Даклад меў шалдёны поспех. Вучоная публiка падзякавала дакладчыку бурнымi воплескамi, а потым прадэфiлявала мiма памоста, на якiм стаяў Грануй. Яго страшэнная запушчанасць, струпы i сляды пераломаў рабiлi жахлiвае ўражанне, аж усе палiчылi, што ён жыўцом напалавiну згнiў i асуджаны, хоць ён i адчуваў сябе зусiм здаровым i дужым. Некаторыя вучоныя мужы з веданнем справы выстуквалi яго, вымяралi, заглядвалi яму ў рот, адцягвалi i выварочвалi павекi. Iншыя загаворвалi з iм, цiкавiлiся жыццём ц пячоры i цяперашнiм пачуваннем. Ён строга трымаўся маркiзавай iнструкцыi i адказваў на пытаннi толькi здушаным хрыпам i абедзвюма рукамi паказваў на горла -- вось як, бачыце,глыбока захапiў ягоную гартань fluidum letale Taillade.
Калi паказ закончыўся, Таяд-Эспiнас зноў упакаваў яго i адправiў дамоў, у камору свайго палаца. Там ён у прысутнасцi некалькiх выбраных дактароў медыцынскага факультэта змясцiў яго ў апарат вентыляцыi вiтальным паветрам -- iнакш кажучы, у кладоўку з шчыльна прыгабляваных сасновых дошак. Праз высокую трубу на даху кладоўка праветрывалася ачышчаным ад летальнага газу паветрам, а адпрацаванае паветра выдалялi праз скураны вентыль у падлозе. Уся гэтая спаруда прыводзiлася ў дзеяннекамандай слуг, якiя ўдзень i ўначы клапацiлiся, каб вентылятары ў трубе няспынна працавалi. Такiм чынам Грануй увесь час абвейваўся ачышчальным паветраным патокам, а праз выразаныя ў сцяне дзверы для прапускання паветра яму кожнае гадзiны падавалi што-небудзь з аддаленых ад зямлi прадуктаў: галубiны булён, паштэт з жаўрукоў, рагу з дзiкiх качак, варэнне з фруктаў, якiя раслi на дрэвах, хлеб з адмысловых высокiх пшанiц, пiрэнейскае вiно, малако горнай сарны i крэм з узбiтых яек курэй, якiх трымалi на гарышчы палаца.
Пяць дзён доўжыўся гэты лячэбны курс дэзiнфекцыi i рэвiталiзацыi. Пасля гэтага маркiз загадаў спынiць вентылятары i пеправёў Грануя ў ванны пакой, дзе яго некалькi гадзiн вымочвалi ў ваннах з цёплай дажджавой вадой i нарэшце вымылi з галавы да ног мылам з дамешкам арэхавага алею, дастаўленага з горада Патосi ў Андах. Яму абстрыглi пазногцi на руках i нагах, тонкiм парашком з даламiтавай вапны вышаравалi зубы, пагалiлi, пастрыглi i прычасалi, а валасы завiлi i падпудрылi. Запрасiлi краўца, шаўца, i Грануй атрымаў мераную кашулю з белым жабо i белым рушам на анжэтах, шаўковыя панчохi, камзолу, панталоны i блакiтную аксамiтную жылетку, i прыгожыя туфлi з спражкай з чорнай скуры, з якiх правы ўдала маскiрваў яго пакалечаную нагу. Маркiз сваiмi рукамi прыпудрыў белым талькам рабы твар Грануя, крануў кармiнам губы i шчокi i надаў бровам з дапамогаю мяккага вугальнага алоўка сапраўды высакародны разлёт. Потым ён папырскаў яго сваiмi асабiстымi духамi з праставатым пахам фiялак, адступiў на некалькi крокаў i доўга не мог знайсцi слоў, каб выказаць сваю радасць.
-- Мсье,-- пачаў ён нарэшце,-- я ў захапленнi ад самога сябе. Я ўражаны сваёй генiяльнасцю. Зразумела, я нiколi не сумняваўся ў првiльнасцi маёй флюiднай тэорыi,анiякiм чынам; але тая акалiчнасць, што яна знаходзiць такое блiскучае пацвярджэнне ў практычнай тэрапii, уражвае мяне. Вы былi жывёлаю, а я зрабiў з вас чалавека. Гэта проста-такi боская дзея. Дазвольце ж мне замiлавацца!-- Падыдзiце вунь да таго люстра i зiрнiце на сябе! Вы першы раз у жыццi даведаецеся, што вы чаплавек; не тое, каб адмысловы, або выключны, або нечым выбiтны, але ўсё ж нармальны чалавек. Ды падыдзiце ж да люстра мсье! Зiрнiце на сябе i падзiвуйцеся з цуду, якi я з вамi ўчынiў!
Першы раз у жыццi Граную сказалi "мсье". Ён падышоў да люстра i ўгледзеўся. Дагэтуль ён нiколi не гялдзеўся ў люстра. Ён убачыў пана ў далiкатным блакiтным адзеннi, ў белай кашулi i шаўковых панчохах i iнстынктыўна сагнуўся ў тры пагiбелi, як заўсёды згiнаўся перад такiмi разубранымi панамi. Але разубраны пан зрабiў тое самае, i потым абодва застылi, разглядвыаючы адзiн аднаго.
Больш за ўсё Грануя ўразiў той вакт, што ён выглядаў так непраўдападобна нармальна. Маркiз меў рацыю: не было нiчога асаблiвага -- не прыгожы з сябе, але i не надта выродлiвы: нiзкаваты ростам, крыху скасабочаны, твар невыразны, карацей, ён выглядаў як тысячы iншых людзей. Калi ён цяпер пойдзе па вулiцы, нiводзiн чалавек не абернецца яму ўслед. Ён i сам не звярнуў бы ўвагi на такога, якi ён быў цяпер, калi б той сустрэўся яму на дарозе. Хiба што ў тым выпадку, калi б учуў, што гэты сустрэчны нiчым акрамя фiялак не пахне, як пан у люстры i ён сам, перад люстрам.