– Pola! – cieszy się Piotr.
Przekonuję do Nany. Też łatwo wymówić, międzynarodowe imię.
– Nie, nie, ustaliliśmy. Pola jest skromnie, prosto – słucha go nawet odkurzacz, cichnąc, cichnąc aż do ostatecznego wygaśnięcia. Jedziemy kupić nowy. Sprzedawca, w koszulce opinającej muskuły, zachwala ciemnoniebieski. Ani słowa o ciągu, wciągu czy innych technicznych bajerach, w których lubują się faceci z działu elektrycznego.
– Znakomity, wytrzymały odkurzacz. Dziecko może na nim jeździć – sprzedawca szarpie rurą.
Gdyby dali do tego siodełko, to czemu nie sprzątać, jeżdżąc po mieszkaniu. Sprzedawca wskakuje na plastikowy odkurzacz:
– Można skakać i nic!
Zostawiamy go, bąkając, że musimy się zastanowić. Za sklepem zataczamy się ze śmiechu. Kupujemy gdzie indziej – najbanalniejszy odkurzacz do odkurzania.
11 XI
Międzynarodowy dzień Makabry. Na Zachodzie – końca pierwszej wojny, w Polsce – Niepodległości. Radio i telewizja o trupach. Zacny „Bouillon…” daje kawałki z Rwandy i fragmenty książki profesora mojej Ecole, torturowanego w kambodżańskim obozie koncentracyjnym. Uratował się dzięki znajomości buddyzmu. Przekonał khmerskiego oprawcę – profesora matematyki, że jest etnologiem, a nie szpiegiem amerykańskim. Po latach Francuz wrócił do Kambodży, spotkał żyjącego na wolności, w dostatku, swojego kata, mającego na koncie czterdzieści tysięcy morderstw (w większości łopatą).
Pivot pyta profesora i innego gościa, dziennikarza z Rwandy: „Dlaczego?” Dlaczego ludzie są tak okrutni? Żaden z rozmówców nie znajduje odpowiedzi. Nie ma jej. Mordercy z Rwandy, zabijający maczetą doszli do wniosku, że człowiek daje się łatwiej za – szlachtować niż zwierzę, przed śmiercią pokornieje.
Na Trójce wieczorem dyskusja o współczesnym patriotyzmie. Maluję swój obrazek na jedwabiu i przestaję słuchać. Dla mnie najlepszy przykład patriotyzmu to kibice. I sąsiedzi, wywieszający flagę. Taka tutejsza moda. Nie wiesz, gdzie jesteś, budzisz się z kaca, wyglądasz przez okno: Szwecja oblana morzem. Wszędzie Szwecja, nie masz wątpliwości, przy jednakowych rdzawych domkach pale ze szwedzką flagą. Flagowe obsikiwanie terenu. W Szwecji, w typowo szwedzkim domku, mieszka Szwed z totemem w ogrodzie. Polski patriotyzm – wiara, że jest się Narodem Obiecanym Europie, Światu.