Выбрать главу

І ўжо немалады чалавек асцярожна запытаў у Рамана:

- Што гэта - на міну хто трапіў?

- Не, мы самі сцяну ўзарвалі, - пацягнула за язык Рамана.

Вось тут стары і задаў. Ён пачаў лаяць і пагражаць.

Раман спрабаваў супакоіць яго, што яны самі ім паставяць шкло.

Тут пачулі, у чым справа, жанчыны і, нібы сарокі, застракаталі ў тон старому.

Хлопцы стоўпіліся на месцы выбуху і не звярталі ніякай увагі на гэты лямант. Дзве сцяны патрэскаліся, і ў іх мякка ўваходзіў лом.

- Адну сцяну мы зараз развалім, вось тут крыху падзяўбём - і яна асунецца, - сказаў Хведар.

Дырэктар пайшоў у пад'езд, каб супакоіць людзей.

Неўзабаве да месца здарэння пад'ехаў «газік». З машыны выскачыў міліцыянер.

- Хто ўзарваў сценку? - запытаў ён у хлопцаў.

- Я, - адказаў Раман і выйшаў з гурту.

- Чым вы ўзарвалі?

- Звычайным трацілам.

- А дзе ты ўзяў яго?

- У мяне ёсць.

- А, ёсць. Тады пройдзем у машыну.

Раман глянуў на дом, з якога высыпаліся шыбы, хацеў папрасіць міліцыянера, каб ён пагаварыў з дырэктарам, але перадумаў, махнуў рукой і пакрочыў да машыны.

У Рамана і кроплі сумнення не ўзнікла, што ў яго можа быць якаясьці сур'ёзная непрыемнасць. Але калі пад'ехалі да доўгага барака і ён убачыў, што на яго вокнах краты, яму стала неяк ніякавата. Тым больш што міліцыянер груба крыкнуў: «Вылазь!» і перад сабой павёў яго па доўгім калідоры. У канцы калідора за сталом сядзеў дзяжурны лейтэнант. Раман пазнаў яго і крыва ўсміхнуўся. Так выпадкова сышліся два сапернікі. Лейтэнант зрабіў выгляд, што не ведае гэтага маладога хлопца, і загадаў міліцыянеру абшукаць яго. Рамана ахапіла злосць. Ён адпіхнуў руку міліцыянера ад сваёй кішэні і, сцяўшы губы, глянуў на лейтэнанта.

- Я хто вам?! - крыкнуў Раман. - Вунь кіламетраў за сто адсюль перадавая, туды ідзіце лавіць ворага.

Лейтанант іранічна хіхікнуў у адказ на гэтыя словы і прагаварыў:

- Бач, певень бойкі. Колькі гадоў ужо я аператыўнік, а такога не сустракаў. Бывала, якога зуха ні затрымаеш, адразу ж крылы апускае.

- Навошта вы мяне прывезлі сюды, што вам патрэбна? - запытаў Раман.

- Папаўся, дык маўчы! - крыкнуў лейтэнант.

- Ловяць таго, хто ўцякае або хаваецца, а я?..

- Ты аказаў супраціўленне ўладзе, ты ўдарыў майго супрацоўніка, - перабіў лейтэнант.

- Вы не толькі недалёкі, як гаварыла Надзя, а і подлы. Каго я ўдарыў? Вы адказваеце за свае словы?

- Ты адказвай, а не нас вучы. Падымі рукі ўгору. Зараз жа абшукай яго, - звярнуўся лейтэнант да міліцыянера, што стаяў побач.

- Я калі падыму, дык адразу ж і апушчу на вашу галаву, дрэнь вы, а не чалавек.

- Добра, тады складзем пратакол. Хібарын, што там за выбух быў і чаму вокны вылецелі ў жылым доме? - звярнуўся лейтэнант да міліцыянера.

- З гэтага вы б і пачалі, - сказаў Раман.

- Замаўчаць! Не да цябе звяртаюся.

- Я яго не дапытваў. Ён сам сказаў, што ў яго ёсць узрыўчатка і што гэта ён зрабіў выбух. Відаць, спецыяліст, бо тол назваў па-навуковаму - трацілам.

- Як тваё прозвішча, імя і імя па бацьку? - запытаў лейтэнант.

- Зімін Раман Васільевіч.

- Год нараджэння?

- Дваццаць шосты.

- На акупаванай тэрыторыі пражываў?

- Я быў у партызанах.

- Я пытаю, ці пражываў на акупаванай тэрыторыі?

- А як жа, пражываў.

- Ну, вось.

Лейтэнант замаўчаў і, моршчачы лоб, штосьці пісаў. Потым, нібы любуючыся сваёй пісанінай, самазадаволена ўсміхнуўся, узяў брудную прамакатку, пагладзіў яе рукой па аркушы паперы і падсунуў пратакол на край стала.

- Падпішы.

Раман пачаў чытаць. У яго аж запякло ў скронях, нібы рэшатам хто замітусіў перад вачамі, і ён схапіў паперу ў жменю, скамячыў і кінуў яе пад ногі.

- Як гэта невядома, дзе ўзяў і для чаго хаваю ўзрыўчатку? З якой мэтай зрабіў выбух каля дома, у якім жывуць работнікі дзяржаўнай бяспекі? Што вы напісалі?..

- Пасадзі! - загадаў міліцыянеру дзяжурны.

Міліцыянер упіхнуў Рамана за дзверы, абітыя бляхай, і з грукатам зачыніў іх. У пакойчыку на падлозе ляжаў здаравенны дзяцюк са скрыжаванымі на грудзях рукамі і адкрытым ротам. Ён спаў.

Раптам Раман схамянуўся: ён пачуў за дзвярамі голас дырэктара тэхнікума. Раман устаў, падышоў да дзвярэй, прыслухаўся. Даніла Гаўрылавіч гаварыў павышаным голасам, і Раман зразумеў, што размова ідзе пра яго. Скрыганула засаўка, і дзверы адчыніліся.