Кудасаў (крычыць, апраўдваецца). Нічога такога я не зрабіў! Мура нейкая. Яшчэ допыты самому сабе? «Спытай сябе…» Ёсць каму допыты рабіць. Мура, і ўсё. Глупства! Выцяжкі няма. Во давайце вып'ем і закусім. Яшчэ і пракурорам над сабой будзь. (Плюецца. I зноў запявае.) «На-алей! Вып'ем, яй-богу, яшчэ!..» (Налівае.)
Нечаканы стук у дзверы. Хведар Паўлавіч і Кудасаў струсілі.
Рая (прыбягае з кухні). Я ж гаварыла! Федзя!
Ухватаў. Прыбраць!!!
Прыбіраюць шклянкі, хаваюць бутэльку. Кудасаў у паніцы хавае у кішэнь нават відэльцы і нажы. Выхапіў з партфеля газету і ўголас чытае загаловак артыкула: «Вялікая перамога металургаў. Першы савецкі блюмінг перакрыў праектную магутнасць…»
Рая. Ну во, я ж казала, я ж казала…
Ухватаў. Ну хопіць! (Перадражнівае.) «Казала, казала».
Рая адчыняе дзверы. На парозе з'яўляецца Бусько з кошыкам і чамаданам, якія ён ставіць каля парога.
Рая. Калі ласка!
Ухватаў (нібы і ўзрадаваўся). А-а! Цэ ты?
Бусько. Я! Здароў!
Ухватаў. Здароў!
Бусько (абдымаюцца, паляпваюць адзін аднаго па спіне). Хведзька! А цэ твая баба?
Ухватаў. Яна.
Бусько (здзіўляецца). Така малюпасэнька! Х-ха-ха-ха! Така кнопачка? (Хацеў шлёпнуць Раю ніжэй паясніцы.)
Рая. Федзя! Што за фамільярнасць?
Ухватаў. Бусько! Асцярожней!
Бусько. Не шкляная. От ты, брат Хведзька, хітры, выбраў собі… Таку ж і прокорміць і одзягнуць — раз плюнуць, не тое шо мою… Штоб обгарнуць толькі кузаў, тры метры мадэпаламу трэба. (Паказвае на Кудасава.) А о цэ хто?
Ухватаў. Мая правая рука. (Кудасаву на Бусько.) А гэта — разам на цагельні гліну мясілі. Потым яго выдзвінулі. У заготжывёлу.
Бусько. Дык гэта я выдзвінуўся? Не ўспамінай. А вы што? З самага ранку за газету? А што б вы прыпухлі! А я ехаў до тэбэ і думаў: можа, адрас памяняў. Напісаў пісьмо, а адказу няма. А ты ўсё яшчэ тут. Цеснавата. З маёй бабай тут і не размінуўся б.
Кудасаў. О-о! Напомніў! Хведар Паўлавіч! Гэта я ўжо на сябе бяру. Кватэру вам я падрыхтую.
Рая. А якую кватэру? А гэта?
Кудасаў. Хіба гэта кватэра? Гэта ж — каземат. Тут была кантора купца Япішкіна. І склады: сядзёлкі тут, гужы, хамуты. Вы ж не сядзёлкі… А купец будаваўся сур'ёзна, гад.
Рая. А да чаго тут сядзёлкі і хамуты?
Кудасаў. Я і кажу: вы не хамуты. Вы — людзі. А сюды мы вернем якую-небудзь кантору, а вам пяць пакояў. (Шэпча Ухватаву нешта на вуха.)
Ухватаў. Не спяшайся. Пасля такой катастрофы…
Кудасаў. Іх ужо там няма. Збеглі. I потым, каму катастрофа, а каму… Нельга ж усім пры катастрофе.
Рая. А навошта нам пяць пакояў? Федзя!
Кудасаў. Ну, а як жыў? Гаспадар горада! Вось госць прыехаў. Дзе вы яго прыстроіце ў такой цеснаце? Дый не такіх гасцей давядзецца прымаць. Так што, Раіса Якаўлеўна, у вас цяпер іншыя маштабы. I ніякія катаклізмы не павінны замінаць.
Бусько. А я, брат, у графскім іменні на этажах жыву. Такія пакоі — калі па чарцы возьмем з бабай — у чахарду гуляем.
Кудасаў. Вось бачыце. Ну, выбачайце, я пайду, а вы не турбуйцеся. Хведар Паўлавіч, можа, «эмку» прыслаць? Можа, праехаць куды?
Ухватаў (не адразу). Н-не, не трэба.
Кудасаў. Можа, Раісе Якаўлеўне трэба? Шафёр усё роўна дзяжурыць.
Ухватаў. Я сёння нікуды. Усю ноч не спаў.
Рая (яна, здаецца, крыху ап'янела). Калі ўжо так можна, Федзя, я хачу трошкі…
Ухватаў. Пакрасавацца перад мамачкай?
Рая. Федзя! Яна так рада будзе! Я на адну хвіліначку. I да сястры… Можа, на рынак — таксама на адну хвіліначку.
Кудасаў. А чаму нельга? Усе так робяць. Усе жонкі. Не на сабе ж цягаць.