Гарык. Даўно яго не бачыў? Чорта лысага.
Зноў звініць званок.
Стэла. Гарык! Для цябе стараюся! Як толькі пачуеш такі сігнал, заходзь! (Заходзіць у кабінет да Бусько.)
Гарык. Жмот няшчасны! Хамло! Фараон егіпецкі! Культаўскі асколак! Ён мне вочы коле, што ўзяў сюды. Ты індык! А я… Пачакай! Я яшчэ пра цябе такую сатырычную паэму адгрохаю, што… у «Кракадзіл».
Уваходзіць Сілан Данілавіч з вялізным партфелем.
Сілан. Здароў, Гарык!
Гарык. Салют, Сілан Данілавіч. Салют! Яшчэ раз салют!!!
Сілан (спалохаўся). Ты што? Ты што?
Гарык. А што?
Сілан (паспакайнеў). Укусіў цябе хто, ці што?
Гарык. Пагрыз, пажаваў ды выплюнуў.
Сілан. Хто? Ён? (Паказвае на кабінет Бусько.)
Гарык. Ён.
Сілан. Ён можа.
Гарык. Сцеражыцеся і вы, Сілан Данілавіч. А навошта вы такі вялізны партфель з сабою цягаеце? I дома працуеце?
Сілан. Сёння з Пархвенаўнай усю ноч сядзелі. Шукалі юрыдычнае основаніе.
Гарык. Дзе?
Сілан. Вот тут. (Паказвае на партфель.) Тут усе законы і палажэнні. Інструкцыі таксама. А основаніе не знайшлі.
Гарык. Якое основаніе?
Сілан. Для Хведара Паўлавіча… Таму што ў мяне могуць спытаць: «А на каком основаніі?»
Гарык. Правільна, Сілан Данілавіч. Ён (паказаў на кабінет Бусько) толькі і чакае таго моманту, каб вы падпісалі што-небудзь без основанія. А тады…
Сілан. Ну-у, я помню правілы каравульнай службы. «Часовой должен бдительно охранять и стойко оборонять свой пост…» Вось як!
На стале Стэлы рэзкія званкі, нібы сігнал «SOS».
Гарык. Гэта мне! (Ідзе да дзвярэй кабінета Бусько.)
Вось нарашце і кабінот Бусько. Стэла прыстроілася на ўлолні ў Антона Сцяпанавіча і ласкава гладзіць ручкай яго нябрытую шчочку. Антон Сцяпанавіч ажно зажмурыўся ад такой пяшчоты. А Стэла тым часам скінула чаравічак, дацягнулася ножкай да званка на стале і падае сігнал Гарыку.
Стэла (з папрокам). А вы падумалі… Навошта ён мне? Ёп яшчэ саплівы.
I ў гэтую хвіліну на парозе кабінета з'яўлясцца Гарык. Ён ажно ў далоні запляскаў.
Гарык (у захапленні). Ну, браткі, геній. Так, так!.. Гарнэнька…
Бусько (спачатку разгубіўся, але тут жа знайшоў як выкруціцца). Ты чаго стаіш? Падай вады! Ёй нехарашо стала!
Гарык. Нехарашо-о?
Стэла (млява). Не, Антон Сцяпапавіч, мне вельмі хораша… Выбачайце, Антон Сцяпанавіч. (Вылузваецца з абдымкаў і накіроўваецца да выхаду.)
Гарык. Ты геній, Стэла! (Адвешвае ёй зямны паклон.)
Стэла з гонарам выходзіць з кабінета.
Бусько. Ты не падумай… Т-ты…
Гарык. Значыць я — штучны бугай, я — штучны баран, я — штучны кныр?
Бусько. Я на яе накрычаў, і яна самлела.
Гарык. Самлела? А навошта так крычаць? А што будзе, калі даведаецца цётка Гарпіна, што вы так крычыцё на сваю сакратарку? Бедная, аж самлела… у вас на каленях. А?
Бусько. Ты, Гарык, не жартуй!
Гарык. Якія тут жарты? Тут смаленым пахне! Гарэлым!
Бусько. I Гарпіна тут ні пры чым.
Гарык. Ёй відней.
Бусько. Заткнісь!
Гарык. Не крычыце! Хоць яна і ваша жонка, ало ж, як-ніяк, яна — мая любімая цётка.
Бусько. Гарык! Раю табе трымаць язык за зубамі. Чуеш?
Гарык. Але ж цётка Гарпіна, калі пераводзіла мяне сюды на працу, паставіла ўмову, што я буду абсалютна чэсны. Крыштальна! I я даў слова.
Бусько. Слова? Ты даў слова?
Адчыпяюцца дзверы, паказнаецца Стэла.
Стэла. Антон Сцяпанавіч! Прыйшоў Хведар Паўлавіч. Да вас. I вось яшчэ — загад. Трэба падпісаць. (Кладзе перад ім паперку.)
Бусько (сярдзіта). Заняты я.
Гарык. Ён яшчэ пакуль што но вызваліўся. (Падміргнуў Стэле, і яна знікае за дзвярыма.)
Бусько (прачытаўшы вачыма загад). Дык, кажаш, слова даў?
Гарык. Даў чэснае слова.
Бусько. А ты ведаеш, што сёння канчаецца твой месячны выпрабавальны тэрмін?
Гарык. Ведаю. Вось загад аб залічэнні на сталую працу.
Бусько (зларадна). А я не падпішу.
Гарык (ласкава). Трэба падпісаць. Пасеяць. У грунт.
Бусько. Не ўжо, выбачай, але не магу. Вырасце пустазелле, бур'ян.
Гарык. Дзядзя! Я ж — сірата.
Бусько. Па вачах сірата, а… на баб разбойнік.
Гарык. Увесь у дзядзю ўдаўся. I кроплі пабраў.
Бусько (строга). Не падпішу!
Гарык. Не настойваю. Толькі… вам цераз год на пенсію. I вы спадзяваліся на персанальную. А тут такая закавыка маральна-бытавая. I без гэтага надзея на валаску, а калі ўжо…
Бусько (доўга думае, жуе аловак, а потым падпісвае). Пераканаў, гад!
Гарык (абражаны, з гонарам). Ах, так? (Не прымае загаду.) Такая ласка мне не трэба.
Бусько. Бяры, пакуль не перадумаў.
Гарык. Не, навошта гада прызначаць?
Бусько (лагодна). Вось што, Гарык, мы з табой мужчыны і… сам разумееш, павінны…
Гарык. Я не злапомны. I я ўсё разумею. Але… я сёння ў цёткі Гарпіны буду пазычаць трыццаць рублёў. Як жа мне ёй у вочы глядзець? Яна па вачах здагадаецца…
Бусько. Трыццаць?
Гарык. Трыццаць.
Бусько. Хопіць і пятнаццаць.
Гарык. Трыццаць.
Бусько. Ну, добра, абыдзешся і дваццаткай.
Гарык. Трыццаць.
Бусько. Ты што? Акрамя трыццаці, другіх лічбаў не знаеш?
Гарык. Трыццаць. Знаю і другія. Толькі яны большыя.
Бусько. Хабарнік! Дваццаць пяць! I даволі!
Гарык. Калі без аддачы…
Бусько. Ты хацеў пазычыць.
Гарык. Калі пазычыць, то ў цёткі.