У поспех мужа Нэля верыла слаба. Усё гэта — і экстэрн, і інстытут — было далёка, за межамі сённяшняга дня. Яна разумела, які цяжкі шлях узяўся прайсці Пятрусь, і ў душы патрохі смяялася з яго наіўнай веры. А побач з гэтым ёй было шкада, што страчана бесклапотнае і вясёлае жыццё. «Дзеля чаго? Каб гібець у цесным пакойчыку і чакаць, пакуль муж скончыць інстытут? Гэта ж пройдуць лепшыя гады...»
Цяпер, калі ўсе нязначныя дробязі сабраліся ў адно, яна зусім нечакана для сябе адкрыла, што ў іх крыецца прычына той незадаволенасці, якую яна ў сабе заўважыла. «Проста я стамілася ўжо ад гэтага жыцця, ад гэтых гаспадарчых клопатаў і нястач. Таго нехапае, гэтага. Адно прыдбаеш, другі клопат заводзіцца...»
Праўда, маці па-ранейшаму працавала ў краме і шмат чаго можна было ўзяць без картак. I Нэля брала. Але Пятрусь даведаўся і забараніў рабіць гэта. «Такая ўжо сумленнасць! Каму яна патрэбна? Праўду казала мама, не трэба было з замужжам спяшацца. Лепш было пачакаць, пакуль уладкуецца жыццё...»
Падумаўшы пра гэта, Нэля падлічыла, што даўно не была ў маці, і рашыла схадзіць да яе. «Заадно і яго дапяку. Няхай не позніцца, калі абяцаў...»
Дастаючы з шафы стракаты плашч, яна выцягнула тоўсты скрутак, разгарнула паперу, і блакітны шоўк мякка зашамацеў у яе руках. Яна прыклала яго да грудзей, зазірнула ў люстэрка. «Цудоўная сукенка атрымаецца».
3-за гэтага шоўку яна пасварылася з Петрусём і два дні не размаўляла. I шоўк, і каверкот на мужчынскі касцюм Марфа дастала праз сваіх знаёмых на базе. Увечары, калі Пятрусь прышоў з работы, Нэля паклала тканіну на стол, маючы намер зрабіць мужу прыемнае. Ён памяў у пальцах каверкот.
— 3 густам у нас робяць... Па ордэру атрымала?
— А як жа! Возьмеш па ордэру!.. Гэта мама пастаралася, з базы...
Ён кінуў тканіну на стол і другі раз за іх сумеснае жыццё закрычаў на яе:
— Усё з базы ды з базы! Ведаю, як гэта робіцца. А я хачу жыць сумленна. Чуеш, сумленна! Колькі разоў гаворана: не бяры нічога адтуль!
— Чаго ты крычыш? Ты хочаш сказаць, што мая маці крадзе? А я сама грошы плаціла, сама!
Ён паспакайнеў, узяў Нэлю за руку і сказаў, стрымліваючы сябе:
— Зразумей толькі: я не хацеў цябе пакрыўдзіць. А з базы нічога браць не трэба. Бяруць адтуль, я ведаю... Па-рознаму махлююць. А мы будзем жыць сумленна. Хутка ўсё будзе і без картак, і без ордэраў. А пакуль няма — пацярпець трэба. Пашыю я касцюм, а той жа Тарас у мяне спытаецца: дзе ты яго ўзяў? Брыдка хлусіць будзе, а праўду не скажаш. Ты, вось што, заўтра занясі ўсё гэта маці, няхай яна аддасць назад на базу. Добра? Ну, вось, бачыш!..
Нэля аднесла каверкот і сказала маці, што ён не спадабаўся Петрусю. Шоўк жа пакінула сабе і цішком дамовілася аддаць шыць знаёмаму майстру. Як на тое ліха, кравец захварэў і справа адклалася. «Можа ён ужо выздаравеў? Трэба занесці, бо як убачыць зноў Пятрусь гэты шоўк...»
Скрозь адчыненыя дзверы было чуваць, як на кухні Сцепаніда гушкае малога Алеську. Нэля павярнулася спіной да дзвярэй, згарнула шоўк і закруціла яго ў газету.
Марфа ўзрадавалася прыходу дачкі і кінулася ёй насустрач.
— Дачушка мая... Але ж і схудне-е-ела! Ці ж кормяць яны цябе там?.. Вось добра, што прышла: у нас госці. Хадзем пасядзім.
— Не, мама, не хочацца. Я параіцца прышла...
Марфа слухала дачку з жывой зацікаўленасцю, часта перапыняла, войкала, здзіўлялася. Нэля шчыра, без хітрыкаў расказала маці пра незадаволенасць працай, пра нелады ў сям’і. Яна не скардзілася, а проста гаварыла пра тое, што яе трывожыла.
Марфа прапускала міма вушэй усё, што датычылася Нэлінай работы ў школе. Але ніводнага слоўца, ніводнай дробязі, якая датычылася яе адносін з мужам, яна не прапусціла. «О-ооо! Я ж ведала, што яно так і будзе, дык не паслухала матку»,— час-ад-часу ўстаўляла яна сваё слова. А калі Нэля ўсё выгаварыла, яна пачала добра вядомую Нэлі гаворку аб тым, што ёй патрэбен муж адукаваны, а не гэтакая прастэча, як Пятрусь. Ён усё пра нешта марыць, а прыдбаць што ў хату не ўмее. У яго там нейкія непрыемнасці на рабоце. Ведама ж, суе свой нос, куды не трэба, а начальства гэтага не любіць. Добра ж, калі ўсё добра будзе, а калі зволяць? На сваю шыю зноў яго пасадзіць? Досыць, пасядзеў, калі не працаваў!.. Нэля зрабіла памылку, што пайшла за яго замуж, але маці дапаможа гэтую памылку выправіць. А хто ж другі пра дачку паклапоціцца? I падагуліла разважанні так:
— Што ні кажы, а кідаць яго трэба!
— Як гэта кідаць?!
— Проста! Як усе робяць.
— Мамачка! — спалохана сказала Нэля.— Я ж проста так паскардзілася, што мне цяжка. А Пятрусь мяне кахае...