На выгляд хлеб чорны, але па сваёй сутнасці белы.
ПЛОТ
Плот мае клопат: пільнаваць забароненыя плады — каб іх не ўгледзелі не тыя вочы і не аблатошылі не тыя рукі.
Плот дзеліць пляц, плато ці плантацыю на часткі: знадворную і ўнутраную, на сваю і чужую,— і з'яўляецца плоццю падзелу. Калі плот цэлы — ён аплот, калі ён дзіравіцца, яго латаюць, як палатно.
Плот складаецца з клічнікаў, але на плоце вісяць заўсёдныя «пытальнікі» — гаршкі, гладышы, глякі, латушкі, а то і патэльні.
На плот, каб праспяваць сваё «кукарэку», лапочучы крыллем, узлётвае певень.
Пад плотам буяюць лопух, палын і трыпутнік.
Да плота прытульваецца лапата.
Ля плота блукаюць усялякія чуткі, у плот ублытваюцца ўсялякія плёткі накшталт гэтай, ште Лот вунь уцёк, а Лотава жонка вунь стала слупам, нібыта плот мае нейкае дачыненне да Лотавай жонкі і да яго самога.
Плот платанічны: да ўсіх ён ставіцца роўна, да ўсіх аднолькава, але ўспрымаецца ён «палітыч-на»: аднымі — з патыліцы, другімі — з твару.
Плот тут, але і там, цяпер, але і потым, ён лётае, але не скранаецца з месца, ён уцякае — дае лататы — і даганяе сябе самога — дае пытлю, ён — натоўп, але ў гэтым натоўпе няма больш нікога, апроч яго аднаго.
ПІЛА
Ці гэта ліпень, ці лістапад, у пілы — пільніца, напружаная часіна: нібы навачасны Пілат, яна заўзята дапытваецца ў ліпы, піхты, яліны, клёна адказу на адно і тое ж пытанне: у чым ісціна? — і, намерваючыся любою цаною «даплыць» да ісціны, то плаўна, а то з запалам паглыбляецца ў іхнюю сарцавіну, у іхнюю «замкавіну», але ўсялякі раз плён яе допытаў — пыл, пілавінне.
У палоне сваёй заўзятасці, сваёй паляўнічасці піла засляпляецца: яна перапалавіньвае дрэвы наскрозь, разнімае іх на палены, і там, дзе яна спадзяецца набыць большую глыбіню, яна набывае большую плыткасць, што неўзабаве заканчваецца карою, якая ледзьве ліпіць, ды голай, пустой паверхняй, і там, дзе яна спадзяецца сустрэцца з ісцінай, яна су-стракаецца з парадоксам, якога ніяк не можа засвоіць і які ўвесь час перажоўвае-перапі-ліквае ўголас: калі глыбей, то плытчэй, калі глыбей, то плытчэй...
Піла адмаўляецца ад якой бы там ні было платы: яна аскетычна-пляскатая, і што яна п'е, тое выплёўвае.
Пілатаж у пілы просты, пілігрымка аднастай-ная: наперад — назад, назад і наперад, аднак яны немінуча «ўліпаюць» у запамежную рэ-чаіснасць канцэнтрычных кругоў і капілярных трубак і дзейсняцца паводле законаў ірацыя-нальнай лічбы «Пі» — лічбы, якая не ведае завяршэння.
НАВАКОЛЛЕ
Наваколле вясковае: у ім відаць вокны хатаў, колле платоў і сцежкі, вытаптаныя паводле немудрагелістага лякала людской хады. Яно адначасова разамкнёнае, бы каляіны, і, быццам кола, замкнёнае, і акаляецца відавочнасцю — здольнасцю вока сягаць далёка.
Наваколле — супольная аўра, супольнае жыццяполе істотаў, рэчаў і з'яў, і пакуль яны супольнічаюць між сабою, яно не адступаецца ад іх; калі ж яны пачынаюць пасягаць на выключнасць і пакланяцца самім сабе, тады наваколле расколваецца на калейдаскопы кавалкаў і аскалёпкаў.
Па наваколлі паволі калываецца калымага.
У наваколле ўкалоньваецца кальварыя і Кальвін.
У наваколлі выспяваюць калівы «Калевалы».
ТВАНЬ
Твань — «двань»: у ёй змяшаны, знітаваны, не разатнуты на дзве паставы, на два «ставы» вада і зямля, світанне і змярканне, і боскае дыханне яшчэ не дакранулася да яе.
Твань процілеглая зямлі: на яе нельга абапер-ціся, але процілеглая і вадзе: па ёй нельга плысці.
Калі асяродак зямлі сярод вады — выспа, то твань — выспа, вывернутая на левы бок, антывыспа.
У ёй жывуць «левыя» істоты: чэрці, балацянікі, дрыгвенікі, тваневікі,— ваніты бога.
I сама твань — істота, у якой не вынатаваны ні рукі, ні ногі, ні галава, ні тулава, і таму яна нічога ніколі не губляе, але таму, што яна адначасова і рукі, і ногі, і галава, і тулава, яна латва ўхоплівае, трывала ўтрымлівае ды файна хавае тое, чаго не можа ўтрымаць нават Латвія, чаго не можа схаваць і захаваць Літва.
КАЛОДА
Калода няўклюдная, але гэтая няўклюднасць укладваецца ў яе, нібы яе код, і калі склюд, долата і сякера, намерваючыся надаць калодзе людскі выгляд, бяруцца згладжваць і злагодж-ваць яе няўклюднасць, калода «раскалоджваец-ца», пераўладкоўваецца ў нешта адрознае ад ся-бе — у кадаўб, а то і ў лодку.
Калода не памятае, адкуль яна і куды: яна ляжыць, уладзіўшыся ў калдобіне, якую сама сабе выбіла ў доле паводле сваёй вагі і свайго аб'ёму, і слухае, як яе бэсціць і лае кудлаты бадзяга-вецер: калода — лайдак, што адно толькі вылежвае бакі, калода — кладка, па якой ніколі ніхто не ходзіць, калода — клад, з якога няма чаго ўзяць,- і, быццам калоідам, поўніцца горкаю думкаю аб сабе.