Ніхто не думае пра бойкі ці кусанні.
Каб трапіў нават чалавек туды бяззбройны,
То мог бы між звяроў ісці зусім спакойна,
Яны б услед глядзелі зрокам задзіўлення
Так, як калісьці ў той апопші дзень тварэння
Іх першыя бацькі глядзелі на Адама,
Пакуль не раз'ядналіся за райскай брамай.
Ды, шчасцем, чалавек не зойдзе ў тыя нетры,
Бо Мукі, Страх і Смерць там тояцца ў паветры.
Адно заядлыя сабакі ў час пагоні,
Знячэўку ўскочыўшы ў балоцістыя тоні
I нешта жудаснае стрэўшы ненарокам,
Бягуць назад у жаху з ашалелым зрокам,
І доўга потым пад ласкаваю рукою
Дрыжаць ля ног стралка ў вялікім неспакоі.
Глыбіні гэтых нетраў змрочных, таямнічых
Завуцца "матачнікамі" між паляўнічых.
Дурны мядзведзь! Каб ты ў сваёй сядзеў бярлозе,
Не стаў бы Войскі на тваёй лясной дарозе.
Але ці пасекі вяла цябе духмянасць,
Ці мо да спелага аўса замілаванасць,
На бераг пушчы выбраўся ты ў лес радкавы,
А там і вьгсачыў цябе ляснік цікавы;
І вось шпіёны сталі пад яго падказку
Выследжваць твой начлег і кожную папаску.
А зараз хітры Войскі ладзіў акружэнне
І ў матачшк табе адрэзаў адступленне.
Тадэвушу сказалі, што ўжо з паўгадзіны
Мінула, як сабакі сочаць троп звярыны.
Зацішша. Дарма паляўнічыя без руху
Стаяць, прыкладваюць далоні трубкай к вуху
І слухаюць маўчанне лепей за прамовы,
Ды ў далях толькі граюць нетры і дубровы.
Сабакі ў пушчы, як у моры вадалазы,
Ныраюць, а стралкі, гатовыя біць зразу,
За Войскім сочаць. Вухам ён зямлю пьггае.
Як зрок сяброў з аблічча лекара чытае
Надзею на жыццё ці смерць асобы мілай,
Вось так і ў Войскім вочы грамада тапіла
З пачуццямі надзеі, з халадком трывогі.
"Есць, ёсць!"- сказаў сцішка і хутка ўстаў на ногі.
Ён чуў! другія не маглі 'шчэ разабрацца.
Аж вось сабака звягнуў, потым два, тры, дваццаць!
І ўсе рассьшанай араваю зайгралі.
Злуюцца, душацца, на след, відаць, напалі,
Бяруць. І гэта не спакойнае ўжо гранне
Сабак за шараком, лісіцай або ланню,
А брэх абрывісты, заядлы і высокі.
Відаць, не толькі ўскочылі на след далёкі -
На вока гоняць. Часам гон свой гвалт спыняе,
То ўзніме зноў. Мо звер сябе абараняе,
Калечыць, пэўне, ў шале, бо пасля маўчання
Чуваць між брэху енк сабачага канання.
Стральцы стаялі, стрэльбы ўжо нарыхтаваўшы,
З напружаннем галовы ў той бок скіраваўшы.
Чакаць даўжэй не могуць! Вось пасты кідаюць
То тут, то там і ў лес глыбей перабягаюць,
Каб звера чым хутчэй сустрэць. Хоць Войскі строга
З каня яшчэ раз папярэджваў, што такога,
Хто кіне пост, адсцёбае аброжкай з ходу,
Якога б ён ні быў становішча ці роду,-
Не слухалі. Усе, супроць яго прыказу,
Пабеглі ў лес. Тры стрэльбы грукнулі адразу,
А потьш - кананада, аж мацней за стрэлы
Раўнуў мядзведзь, і рэха праняло лес цэлы.
Рык страшны болю, шалу, роспачы, трывогі!
За ім сабачы гвалт, трубы зык, выкрык строгі
Грьшелі з нетраў пушчы. А стралкі з засады
Ў лес беглі, ўзводзілі куркі, былі ўсе рады,
І толькі Войскі жаласна крычаў, што маху далі.
Стральцы з нагоншчыкамі крута павярталі
Звяру наперарэз, між нетрамі і пуіпчай.
Мядзведзь, спалоханы людзьмі, сабачай гушчай,
Звярнуў назад - туды, дзе слаба пільнавалі,
Ў бок поля, дзе стральцы пасты папакідалі,
Дзе толькі засталіся з ланцуга аблавы
Тадэвуш, Войскі, Граф і той-сёй менш рухавы.
Тут лес радзейшы быў. Аж вось чуваць трэск лому,
І вырваўся, як з хмар, мядзведзь навалай грому,
За ім - сабакі: брэшуць, рвуць. Ён стаў на ногі
I, рыкам страшачы, хоць поўны сам трывогі,
(^0 Хапаўся лапамі за дрэвы, за карэнні,
За пні смалістыя, за ўросшыя каменні
І кідаў у сабак, людзей, ды вырваў дрэва
I, як даўбнёй ім круцячы управа, ўлева,
Рвануўся на апошніх стражнікаў аблавы -
Тадэвуша і Графа. Тыя бой крывавы
Прымаюць, выткнулі ў звяра ствалоў па пары,
Як два грамаадводы ў масу чорнай хмары,
I, як адзін, абодва за куркі рванулі.
(Неспрактыкаваныя!) Стрэльбы ўраз раўнулі,
Не трапілі. Мядзведзь скакаў, яны ў той хвілі
За раз абодва піку ўткнёную ўхапілі
І вырывалі хто сабе. А тут жа блізка
Клыкоў рады бялеюць з велічнага пыска,
І над галовамі павісла лапа звера.
Збялелі, скочылі назад, пад пушчы бераг
І уцякалі. Звер з узнятай лапай гнаўся:
Махнуў, не трапіўшы упаў, ізноў падняўся,
Браў светлы графаў волас чорнай лапай груба...
Сарваў бы чэрап з галавы, як шапку з чуба,
Ды Рэент і Асэсар выскачылі збоку,