- Чакай, - перапыніў яго Раман. - Дык ты ж цудоўна іграеш на гітары, у цябе цудоўны голас.
- Тое, што ў мяне ёсць, яе не цікавіць. Думаю, каб гэта было ў каго іншага, а не ў мяне, у яе заззялі б вочы. У сваім уяўленні яна стварае нейкага звышчалавека. І варта толькі ў кім-небудзь заўважыць якую дэталь з таго намаляванага ва ўяўленні чалавека, яна думае, што вось гэта той герой, пра якога яна марыла.
- Раман казаў, што яна пяшчотная і добрая, - сказала Надзя.
Але Віктар працягваў сваё:
- У кожнага чалавека ёсць нейкія дэталькі, якія падабаюцца ёй. У аднаго падыход, у іншага ўмельства да чаго-небудзь, трэці ў белай сарочцы з адпрасаванымі штанамі ды і з прывабнымі чорнымі вусікамі, а чацверты той, і хто яе пахваліць, значыць, ён зразумеў яе. І з гэтых дэталек у яе ўяўленні ўтвараецца сетка, і яна, жанчына, у ёй, яна ўсіх любіць. Толькі не свайго. Я думаю, што яна была замужам. Афіцыйна не была, а жыла. І, напэўна, тое ж самае было, што і са мной. Тая першая прывабная дэталька сціралася, і заставалася ўсё звычайнае, як і ў мяне. Мне здаецца, што такі чалавек нарадзіўся і існуе не для сям'і, каб мець друга ў жыцці, а для нейкіх авацый, каб яна лунала з рук у рукі над галавой джэнтльменаў. Іншы б раз апускалася да каго і хавалася б з ім у шчыліну. Яна лічыць, што жаніцьба яе звязала, хаця і мае ад мяне поўную волю, але ж многія людзі ведаюць, што яна замужам, і гэтае веданне бунтуе яе душу. Ёй хочацца кінуцца туды, дзе б яе не ведалі. Там бы яна звонка смяялася. Я думаў, што яна хоча адзіноцтва, але не. Яна аднаго вечара не можа пабыць сама з сабой, хіба толькі калі рыхтуецца да заняткаў. Мая маці знаходзіць час пачытаць, знаходзіць час звязаць, пашыць і на работу ходзіць, як усе людзі. А гэта выйшла замуж і томіць свой дух. Яна мне сказала, што пакуль нам будзе лепш жыць поразнь, каб я перайшоў да маці. Трэба вучыцца і мне, і ёй, а тут яшчэ гатуй абеды, займайся мыццём бялізны, хаця я ва ўсім ёй дапамагаў, і я перайшоў да маці. Думаў, можа, у час кароткіх сустрэч яна будзе адносіцца да мяне, як перад жаніцьбай. Але нічога не змянілася. Наадварот, прыйду, дык яна хоць чым мяне зойме, каб не пасядзеў. Сама ў летуценнях. Аднойчы прыйшоў міліцыянер да маці, і я сяджу, правяраў пашпарты. А мой у Лілі ў шафе недзе. Запісаў прозвішча і сказаў, што дае паўдня тэрміну, каб сам у аддзяленне прынёс. Я двое сутак шукаў Лілю, міліцыя ў інстытут званіла. Ніхто не ведае, дзе яна.
- Ну, дзе яна ўсё-такі была? - запытаў Раман.
- У яе хіба даб'ешся чаго? Яна зманіць, а праз некалькі дзён ужо верыць у тую ману сама. Кажа, была ў сяброўкі.
- А ў якой сяброўкі, можа, я ведаю?
- Ды не, у яе інстытуцкіх сябровак няма. Яна сябруе толькі з распуснымі. Нейкая ёсць, развялася з мужам, цяпер займаецца абы-чым, у міліцыі гаварылі, што праз гарсавет яе выселяць з горада. Цяпер пра галоўнае скажу. Я ж апошні час запіў, жыць не хочацца.
- Віктар, што ты нясеш? - сурова сказаў Раман.
- Цікава, што б ты рабіў на маім месцы? Вы, напэўна, бачылі камандзіра вадалазнай групы, што прыехала затопленыя судны падымаць. Ён быў неяк у клубе воднікаў на танцах. Высокі, з гарбатым носам, чорныя вусікі. Мы з Ліляй сядзелі на крэслах у кутку. Я заўважыў, што яна на некага ўгледзелася. А яна, калі хто ёй прыглянецца, дык адразу ж забывае, што я побач. Але ёй заміналі дзяўчаты, якія стаялі ўперадзе. Я падняў галаву і ўбачыў гэтага новага чалавека з вусікамі.
- Я таксама бачыла яго, - сказала Надзя.
- Вось бачыш, а мне не сказала, што прыглянуўся нехта, - усміхнуўся Раман.
- Падумаеш, там біцюг нейкі і так яшчэ аглядае ўсіх з ног да галавы. Ён і на мяне паглядзеў, дык і што? На ім намалявана самаўлюбёнасць.
- Бачыш, а мая, - працягваў Віктар, - устала, выцягнулася, падняла рукі і сказала, што ёй вельмі надакучыла сядзець, хаця мы пасядзелі хвілін дзесяць. Я не паспеў яшчэ ўстаць, як той падышоў і запрасіў яе на танец. На мяне яна і не азірнулася. Лілю нібы хто падмяніў. Смяялася, размаўляла з ім, нібы з даўнім знаёмым. Закончыўся танец. Яна падышла, павярнулася да мяне спіной, і нібы я не існую для яе. Другі танец яна таксама пайшла з ім. Я ў гэты час устаў і пайшоў дадому. Нядаўна мне стала ўсё вядома. Тады ён праводзіў яе. А потым адзін раз заходзіў у кватэру. Гаспадыня ёй сказала, што так паводзіць сябе нельга. Тады яна ўпускала яго з агарода ў акно. А іншы раз ён яе браў на рукі і нёс у сад на лаўку. Гэта бачыла суседка. Ды і я, як выпыльваў коўдру, знайшоў мужчынскую запанку за матрацам ля сценкі...
- Ну, і што яна гаварыла? - зноў запытаў Раман.
- Што яна магла сказаць? Маўляў, я знарок падклаў. Калі я ў жыцці запанак у руках не трымаў. Потым у яе медальёне знайшоў яго фотакартку і пасму скручаных валасоў.