Выбрать главу

Хіба можна прытуліцца, калі яшчэ ніколі не было сказана запаветнага слова. Вечныя размовы пра літаратуру, пра розныя выпадкі...

Тамара пастукала па стале. Канькоў, не падымаючы вачэй, сказаў:

— Заходзьце.

Ліпанава зарагатала.

— Я ўжо даўно тут. Эх ты, пісьменнік!

— Усё для цябе стараюся. Паслухай перадавы артыкул пра пачын закружцаў.

Не чакаючы яе згоды, ён пачаў чытаць, укладаючы ў кожнае слова ўвесь свой імпэт. Тамара больш слухала яго голас, мяккі з ледзь улоўнай картавінкай.

— Ну, як?

Ён чакаў адказу, ужо сарамліва збянтэжаны ад немінучай пахвалы.

— А ты ведаеш, Вася, я, чэснае слова, нічога не чула.

Ад неспадзяванасці яго твар выцягнуўся, і ад таго касаваты разрэз вачэй абазначыўся вастрэй.

— Дапраўды. Слухала твой голас. Праўда, смешна, камсамольскі работнік, закліканы ў сэнс унікаць, а я чорт ведама што ў гэты час думала, — яна засмяялася.

Канькоў сядзеў прамы і строгі, як суддзя. Тамары зрабілася няёмка. Разбалбаталася, як мяшчанка. Узмахам рукі адкінула за вуха падвітую пасмачку валасоў, сказала строга:

— Вось зварот. Сяргей Паўлавіч прасіў у нумар паставіць.

Ён узяў зварот, але не стаў чытаць яго.

— Па сутнасці, я — дзівак.

— Віншую, — Тамара зноў павесялела. — Доўга табе давялося думаць над гэтым?

Канькоў адсунуў крэсла, устаў.

— А ведаеш, чаму дзівак?

— Адказ цяпер даваць, ці можа. спачатку з актывам параіцца?

— Не, сапраўды, сур'ёзна...

— Здагадваюся, — крыху няўпэўнена адказала Тамара.

— Без хітрыкаў скажу: таму што халасцяк ды яшчэ стары ў прыдачу.

I хоць Ліпанава ведала, куды пахілілася размова, адказала з наўмыснай смяшынкай у голасе:

— Нешта не ўцямлю, як і вылечыць цябе ад такой хваробы. Відаць, ад прыроды такі.

— Чаго мы з табой ходзім навокал, як кісейныя ўхажоры, сам не ўцямлю. Давай без літаратурнага штампа — прызнаемся адзін аднаму ў каханні. Ці абавязкова па пісаным трэба?..

Размова набывала жартаўлівы характар. Такія Ліпанава любіла, сама за словам у кішэню не лезла і ў другіх паважала красамоўства. Пажартавала:

— Праяўляй ініцыятыву, а заўтра зварот дамо ў газеце.

— Ты вось жартуеш, а ў мяне самыя сурезныя намеры. Не люблю гучных слоў, клятваў, уздыханняў. Каханне і без іх магло б абысціся. Усе гэтыя старыя любоўныя аксесуары замяняюць пустым людзям пачуццё.

— Мы з табой, вядома, перадавыя.

— Пачакай. Тыя ж паэты ды пісьменнікі не раз ужо даводзілі, што каханне — такое пачуццё, якое адчуваецца нават на адлегласці.

— Ты што мне хочаш лекцыю прачытаць?

— Тут і без лекцыі ўсё ясна. Мне здаецца, ты ведаеш маю да цябе прыхільнасць. Цяпер за табой слова.

— А ты — маю...

Яны стаялі зусім побач. Глядзелі адзін на аднаго са шчаслівай усмешкай, крыху збянтэжаныя і нялоўкія, як падросткі. Ён узяў Тамару за руку, яна адказала ледзь улоўным поціскам. Тады Канькоў прыцягнуў яе да сябе. Тамара прашаптала: «Што ты, Вася» і задыхнулася ад пачуцця.

У калідоры нехта моцна стукнуў дзвярыма. Яны адскочылі адзін ад другога. Стаялі разгубленыя, як злоўленыя за руку малалеткі. Канькоў збянтэжана пачаў гаварыць пра зварот, пра перадавы артыкул. У кабінет ніхто не заходзіў. Тады Тамара ўсміхнулася, пажартавала:

— А вось гэта і штамп, і маральнае разлажэнне...

Абое нястрымна пачалі смяяцца са свайго страху.

Увесь дзень з галавы ў Тамары не выходзіла гэтае смешнае сваёй недарэчнасцю прызнанне. Што гэта, жарт? Не, Канькоў не такі. А калі жарт? У Ліпанавай ад крыўды чырванеў твар.

Але ўвечары Канькоў прышоў да яе на кватэру. Быў ён у новым гарнітуры, чыста паголены, праз меру ўзбуджаны і ўзнёслы. У Тамары адлягло на сэрцы: значыць, то быў не жарт. У той вечар яны доўга сядзелі на вузенькай лавачцы пад вішняй, забыўшыся на дамоўленасць, гаварылі «штампамі», якія, напэўна, прыдумаў біблейскі Адам, збіраючыся сватацца да Евы.