Раман таксама стаў і спалохана глядзеў на Надзю, якая ляжала на ложку высока на падушцы з нацягнутай да барады коўдрай.
- Што з табой? - нарэшце запытаў ён.
- Не ведаю, нешта кепска адчуваю сябе.
- Нічога з ёй, - выйшла з пярэдняга пакоя, які аддзяляўся шырмай, маці. Яна ганарліва, вострым позіркам змерала з ног да галавы Рамана.
- Пазнаёмся, Раман, гэта мая маці.
Раман паставіў кораб на падлогу, зняў мічманку і, схіліўшы галаву, працягнуў руку:
- Раман.
- Вольга Паўлаўна, - сказала маці і прапанавала зняць шынель. - Засумавала штосьці мая дачка. Прыходзіць з вучобы і - у ложак. Я ўжо думала, што вы чаго пасварыліся з ёй, бо злуе немаведама на каго.
- Не, ваша Надзя такая добрая, што з ёй сварыцца нельга.
- Я не цярплю яе звышапякунства. Чаго я не іду нікуды, чаго я ляжу? Кепска адчуваю, дык і ляжу, - з крыўдай гаварыла Надзя.
- Я ведаў, што Надзя хворая, і вось нават пачастунак ёй прынёс. Вазьміце, Вольга Паўлаўна, - Раман падняў кораб і працягнуў маці.
Жанчына была не без гумару. Яна ўсміхнулася і сказала:
- А я думала - вы міну і ў нас паставілі.
- Якую міну?
- Ды такую, якой можна вокны выбіць у доме. Лейтэнант нам усё расказаў.
Маці паставіла кораб на крэсла і выйшла.
- Ну, навошта ты прынёс? - зморшчылася Надзя.
Раман падсунуў крэсла да ложка і сеў.
- Надзенька, ты і не здагадваешся, што адбылося толькі што ў маім жыцці. Ужо не іду на фронт. - Раман знарок зрабіў паўзу і глядзеў, як адрэагуе на гэта Надзя.
А яна не ўзрадавалася, толькі пільна паглядзела яму ў вочы. А потым адвярнулася.
- Я так і ведала, што ты на фронт не пойдзеш, а прыжэнішся. Дык гэта ты да мяне прыйшоў, каб паведаміць? - бубнела яна ў бок сценкі.
Раман хацеў яшчэ маўчаць, але не вытрымаў, каб не расказаць ёй, што ён сустрэўся з бацькам і цяпер пяройдзе на другую кватэру і што за яе ён можа заплаціць за год уперад.
Надзя сапраўды не хварэла, але ўсе гэтыя дні ёй хацелася быць толькі адной. Яна ўсё перадумала і спынілася на тым, што Раман вагаецца ў сваіх адносінах да яе і хутчэй за ўсё ён застанецца жыць у той памочніцы пракурора. Ён недзе разам з ёй смяецца з Надзі. Надзя звядзе вочы і бачыць ужо іх удваіх. А што, калі яна сапраўды ўбачыць іх у клубе ці на вуліцы? Ды лепш праваліцца скрозь зямлю.
Яна брала ў ложак люстэрка, глядзела на сябе і ўжо пачынала сумнявацца ў сваёй прыгажосці. Хаця не магла сябе ўявіць з якім-небудзь іншым хлопцам, але і Раман ужо стаў чужы. Ну навошта ён так глыбока параніў ёй сэрца! Яна была вырашыла больш не сустракацца з ім, але што ж з таго? А можа, ён і не збіраецца да яе прыйсці? А калі прыйдзе і яна яго не сустрэне, тады наогул не будзе ведаць, што ён думае. І нейкая нябачная сіла супраць волі прыкоўвала яе да ложка.
Яна лаяла сябе за слабаволле, спрачалася сама з сабой. Адчувала сябе раздвоенай: то бачыла шчаслівай, вясёлай, закаханай, то ўцякала ад яго, хавалася, а куды прыстаць - не знаходзіла такога берага.
Раман не ведаў усяго таго, што адбывалася ў душы ў Надзі. Але праўдзівыя, непасрэдныя яго словы рабілі сваё. Нарэшце Надзя павярнула галаву, усміхнулася і, гледзячы на шырмачку, пальцам паклікала Рамана бліжэй да сябе.
Ён нахіліўся. Надзя хуценька цмокнула яго ў шчаку і адпіхнула. Гэты жэст зняў з Рамана ўсё напружанне і тое адчужэнне, якое было ўзнікла паміж імі. Раман устаў з крэсла і ўжо смела прайшоўся па вузкім пакойчыку.
- Так, а дзе ж Вера?
- Яна ў інстытуце, у кабінеце вучыць.
Каля ўваходных дзвярэй за фанернай сценкай на ложку ляжаў Надзін бацька. Калі Раман яшчэ толькі ўвайшоў і прывітаўся, адтуль данесліся словы: «Добры вечар». Але цяпер Раман пра бацьку нічога не пытаў. Ён падышоў да Надзі, нахіліўся і пацалаваў яе ў цёплую шыю.
- У-у-у, - з шумам удыхнула паветра Надзя. - Не трэба, не трэба, - і засланілася рукой ад Раманавага твару. - Адвярніся на хвілінку, я ўстану.
- Добра, р-раз-два-тры, - смяяўся Раман.
- Ну, ну, ну.
Надзя надзела сукенку і падышла да люстэрка. Яна была задаволена сабой. На душы стала лёгка, нібы добра выспалася пасля доўгай бяссонніцы.
- Я правяду цябе, - сказала яна і надзела паліто.
- Табе, можа, нельга выходзіць на вуліцу?
- Не, ужо ўсё ў парадку.
Надзя спяшалася выйсці з кватэры да прыходу Веры, бо сястра абяцала сур'ёзна пагаварыць з Раманам аб тым, што ён уклініўся ў жыццё яе яшчэ «зялёнай» сястры. І цяпер Надзя праз яго нервуецца і захварэла нават.
Да гэтага дзяўчына згаджалася, каб сястра пагаварыла з ім. Любы сродак, які перапыніў бы хлопца і не даў яму ажыццявіць сваю задуму - пакінуць вучобу, горад, яе, Надзя апраўдвала. А зараз усё перамянілася.