Выбрать главу

Уперадзе замільгалі агеньчыкі станцыі. Будынак вакзала — даваеннае багажнае аддзяленне — быў скупа асветлены. Нэля ўзышла на перонную пляцоўку і адразу ж адчула, што ўсе клопаты адляцелі, як адлятае на ветры дым у цягніку.

Нэля любіла ездзіць на паяздах. Бомкне станцыйны звон, завядуць сваю песню цяжкія колы, і новыя, не знаёмыя дагэтуль мясціны, паплывуць за акном — дарогі, па якіх ніколі не хадзіў, вёскі, у якіх ніколі не быў, невядомыя лясы і рэчкі.

I яшчэ ёй падабаліся вакзалы, мітуслівая заклапочанасць пасажыраў, што носяцца па перону, крычаць, спрачаюцца. Часам яна спрабавала ўявіць сабе гісторыю тых людзей, чые твары бачыла на пероне, і кожны раз зайздросціла ім, бо трымала ў сваім сэрцы мару: пападарожнічаць па ўсёй краіне, нічога не рабіць і ўсё глядзець з акна вагона, усміхацца новым людзям, распытваць іх пра жыццё і ехаць усё далей і далей.

На пероне пахла мазутам і вугальным гарам. Бліскучыя рэйкі выпаўзалі з цемры, і на іх тлустай паверхні, быццам на хвалях ракі ўночы„ скакалі водбліскі ліхтароў. «Як тады на рацэ, калі ехалі з Петрусём. Першы раз...» Яна прыгадала тую сустрэчу, трохі дзіўную і незвычайную...

Тады была нядзеля. Яны пайшлі з сяброўкамі на Дзвіну па чаромху. Ля Чорнага ручая — кіламетры са два ад горада — яе было шмат. Сяброўкі хутка вярнуліся ў горад, а яна засталася ля рэчкі. Сядзела на ўзгорку, марыла. Потым непадалёк пачулася песня, спяваў нехта. Нэлі вельмі спадабалася гэтая песня: яна нечым вабіла і хвалявала.

Нэля пайшла на голас. Крыху прайшоўшы, яна спусцілася па касагору, расхінула вецце вербалозу і ўбачыла хлопца. Ён сядзеў на чаўне, боўтаў нагамі ў вадзе і спяваў. Адчуўшы, што на яго глядзяць, ён азірнуўся і сустрэў яе позірк сарамлівай усмешкай. Разгубленасць у яго хутка знікла, ён выбраўся на бераг, убачыў у яе руках букет чаромхі і пажартаваў:

— Такія цудоўныя кветкі. Можа рыбаку за стараннасць адну падаравалі б?

Твар Нэлі зрабіўся строгім, а вочы пагардліва ўспыхнулі. Яна хацела сказаць нешта злоснае, колкае, але замест гэтага міжволі крыкнула:

— Ой, паглядзіце!..

Па вадзе рухава мітусіліся паплаўкі. Ён кінуўся да чаўна, схапіў вудзільны. Паплаўкі мільганулі ў паветры і заблыталіся ў вербалозах...

Яны пазнаёміліся. Удваіх нажыўлялі вуды і сядзелі моўчкі. Рыба не бралася, і Пятрусь прапанаваў пакатацца на чаўне.

Па рацэ плылі белыя пялёсткі чаромхі. Нэля глядзела на іх і думала... Хто ведае, з якога дрэва зляцелі гэтыя пялёсткі? Куды плывуць? Хто сарваў іх? Можа вецер, што паляцеў удалячынь і цяпер, надвячоркам, заснуў, можа закаханыя марылі пра нешта і пускалі на ваду лёгкую чаромхавую бель?..

Нэлі здалося, што гэтага хлопца яна ведае даўно, што сустракалася з ім ужо шмат разоў. Пятрусь узмахнуў вёсламі, човен ірвануўся наперад і зноў вольна аддаўся плыні. Заходзіла сонца. Над вадой узнялася лёгкая шэрань. Заспяваў салавей. Ёй хацелася паслухаць яго зблізку. Пятрусь паслухмяна павярнуў човен, кіруючыся ў вузкую пратоку, што глыбока ўразалася ў бераг — і човен зашкроб дном прыбярэжны жвір. Нэля лёгка саскочыла з чаўна, узбегла на высокі бераг і спынілася ля чаромхі.

— Хадзіце сюды!

— Цішэй, цішэй! Паразганяеце!

Ён падышоў да яе, моўчкі стаў побач. Уся пратока ў гэтым месцы густа зарасла чаромхай. Дрэвы цвілі, разносячы ў паветры густы, п’янкі пах мёду. 3 пратокі, праз чаромхавы гушчар прабіваўся рэдкі туман, і ад гэтага зараснік, нібы белы дыван, злёгку гойдаўся...

Як далёка цяпер усё гэта!

Вось запаліліся дзве нерухомыя светлыя плямкі. Яны ярчэлі, набліжаліся. Загадкава загулі рэйкі. Абдаўшы асфальт яркім святлом, выскачыў з цемры чорны, разгарачаны паравоз. Нэля адчула на твары подых машыны, і ёй здалося, быццам на пероне крыху пацяплела. Рыпелі тармазы, бразгалі і заціхалі вагоны, паравоз чмыхаў парай, уздыхаў, нібы скардзіўся людзям, якіх прывёз: «Злазьце хутчэй, мне цяжка».

Густы натоўп запоўніў перон. Людзі смяяліся, гаманілі, нечага шукалі. Нэля адчула ўстрывожанасць, нібыта яна прышла некага сустракаць. Яе штурхалі з усіх бакоў, але яна ўпарта ішла наперад, не звяртаючы ўвагі ні на што і прагна ўглядалася ў твар кожнаму стрэчнаму. Сэрца, растрывожанае ўспамінамі і прадчуваннем чагосьці незвычайнага, білася гулка і таропка; тонка звінела ў вушах, і думкі беглі навыперадкі — мітуслівыя і трывожныя. «Вось так калі-небудзь прыедзе Пятрусь... Ой што гэта? Мроіцца?..»

3 апошняга вагона сышоў на перон Крыніца. Ён быў у шынялі і здаваўся вельмі даўгім ад святла ліхтароў. Ён ступіў на асфальт і моўчкі ўглядаўся ў твар Нэлі, якая падбегла ўжо да прыступак.