Выбрать главу

Але нечакана бурнае ўспрыманне творчасці паэта ўвогуле пачало замінаць нармальным ацэнкам яго канкрэтных твораў, i той жа зборнік «Таемнасць агню» пад гул авацый так i не быў, па сутнасці, прафесійна, усебакова разгледжаны. У выніку, замест таго, каб спакойна, без перашкод працаваць у паэзіі, гарманічна развіваць свае бясспрэчныя здольнасці, малады паэт вымушаны быў змагацца са славай альбо кінуцца да яе ў абдымкі, бо не заўважаць яе ён не мог ні па ўласцівасцях чыста ўнутраных, ні па прычынах чыста знешніх. Пасля аднаго паэтычнага вечара, дзе нават самому Леаніду Галубовічу было, відаць, ніякавата ад незлічоных усхваляваных слоў, кампліментаў i публічна прадэкламаваных маладымі паэтэсамі вершаў-прысвячэнняў, увогуле здзіўляешся, як мог ён потым пісаць добрыя вершы i захаваць хоць нейкі драбок самакрытычнасці i дастатковай незадаволенасці зробленым.

Скончым, аднак, наш экскурс у недалёкае мінулае i праканстатуем сумны факт: у падборках Л. Галубовіча апошніх гадоў побач з моцнымі, глыбокімі творамі ў вялікай колькасці сустракаюцца творы легкаважкія, «эфектныя», зусім не вартыя таленту паэта.

Куды больш, аднак, непакоіць не з'яўленне ў Лeaніда Галубовіча слабых твораў, чаго не ўдалося пазбегнуць ніводнаму аўтару, а тое, што амаль кожны трэці твор прысвечаны паэзіі, разумению яе Л. Галубовічам i яго месцу ў ёй, у кожным трэцім творы прамільгне перад вамі вобраз паэта альбо праслізне слоўца «геніяльнасць». Не заўсёды такія вершы слабыя, часам i наадварот, але сама тэндэнцыя сімптаматычная i неяк насцярожвае, адсвечвае другаснасцю i часовай зацыкленасцю праблематыкі.

Вось, напрыклад, верш «Сустрэча» — напісаны, трэба думаць, пра каханне i памяць, пра няўмольнасць часу i перамогу паўсядзённых чалавечых клопатаў над вечнымі пачуццямі. Пакінем на сумленні аўтара глыбакадумны «наватарскі» пачатак верша (Як было гэта ўсё даўно?! Як даўно гэта ўсё было?!) i лірычна зробленую каыцоўку (Толькі памяць а б светлым леце з намі блудзіць па белым свеце).

Звернемся непасрэдна да сэнсавага ядра верша, да сустрэчы з жанчынай, i ўважліва прыслухаемся да інтанацыі твора, прыгледзімся да манеры выяўлення:

Я нядаўна сустрэў яе Па дарозе з адной сталіцы. Не пазнала. Ці не назнае, Ці былое ўспомніць баіцца. Павітаўся. Падсеў. Спытаў: «Як жыве цяпер ваша светласць?» «Дом... Работа... i столькі спраў...» — Адказала яна няветла. «Ну а вы? Ходзяць чуткі — паэт?!» «Так,— кажу,— ходзяць нейкія чуткі. Ды такі ўжо,— смяюся,— наш свет: Зарыфмуеш два словы — i Пушкін».

Самаіронія, іронія да іншых; але Пушкін — не Пушкін, а Сяргей Ясенін — аўтар, акрамя ўсяго астатняга, паэмы «Анна Снегіна» — неяк у гэтым вершы маладога паэта выразна адчуваецца: i ў манеры трымацца, і у інтанацыі, і нават у самой сітуацыі, па сутнасці.

Літаратурная крытыка — справа ў вялікай ступегіі суб'ектыўная, асабліва ў падборы цытат i выкарыстапні тых ці іншых вершаў для ацэпкі творчасці паэта на пэўным этапе. Безумоўна, калі б мы ўзялі для разгляду такія нядаўнія вершы Л. Галубовіча, як «Дарожная элегія», «Каыец лютага», «Паэзія, ці станеш ты працягам...» альбо ўсяго толькі верш «Воля» — просты, па-дзіцячы мудры, вывераны як законамі жыцця, так i законамі мастацтва,— высновы нашы былі б зусім іншыя, дыяметральна супрацьлеглыя i самыя што ні ёсць аптымістычныя. Вось толькі ці былі б яны карысныя для паэта Леаніда Галубовіча?..

Шмат публікуецца Адам Глобус, i шмат гадоў чытачы чакалі, калі нарэшце з'явіцца яго першая кніга, якая дазволіла атрымаць дастаткова цэласнае ўяўленне пра творчасць гэтага арыгінальнага паэта. Чакаў кнігі i сам А. Глобус, а яго паэтычныя падборкі вылучаліся прадуманасцю кампаноўкі вершаў, кожная з ix прыадчыняла перад намі нечаканую ўласцівасць яго таленту.

Урбаністычнасць у яго вершах суседнічае з этнаграфічнасцю, міфалагізм узмацняецца прадметнай i фарбавай сімволікай, структурная герметычнасць узрываецца калі-нікалі камунікатыўнай адкрытасцю, a далікатная, паўтанальная ўскладнёнасць назіранняў чаргуецца з яркімі, адназначна кідкімі фарбамі наўмыснага мастацкага прымітывізму. У Адама Глобуса выпрацавалася свая апазнавальна-выразная манера выяўлення, але з шырокім дыяпазонам варыянтаў, што ратуе ад павярхоўнай зададзенасці i аднастайнасці. Як пластычна i выразна, напрыклад, малюецца вецер у аднайменным вершы, сціслым i інфарматыўна-кампактным: