Выбрать главу

У пакой уваходзіла Нэля. Убачыўшы Петруся, які стаяў сярод шматкоў паперы са скруткам у руках, яна здзіўлена прамовіла:

— Ты?!. Што ты... тут робіш?

Пятрусь сурова глядзеў на яе з-пад ілба.

— Што з табой? Чаго ты глядзіш на мяне?..

— Чаго гляджу? — ён грозна патрос скруткам. — Адкуль гэта? Зноў з базы? А гарэлкі столькі вунь там, у кутку? Адкуль?

— Гарэ-элкі? Не ведаю! Прыдзе маці — запытаюся. А шоўк ад краўца. Маці ўчора прынесла паглядзець, ён хоча прадаць... — 3 твару Нэлі знікла насцярожанасць, голас яе загучаў нясмела і пакрыўджана: — А я так спяшалася дахаты... Думаю, ты адзін сёння, сумуеш... А тут такое...

— Даруй, — паспакайнеў Пятрусь. — Але ты ўсё ж папытайся ў маці, адкуль усё гэта? А то неяк прыкра... Пойдзем адсюль...

I калі выйшаў з Марфінага пакоя з чарнілам, адчуў, што стала крыху лягчэй і спакайней на сэрцы.

Селі абедаць. Нэля раз-по-раз паглядала на ручны гадзіннік. Пятрусь заўважыў гэта:

— Ты не спяшайся, паспеем.

— Куды паспеем?

— Ты што ж, хіба забылася? Па пралескі ж дамаўляліся сёння ісці, — весела сказаў Пятрусь, не заўважыўшы, як задрыжаў Нэлін голас.

Нэліны бровы палахліва здрыгануліся і крайчыкі вушэй паружавелі.

— Не, чаму ж... Памятаю. — Нэля ўспомніла ўчарашнюю размову і, адразу паспакайнеўшы, пачала наліваць у шклянку малако. — Толькі ведаеш... Заўтра Вольга Восіпаўна будзе ў мяне на ўроку. Мы з ёю дамовіліся зараз сустрэцца і пагаварыць. Можа адкладзем лес, няхай пацяплее трохі, га?

— Як хочаш. Толькі на тым тыдні ў мяне часу не будзе...

— Во, бяда! Знойдзем! Ты адпачні лепш сёння!..

Нэля гаварыла цяпер упэўнена. Яна глядзела на пацёртыя рукавы Петрусёва пінжака, на яго вялікія, шурпатыя рабочыя рукі, і ў яе расло пачуццё брыдкасці. Яна прыгадала рукі Фурса —тонкія, з гладка падпаліраванымі пазногцямі, і раптам адчула, што мае поўнае права нешта хаваць ад гэтага грубага чалавека, свайго мужа. Нэля хлусіла цяпер спакойна, з усведамленнем перавагі над ім. «Праўду казала маці, праўду, — падумала яна і зморшчылася, убачыўшы, як Пятрусь пачаў прыбіраць са стала талеркі. — Ён жа зусім некультурны».

Прыйшоўшы да такога вываду, Нэля, не звяртаючы ўвагі на Петруся, апранулася, зазірнула ў люстэрка. «Ну, чаго ты хвалюешся? Справа вырашаная!» Яна зухавата крутнула галавой і пайшла з хаты.

Нэля прышла на плошчу роўна ў тры гадзіны і адразу ж убачыла ў ціхім бязлюдным кутку, пад старымі, амаль пасохлымі ясенямі, шэрую нізкаватую машыну. Фурс чакаў яё. Падняўшы капот, ён нешта разглядаў у маторы. А можа толькі рабіў выгляд, што разглядае?.. Калі яна падышла, Фурс з грукатам апусціў капот, выцер рукі і дастаў з кішэні насоўку. Ад гэтае насоўкі на Нэлю дыхнула нейкім незнаёмым пахам. «I сам ён такі: трохі далёкі, незнаёмы і штораз новы, незвычайны»... Яна таропка села ў машыну і папрасіла:

— Толькі хутчэй, я не хачу, каб нас бачылі.

— Гэта замест прывітання?..

Ен сядзеў за рулём і ўсё выціраў тонкія белыя пальцы — спакойны, рашучы. I толькі ў куточках халодных вачэй адбівалася амаль няўлоўная трывога і нецярпенне. Знаёмства з гэтай жанчынай яшчэ не надакучыла яму, але пачынала палохаць. 3 кожнай новай сустрэчай Нэля рабілася ўсё больш настойлівай і патрабавальнай. Ен абяцаў, што вясной зможа перавесціся ў Мінск і забраць яе. Здаецца, ён схлусіў прыгожа: яна паверыла. Але з кожным разам хлусіць становіцца ўсё цяжэй: Нэля зрабілася вельмі падазронай.

Яны ехалі па няроўных вуліцах прыгарада. Нэля, адкінуўшыся на спінку сядзення, гуллівым голасам запыталася:

— Дык як яе завуць?..

— Каго? — здрыгануўся Фурс.

— Машыну тваю... Я ўсё забываюся...

— «Татра». Колькі разоў я называю табе гзтую старую калёшу!.. У Мінску ў мяне будзе добрая. Першы клас!

— Маю сяброўку штодзень прывозіць у школу муж, — загаварыла Нэля, не адказваючы на ягоныя словы і адчуваючы, як салодка замірае сэрца ад хуткай язды. — Начальнік сувязі. Тоўсты такі, як свіння. А яна такая танюткая, прыгожая...

— Трагедыя нашага статоддзя. Прыгожыя жонкі дастаюцца непрыгожым мужчынам. Праўда? А сёння я пакажу табе цудоўнае азярцо...

Машына вырвалася за гарадскую мяжу. На шырокіх каляінах дарогі, уздымаючы воблачкі пылу, круціўся вясновы вецер.

Ноччу, калі пагасілі святло, Нэля, нацягнуўшы коўдру на плечы і ўжо засынаючы, сказала шэптам:

— Ты не спіш, Пятрусь? Я пыталася пра гарэлку. Гэта Сцяпан купляў на вяселле, у вёску. Там нехта прасіў яго.

— Няхай яна праваліцца, гарэлка тая...

Ён пагладзіў Нэлю па галаве. Яна адкінула яго руку і папрасіла: