна рада. Яна схапіла свайго Грыльдрыга і панесла дамоў. Гулівер ляжаў у яе на далоні, як мышаня, замучанае кошкай. Агідная жвачка, якую малпа напхала яму ў рот, не давала дыхаць.

Глюмдалькліч зразумела, у чым бяда. Яна ўзяла сваю самую тоненькую іголачку і асцярожна, кончыкам, выграбла з рота Гулівера ўсё, што напхала туды малпа.

Гуліверу адразу стала лягчэй. Але ён быў так перапалоханы, так пакамечаны малпай, што цэлыя два тыдні праляжаў у ложку.

Кароль і ўсе прыдворныя кожны дзень прысылалі даведацца, ці папраўляецца бедны Грыльдрыг, а каралева сама адведвала яго. Яна забараніла ўсім прыдворным без выключэння трымаць у палацы жывёлу. А тую малпу, якая ледзь не задушыла Гулівера, загадала забіць.

Калі Гулівер нарэшце ўстаў з пасцелі, кароль загадаў паклікаць яго да сябе і, смеючыся, задаў яму тры пытанні.

Яму было вельмі цікава даведацца, як адчуваў сябе Гулівер у лапах малпы, ці спадабаўся яму яе пачастунак і што б ён рабіў, калі б такое здарылася ў яго на радзіме, дзе не знайшлося б чалавека, які паклаў бы яго ў кішэню і спусціў на зямлю.

Гулівер адказаў каралю толькі на апошняе пытанне.

Ён сказаў, што ў яго на радзіме малпы не водзяцца. Іх часам прывозяць з гарачых краін і трымаюць у клетках. Калі ж якой-небудзь малпе ўдалося б вырвацца на волю і яна асмелілася б накінуцца на яго, ён лёгка справіўся б з ёю. Ды і не з адной малпай, а з цэлым тузінам малпаў звычайнага росту. Ён упэўнены, што і гэтую велізарную малпу ён змог бы адолець, калі б у час нападу ў яго руках была шпага, а не пяро. Варта было толькі пракалоць гэтай пачвары лапу, і гэта назаўсёды адбіла б у яе ахвоту нападаць на людзей.

Усю гэтую прамову Гулівер сказаў рашуча і гучна, высока ўзняўшы галаву і паклаўшы руку на рукаятку шпагі.

Ён вельмі не хацеў, каб хто-небудзь з прыдворных палічыў яго баязліўцам.

Але прыдворныя адказалі на яго прамову такім дружным і вясёлым рогатам, што Гулівер адразу змоўк.

Ён абвёў вачыма сваіх слухачоў і з горыччу падумаў пра тое, як цяжка чалавеку дабіцца павагі ад тых, хто глядзіць на яго звысака.

Гэтая думка не раз прыходзіла ў галаву Гуліверу і пазней, у іншыя часы, калі яму здаралася бываць сярод высокіх асоб — каралёў, герцагаў, вяльможаў, - хоць часта гэтыя высокія асобы былі ніжэй за яго на цэлую галаву.

13

Жыхары Брабдынгнега лічаць сябе прыгожымі людзьмі. Магчыма, гэта і на самай справе так, але Гулівер глядзеў на іх быццам праз павелічальнае шкло, і таму яны яму не надта падабаліся.

Іх скура здавалася яму вельмі тоўстай і шурпатай — ён бачыў кожны валасок на ёй, кожную вяснушку. Ды і цяжка было не бачыць, калі гэтая вяснушка была велічынёй са сподачак, а валаскі тырчалі, як вострыя шыпы ці зубы грэбеня. Усё гэта і навяло Гулівера на пацешную думку.

Неяк раніцой ён прадстаўляўся каралю. Караля ў гэты час галіў прыдворны цырульнік. Гаворачы з яго вялікасцю, Гулівер мімаволі пазіраў на мыльную пену, у якой чарнелі тоўстыя, быццам кавалачкі жалезнага дроту, валаскі.