Раптам у яе ўзнікла думка: «А што, калі Раман не прыйшоў на спатканне, проста не пажадаў? Я ж яго не бачыла. Каб ён быў, заўважыў бы. А можа, і бачыў, ды не падышоў? Хаця ён, відаць, адважны, не пабаяўся б падысці».
Спачатку Надзя нават не задумвалася, што Раман мог не прыйсці на спатканне. Цяпер жа гэтая думка пачала непакоіць яе. Яна не прачытала яшчэ ніводнай старонкі, а ўжо колькі часу глядзела ў кнігу. «Каб ведала, што ён цяпер думае. А можа, нічога? Кажуць жа, што хлопец думае зусім інакш, чым дзяўчына. Але ж кахаюць і яны, ды яшчэ і як! І ў кнігах пра гэта пішуць. Хіба толькі ў яго хто іншы ёсць?» І Надзя ўся аддалася летуценням.
Вось яна зноў у тым жа клубе воднікаў. Глядзіць крадком на Рамана, а ён стаіць з прыгожай дзяўчынай і смяецца. Ён не бачыць Надзю і, па ўсім відаць, не імкнецца ўбачыць яе. «Але ж з кім ён можа сустракацца, з кім? - задавала сабе пытанне Надзя і перабірала ў памяці ўсіх дзяўчат. - Ён жа, чорт, прыгожы. Нашы ўсе дзяўчаты казалі так. Вось дурніца я, прызналася сяброўкам, што танцавала з тым партызанам і нават спатканне назначылі. У панядзелак будуць дапытвацца, дзе я была з партызанам. Ой, сорам. Не прыйшоў. Калі сустрэнуся выпадкова, ну, можа, адкажу на прывітанне, а так размаўляць не стану». Яна ўявіла сабе, як яны з Раманам падыходзяць да іхняга даваеннага асабняка, за агароджай якога вялікі сад. Не, яна б не пасаромелася паказаць Раману, дзе жыве. Але і цяпер ён мог бы прыйсці. І хоць бацька ляжаў, разбіты паралічам, але ж там, у асабняку, ён ляжаў у асобным пакоі. А цяпер паспрабуй запрасі Рамана ў гэты катух. Вунь бацька ля парога ляжыць на тапчане. Божа мой, якое жыццё. І трэба ж, каб у апошні дзень адступлення нейкі фашыст падпаліў дом. Назаўтра ўжо былі ў горадзе нашы. Раман чамусьці і не запытаў, дзе яна жыве, калі спыніліся ля школы. Хіба ён мог здагадацца, што яна жыве ў школе ў нейкім пакойчыку? А бацька кажа: добра, што маці ўладкавалася прыбіральшчыцай у школе і ім далі гэты пакойчык.
- Пасунься крыху, я лягу, - сказала Вера. - Дык ты і не чытаеш? Штосьці ў цябе не тое. Не прыйшоў? Можа, ён яшчэ з кім назначыў спатканне? Не турбуйся, сустрэнешся зноў з лейтэнантам. Той сапраўдны...
- Не дуры ты мне галавы сваім лейтэнантам, - перабіла сястру Надзя. - Я яго ненавіджу. Ты мяне прымусіш з ім сустракацца, ці што? І сёння ўсё праз яго так атрымалася, учапіўся, як дзядук які ў валасы.
- Дык ты Рамана і не бачыла?
- Не.
- Чаму?
- Твой міліцыянер не даў сустрэцца.
- Значыць, у вас уся сувязь парвалася. І ён недзе перажывае...
Апошнія словы сястры асабліва кранулі Надзіну душу. Яна закрыла твар кніжкай і ўздыхнула.
«Вось што значыць - першы раз у жыцці спадабаўся хлопец», - падумала Вера, але сястры гэтага не сказала.
- Нічога, у наступную суботу ў нашым інстытуце будзе вечар, і ён прыйдзе, - сказала Вера.
- Адкуль жа ён будзе ведаць?
- А мы зробім так, што запросім хлопцаў з рачнога тэхнікума да нас. І ён абавязкова даведаецца. Я не думаю, што ў яго ёсць дзяўчына. Каб была, дык яна б танцавала з ім у той вечар. Трэба абавязкова паведаміць у іх тэхнікум і запрасіць хлопцаў на вечар.
- Ат, дурная, - адвярнулася Надзя.
А сама тым часам думала, што сястра дала добрую параду для іх сустрэчы. Тым больш што Раман не зразумее, чыя гэта задума запрасіць з іх тэхнікума хлопцаў у інстытут. Тут ужо, калі ён не прыйдзе, - значыць, усё кончана. Надзя больш не пойдзе да іх у клуб. Яна не хоча бачыць Рамана з некім іншым. Пастараецца не сустракацца з ім і забыцца, што ёсць такі. А хто ёй тады спадабаецца? Мабыць, ніхто...
- Я не ведала, якое гэта пакутлівае пачуццё - каханне. Мне неяк смешна было, калі ты гаварыла і гаварыла пра свайго маёра. А цяпер зразумела, што ніхто іншы, апроч Рамана, мне не падабаецца.
- Ай, дурненькая ты. Памятаеш Генку, я таксама думала, што нікога на свеце лепшага не сустрэну. А пасля ён пайшоў у паліцыю, і я спачатку разгубілася, шкадавала яго, а потым зненавідзела. І цяпер брыдка ўспамінаць.
- Што ты параўноўваеш таго самазадаволенага дурня з гэтым малайцом?
- Ну, зразумела, Раман напэўна быў геройскі хлопец.
- І ён жа быў паранены, мог і загінуць. Мне нават жудасна, не таму, што ён мой знаёмы, а што такога чалавека магло не быць, - зноў уздыхнула Надзя і ўжо ціха дадала: - Здаецца, я тады нікога і не пакахала б.
- Так, яшчэ калі той канец вайны. І многа такіх хлопцаў загіне... Ай, не дай Бог...
- Скажы, а хлопцы так, як мы, кахаюць ці яны толькі падманшчыкі?
- Мой Міша гаварыў, што калі кожны дзень глядзіш смерці ў вочы, дык заўсёды перад табой стаіць маці, а побач дзяўчына, якую кахаеш. А гэта пачуцце святое.
- Дык гэта на вайне.
- Няхай сабе, але там выхоўваецца і загартоўваецца чалавек. Я не веру, каб Раман быў нейкім распуснікам. Калі яму было стаць такім?