Ціканне ходзікаў пункцірам пракрэслівала цяжкое маўчанне. А зусім разбілі яго дзверы. Расчыніліся з грукатам, нібыта ўпускалі разбойніцкую гурму. Але насамрэч у пакой забегла невысокая дзяўчына ў плюшавым палітончыку і белай пуховай хустачцы. Ясныя сінія вочы, шырокія выліцы, ружовыя шчокі… Хоць зараз на плакат. Праўда, для жыццярадаснага плакатнага тыпажу патрабаваўся кірпаты задзірысты носік, а ў госці нос быў танкаваты і нават з гарбінкай.
– Люцыян Станіслававіч, даслалі адказ на запыт! Пра вашу знаёмую!
Знаўца голаду і пелагры неяк вельмі хутка і зграбна пасунуўся наперад, быццам на хвілю з-пад засяроджанага аблічча паказаўся дужы драпежны звер, прагна выхапіў складзены аркушык з рук дзяўчыны.
– Дзякуй, Лізанька!
Суровы твар мужчыны палагаднеў, вочы хутка бегалі па радках. Худыя шчокі паружавелі, як ад ліхаманкі.
– Яна ўвесь год была побач, у Хантлагу. Каб жа я ведаў! А ў наступны чацвер яе выпускаюць! – голас Люцыяна Станіслававіча трымцеў ад радаснага хвалявання. – Амністыя. Якраз паспею дабрацца да лагера…
Дзяўчына радасна ўсміхнулася, але неяк адразу пасумнела. Сінія вочы зірнулі няўпэўнена.
– Вы ж вернецеся сюды, доктар?
Мужчына няўважна кінуў, думкамі ў іншым:
– Не ведаю, Лізанька… Я даўно ўжо выракся штось планаваць.
Чорнабароды геолаг раптам пляснуў у ладкі, усміхнуўся шырокімі вуснамі:
– Слухайце, таварыш Люцыян, гэта трэба адзначыць! І амністыю, і ўсе перамены… Дзе вы трымаеце спірт?
Доктар нейкі час марудзіў, а потым махнуў рукою:
– Ат, давайце… Экстраных выпадкаў няма, цьху-цьху… Абход увечары Анціпаўна правядзе. У мяне дзесьці сухары яшчэ былі, і нават скрылёк сала.
З абдоймаў змятай, у тлустых плямах «Праўды» сапраўды дастаўся бела-ружовы скрылёк памерам з партсігар.
– Ого, адкуль такое багацце, доктар? – галодна выскаліўся геолаг.
– Той паляўнічы прынёс, у янотавай шапцы, якога я ад заікання вылечыў, – трохі збянтэжана патлумачыў Корвус. – Вы ж ведаеце, я ў хворых нічога не бяру. І яго адправіў з норкавымі шкуркамі… А тады агледзеўся – ляжыць скрутак на падваконні. І пахне… Большую частку аддаў людзям, але зграшыў. Пакінуў для сябе лустачку.
Хутка на стале, з якога прыбралі манаграфію пра наступствы голаду, апынуліся тры алюмініевыя кубкі ў кампаніі са згаданымі сухарамі і танютка парэзаным салам на парцалянавым сподку, прыкрашаным чырвоным пеўнікам. За вакном загуў восеньскі сібірскі вецер, сціскаючы ў няветлых абдоймах арабіну, на якой крывавых гронак засталося больш, чым рудога лісця.
– Ну, за волю! – падняў свой кубак чарнявы сіваскроневы Уладзімір.
– За справядлівасць! – строга дадала Ліза. – І маглі б наліць мне больш за чайную лыжку. Пакуль зімой з пасёлка сюды, у санчастку, дабягу, скалею часам так, што толькі глыток спірту ратуе.
Сказана з выклікам, на хмыканне – маўляў, маладая яшчэ вадкі агонь ужываць.
– За тых, хто не дажыў… – ціха прамовіў Люцыян Станіслававіч і кульнуў свой кубак, нібы берсерк перад бойкай адвар з мухаморчыкамі.
– Дзіўна нам будзе, мясцовым, калі вы ўсе з’едзеце, – задумліва прагаварыла расчырванелая Ліза. – Мы прывыклі, а калі ўдумацца… У маленькім сібірскім пасёлку ў доме культуры вядзе гурток заслужаная артыстка, у бальніцы прымае хворых не проста доктар, а доктар навук, у школе выкладае сапраўдны пісьменнік, а ў канторы налічвае працадні прафесар эканомікі. Вы ведаеце, Люцыян Станіслававіч, вас завуць Чараўніком з Затокі.
– Экзатычныя птушкі ў клетцы… – прамармытаў доктар. – Ці перамруць, ці разлятуцца. Нічога, Лізанька, затое колькі ў вас цікавых знаёмстваў будзе па ўсім Савецкім Саюзе! На вашу дабрыню ніхто не забудзецца. Калі я ўсё-ткі вярнуся да даследаванняў… – у Корвуса ажно голас сарваўся ад такога яшчэ нядаўна фантастычнага ўяўлення, – дапамагу вам паступіць у медінстытут. Спадзяюся, не ўсе мае былыя калегі… скурвіліся.
– Дзякую, Люцыян Станіслававіч! – Ліза круціла ў пальцах сухар, так і не надкусіўшы. – Але гэта наўрад. Паходжанне ў мяне не тое. Уладзімір Пятровіч вунь ведае, ён даўжэй за вас тут… – кіўнула дзяўчына ў бок чарнявага, трохі прамарудзіла, але працягнула прызнанне. – Мае бацькі прыехалі сюды яшчэ ў дваццаць сёмым. Бацька быў начальнікам аховы партыі зняволеных, а маці – адной са зняволеных. Ён – з вёскі на Пскоўшчыне, а яна – графіня. Сапраўдная. З Ленінграда. Генрыета Бястужава-Штольц, – іранічна працягнула арыстакратычнае імя дзяўчына. – У мяне, дарэчы, нос – як ва ўсіх гэтых граф’ёў на партрэтах, пачынаючы з чатырнаццатага стагоддзя. І вось – тайга. Партыя контррэвалюцыянераў. У асноўным – раскулачаныя. Пры іх ахова. А тут нічога няма. Трэба будаваць жытло. Здабываць ежу.