...Выпадак быў яшчэ, казалі.
Ён і яна
жылі, кахалі,
Кляліся ў вернасці... Калі ж —
Ад клятвы ледзь астылі губы —
З другою ён пайшоў да шлюбу,—
Ударыла
Маланка ў крыж.
А ў небе чыстым хоць бы хмарка...
Мана, дальбог...
На тым спыню
Аповесць, што пісаў маланкай
На скрутках змроку і агню.
ВАРШАЎСКАЯ ВОСЕНЬ
Варшава. Восень.
Поўнач. Патрулі.
Як гулка ў вулках аддаюцца крокі!..
Мы ціха наша свята правялі,
Шампанскае не выбівала коркі
У доме тым, куды мы забрылі
I ў паўзах нетаропкае гаворкі,
Смакуючы, гаркавы чай пілі.
Там — да агню спіною — гаспадар
Сядзеў, у цень хаваючы свой твар,
Які калісьці ў сечы пакалечыў...
Пацёрты плед накінуўшы на плечы,
Ён зябла рукі грэў аб самавар.
— Што ж, — ён казаў, —
цяпер не лепшы час,
I гэткі час прыходзіць кожны раз,
Як падмяняюць людзі напаказ
Маною — праўду, мітуснёю — справу...
I тым не менш я рады бачыць вас,
Бо для кахання Бог стварыў Варшаву.
Ён шклянку з чаем падымаў:
— Віват!
За вас, Хрысціна! I за вас, сабрат!
П'ём за мілосць! Астатняе ўсё — марнасць...
Ёсць чалавечых сэрцаў салідарнасць
I закаханых душ маёвы сад.
Варшаву для кахання Бог стварыў!..
Пра гэта толькі ён i гаварыў,
Я сіліўся размову перайначыць:
— Вы ваявалі...
— Гэта мала значыць!
Па мне мая Варшава не заплача,
Бо я кахання ёй не падарыў.
Я біўся за яе на ўсіх франтах.
Калі ж вярнуўся ў славе i ў слязах,
Мяне мая Варшава не прызнала...
Яна сярод пажарышча стаяла,
I ружа пунсавела ў валасах.
Я гавару прыгожа?.. Можа быць.
Я позна стаў прыгожа гаварыць,
Пасля таго, калі адхаркаў порах,
Нянавісць, што ў маіх чарнела порах...
З ёй у Варшаве немагчыма жыць.
— Паўсюль жывуць, — сказаў я неўпапад,
Бо гэта мне карцела акурат,
А гаспадар — паэт, былы салдат —
Усяк адводзіў гэтую гаворку...
I мне ў адказ ён усміхнуўся горка,
Зноў чай наліў i шклянку ўзняў:
— Віват!
Стварыў Варшаву для кахання Бог...
I ў рэшце рэшт мяне ён перамог,
Бо меў незразумелае мне права
Ніжэй за ганьбу быць,
Вышэй за славу...
I я не змог пераступіць парог
З маёй Варшавы
У яго Варшаву.
I ён праводзіў нас,
Чужы — чужых,
I мы пайшлі na вуліцах пустых,
Дзе колкім ветрам забівала дых
I між вітрын насіла павуціну,
I хрыплае імя тваё — Хрысціна,
Як плач няўцямны, мучыла мне слых.
I ў тую ж ноч, як торгнуўся цягнік
I ўзнік у шкле аконным мой двайнік,
Што бег з табою побач за вагонам,
З густога ценю выплыўтвар
Ягоны —
I да майго,
Нібы двайнік,
Прынік.
Зрываючыся
з грукатам
з маста,
За ім ляцелі плач i пустата,
Неправата жыцця i правата —
I я не мог ад ix адгарадзіцца!
...Нарэшце, чай прынёсшы, правадніца
Завесіла фіранкай твар Хрыста.
1982
ГАРБУН
Гарбаты нарадзіўся... Лёс такі.
"Гарбун! Гарбун!"—дражнілі сябрукі,
I злых суседак злыя языкі
Палохалі дзяцей гарбом ягоным.
Прырода ў ім парушыла законы
Звычайнасці:
трава была зялёнай,
Як ёй належыць, і па ўсіх законах
Сінеў быў лес над берагам ракі,
Што звіліста мільгала між пагоркаў...
Салодкім мёд быў. А слязіна — горкай.
Ён плакаў рэдка.
Першы раз — калі
Мянушкаю
Яго гукнула маці.
Ён плакаў так, што слых і мову страціў!
Маўчаў паўгода. Страшнымі былі
Сірочыя паўгода ў роднай хаце.