Wisława Szymborska
Poezje
Sześć małych tomików, z tego cztery, które liczą się naprawdę. Niewiele ponad sto wierszy. A jednocześnie – jedno z najważniejszych zjawisk we współczesnej poezji polskiej. Niezwykła prostota i komunikatywność. Posługiwanie się fabułą i anegdotą. Zupełna bezpretensjonalność pisarska. A jednocześnie – jedna z poezji najambitniejszych intelektualnie, jeden ze światów poetyckich o najciekawszym sposobie istnienia.
Wiersz, którym Wisława Szymborska debiutowała, nazywał się “Szukam słowa”. Dziś wolno już krytykowi zmienić tę formułę. Szymborska jest poetką, która słowa znajduje. Co bowiem uderza przede wszystkim podczas lektury jej wierszy, to niezwykła trafność, “przystawalność”, odkrywczość jej sformułowań – widoczne zarówno wtedy, gdy poetka pisze o sprawach nie wychodzących poza obręb potocznego doświadczenia, jak wtedy, gdy znajduje słowa dla pojęć, stanów, sytuacji, powoływanych dopiero do istnienia.
Szymborska nie należy do poetów “nastawionych na komunikat”, bez końca zastanawiających się nad stosunkiem słowa do rzeczy i bez przerwy “podejrzewających język”. Nie jest metodologiem poezji. Problematyka to nieobca jej bynajmniej – świadczą o tym utwory tak dojrzałe i pełne wdzięku, jak “Radość pisania” – zawsze jednak: sfunkcjonalizowana, poddana wyższym czy ogólniejszym celom. Jeśli już bowiem Szymborska cokolwiek “podejrzewa”, jeśli wobec czego jest sceptyczna, to nie tyle wobec języka, ile – wobec świata. Słowo jest tu – po staremu – środkiem, nie celem, środkiem, mającym w możliwie najdoskonalszy sposób przekazać to, co poetka – dobrze celów swoich świadoma – ma do powiedzenia. I może właśnie dlatego – jest tak bogate, zróżnicowane i odkrywcze.