− Давай акапвацца. Лапатка ёсць?
− Н-не, няма, − усё заікаючыся, шэптам адказаў хлопец.
− Тады глядзі. Ляжы і глядзі, − загадаў Тарасікаў, а сам хуценька выняў з-за дзягі лапатку і, лежачы на баку, пачаў дзяўбаць цвёрдую, падмерзлую зямлю. Лапатка ўвесь час скрэбла па нейкай жарстве, часам высякаючы сіняватыя іскрынкі… Урэшце атрымалася неглыбокая ямка − адзіночная ячэйка для стральбы. Тарасікаў падпоўз да кулямёта і ўслухаўся.
Наўкола было ціха і нават, здалося б, глуха, калі б сям-там не вынікалі з зямлі ціхенькія прытоеныя гукі, што сведчылі
аб прысутнасці тут людзей. Над пунькай з’явіўся месяц. Акружаны раямі яркіх, дробненькіх і зусім распыленых зорак-блішчынак, ён, бы прыплюснутае вока, строга і ўважліва пазіраў у чорны змрок зямлі. Коўш Вялікай Мядзведзіцы над балацявінай закінуўся чарпаком угору. Па сцішанасці і суладнай мігатні зор відаць было, што час набліжаўся да поўначы. Бойка, відаць, выбілася з сілы і сціхла, але ад хат яшчэ раз-пораз узляталі ракеты.
Тарасікаў ужо паспакайнеў крыху, бойка прыціхла, і хлопцу хацелася пагаманіць. Праўда, ціхенька ныла, не перастаючы, трывога за Жаркова, нідзе не чутна было яго ўначы, але і сам Тарасікаў ужо прыдбаў нешта дужэйшае ў сабе, што дало яму моцы трываць і якколечы ўпраўляцца на полі бою.
− Ты адкуль сам будзеш? − запытаўся ён сувязіста.
Той падпоўз бліжэй і трошкі захінуўся разам з ім кулямётным шчытком.
− Я гэта, пярмяцкі…
− Глядзі ты! − шчыра здзівіўся Тарасікаў. − І я ж пярмяцкі.
− Д-дык землякі?
− Землякі, выходзіць. А ты даўно ў гэтым палку? − узрадавана запытаўся Тарасікаў.
Сувязіст падумаў.
− З паўгода, мабыць. Як з Грахавецкіх лагераў прыбылі, дык і сюды. У роце сувязі быў.
Сувязіст перастаў ужо ляскаць сківіцай, а Тарасікаў падумаў, што ён куды болей даўні франтавік за яго, Тарасікава, а глядзі ты, які баязлівы. «Гэта што ж, − занепакоена падумаў хлопец, − няўжо і мне не пабароць свайго страху, так ужо і быць усё жыццё трусам?» Зямляк жа яго тым часам ляжаў
ціхенька, але, мабыць, і ён трошкі адышоўся ад спалоху і пачаў азірацца.
− А ц-ці можна г-гэта… з-закурыць? − прашаптаў ззаду сувязіст. − Т-так хочацца…
− Што ты! − здзівіўся Тарасікаў. − Там жа немцы!
Сувязіст пакорліва памаўчаў трохі, а пасля запытаў зноў:
− Гэта ты страляў там ля балота?
− Я, − сціпла сказаў Тарасікаў. − Страляў, толькі ці трапіў у каго ці не…
− Добра з кулямётам! − ужо перастаючы і заікацца, зазначыў сувязіст.
− О, гэта, брат, штука! − згадзіўся Тарасікаў.
− Сп-праўны кулямёт недаступны для пяхоты праціўніка, пакуль у ім ёсць патроны і жывы хоць адзін кулямётчык, − паведаміў хлопец. − Гэта ў настаўленні напісана.
− У мяне, ведаеш, брат − лётчык, пісаў − Героя далі. Другі недзе падводнік, маёр ці, як у іх там, − капітан трэцяга ранга называецца. А мне вось кулямётчыкам выпала. Сам папрасіўся ў запасным…
− А я вось па сувязі, − уздыхнуў баец і, памаўчаўшы, зноў загаварыў пра курава.
− Слухай, можа, я за пуню схаваюся?.. Хоць дзве зацяжкі?
− Не, лепей не трэба. Патрывай як-небудзь.
Сувязіст паслухаўся і застаўся, дзе ляжаў, відаць, ва ўсім падпарадкоўваючыся ўладзе кулямётчыка. Тарасікаў з-за шчыта пільна пазіраў наперад, там, недзе ля хат, раз-пораз ляскалі адзіночныя стрэлы і чыркалі чэргі, пасля пырснула
ў поле трасіруючым струменем. Некалькі куль ударыліся ў цемры аб зямлю і агнявымі кроплямі міганулі ў неба.
− Ці мы тут доўга будзем ляжаць? Можа б бліндаж які змайстраваць? − спытаў сувязіст. Відаць, ён ужо асвойтаўся крыху і не хацеў ляжаць так, без справы. Але Тарасікаў баяўся, каб ён не варушыўся, хлопцу хацелася сядзець як мага цішай, здавалася, так было схоўней.
− Хто яе ведае, − сказаў ён. − Можа, зноў у атаку?
У вёсцы тым часам трэснула некалькі стрэлаў запар, пачулася, нібы хтось крыкнуў, і Тарасікаў, насцярожыўшыся, узяўся за ручкі кулямёта.
− Хоць бы яны не палезлі… немцы, − сказаў ён. − А то… Ты стужкі набіваць умееш? − запытаў Тарасікаў, адчуўшы, што нічога яшчэ не мінула − ні бой, ні небяспека, і трэба быць гатовым да ўсяго горшага. Але сувязіст ззаду чамусьці маўчаў.