Таму Бальдзiнi рашыў зрабiць усё, каб уратаваць дарагое жыццё свайго вучня. Ён загадаў перасялiць яго з нараў у майстэрнi на верхнi паверх дома, у чыстую пасцель. Ён загадаў абцягнуць пасцель дамастынам. Сваiмi рукамi дапамагаў ён заносiць угору вузкi тапчан, хоць яго аж на ванiты брала, калi ён бачыў пухiры i гнойныя нарывы. Ён загадаў жонцы гатаваць хвораму курыны булён з вiном. Ён запрасiў самага моднага ў квартале доктара, нейкага Пракопа, якому-- заплацi наперад за адну толькi згоду на вiзiт.
Доктар прыйшоў, падняў вострымi пальцамi прасцiну, кiнуў толькi позiрк на цела Грануя, якое сапраўды выглядала так, быццам яго прастрэлiлi сто куль, i выйшаў з пакоя, нават не адчынiўшы сумкi, якую ўвесь час цягаў за iм памочнiк. Выпадак абсалютна ясны, заявiў ён Бальдзiнi. Гаворка iдзе пра сiфiлiтычны падвiд чорнай воспы з давескам гнойнага адзёру in stadio ultimo***. Лячэнне не мае сэнсу ўжо таму, што нельга як след зрабiць кравапусканне: адсоска не ўтрымаецца ў целе, бо яно распадаецца i падобнае больш на труп, чым на жывы арганiзм. I хоць характэрны гэтай хваробе чумны пах яшчэ не пранюхваецца -- што ўжо само па сабе дзiва i ў навуковым аспекце ёсць пэўны кур'ёз,-- няма нiякага сумнення, што хворы памрэ ў блiжэйшыя сорак восем гадзiн. Гэта Ясна, як i тое, што яго завуць доктар Пракоп. Потым ён яшчэ раз спатрабаваў дваццаць франкаў ганарару за вiзiт i складзены прагноз -- з iх ён абяцаўся вярнуць пяць франкаў у тым выпадку, калi яму аддадуць труп з класiчнай сiмптаматыкай дзеля дэманстрацыйных мэтаў,--i адкланяўся.
Бальдзiнi быў сам не свой. Ён енчыў i стагнаў ад роспачы. У гневе на лiхую долю ён кусаў сабе пальцы. Зноў пайшлi марна ўсе планы на вельмi буйны поспех, а мэта была таая блiзкая. У свой час яму заступiў дарогу Пелiсье i дужа вынаходлiвыя спрытнюгi-браты па цэху. А цяпеп вось гэты хлопчык з яго невычэрпным запасам пахаў, гэты маленькi гаўнюк, якога нельга ацанiць нават золатам, надумаў якраз цяпер, калi iнтэрас так удала шырыцца, падчапiць сiфiлiтычную воспу i гнойны адзёр in stadio ultimo! Чаму не праз два гады? Чаму не праз год? Да таго часу яго можна было б вычарпаць да дна, як срэбную рудню, выдаiць, як залатога асла. I хай бы спакойна сабе тады памiраў. Дык жа, бач, не! Яму закарцела памерцi цяпер, каб яму трайная скула, памрэ праз сорак восем гадзiн!
Нейкi кароткi момант Бальдзiнi падумваў выправiцца ў паломнiцтва за раку ў Нотр-Дам, паставiць свечку i вымалiць у Святой Багародзiцы ацаленне Граную. Але потым ён адмовiўся ад гэтага намыслу, бо часу было пад абрэз. Ён збегаў па чарнiла i паперу i прагнаў жонку з пакоя хворага. Сказаў, што падзяжурыць сам. Потым сеў на крэсла каля ложка з лiстком для запiсак на каленях i, умачыўшы пяро, паспрабаваў схiлiць Грануя на парфумнiцкую споведзь. Хай ён, напрамiлы Бог, не маўчыць, не забiрае ў магiлу скарбы, якiя носiць у сабе! Хай не маўчыць. Цяпер, у апошнiя гадзiны, ён павiнен перадаць у надзейныя рукi тастамант, каб не пакiдаць нашчадкаў без найлепшых пахошчаў усiх часоў! Ён, Бальдзiнi, надзейна разбярэцца з гэтым тастамантам, з гэтым канонам формулаў усiх самых узвышаных пахаў, якiя калi-небудзь iснавалi на свеце, ён даб'ецца iх працвiтання. Ён дасць iмю Грануя неўмiручую славу, ён прысягае ўсiмi святымi, што найлепшы з гэтых пахаў пакладзе да ног самога караля, у агатавым флаконе i чаканным золаце з выгравiраваным прысвячэннем "Ад Жан-Батыста Грануя, парфумнiка з Парыжа".Так гаварыў альбо так нашэптваў Бальдзiнi на вуха Граную, нястомна заклiнаючы, умаўляючы i падахвочваючы ласкаю.
Але ўсё было марна. Грануй не выдаваў нiчога, апрача, бадай што, белаватай секрэцыi i крывавага гною. Ён моўчкi ляжаў на дамаставым палатне i вылiваў з сябе гэтыя гiдотныя сокi, а зусiм не свае скарбы, не свае веды, ён не назваў нiводнай формулы нiякага водару. Бальдзiнi хацелася задушыць яго, паадраць на кавалкi, ён гатовы быў выбiць з кволага цела неацэнныя тайноты, калi б меў хоць якiя-колечы шанцы на поспех... i калi б гэта так жахлiва не супярэчыла ягонаму ўяўленню пра хрысцiянскую любоў да блiзкага.