– Jako rzeczesz, przemówiłam – powiedziała Egwene, wstając i przyjmując pozycję właściwą karanym, z zadartą do góry suknią oraz halką.
Po chwili wahania Silviana przystąpiła do chłosty. Dziwne, tym razem Egwene nie odczuwała najmniejszej potrzeby wydawania z siebie krzyków. Bolało, to prawda, ale krzyczeć jakoś nie potrafiła. Co za bezsensowna kara!
Pamiętała ból, jaki czuła na widok zachowania sióstr na korytarzach, sióstr, które popatrywały na siebie ze strachem i podejrzliwością, bez nadziei. Pamiętała udrękę, jaką musiała przejść, usługując Elaidzie i nie mogąc nic powiedzieć. I pamiętała najczystszą grozę, jaką poczuła, gdy uświadomiła sobie, że być może wszystkie kobiety w Wieży będą musiały okazywać posłuszeństwo despotce.
Egwene wspominała litość, jaką czuła dla biednej Meidani. Żadnej siostry nie powinno się traktować w ten sposób. Wtrącenie do celi to jedna rzecz. Ale bicie do utraty przytomności, a potem naigrywanie się z niej, sugerowanie dalszych tortur? Na coś takiego nie można pozwolić.
Wszystkie te wspomnienia przysparzały Egwene prawdziwego bólu, były niczym nóż wbity w pierś, który przeszywał serce. Chłosta trwała bez chwili przerwy, ale z każdym uderzeniem rozumiała, że nic, co mogą zrobić z jej ciałem, nie będzie się nigdy równać z udręką duchową, jaką przeżywała na widok Wieży pod rządami Elaidy. W porównaniu z agonią wewnętrzną chłosta była bez znaczenia.
I takim sposobem w końcu zaczęła się śmiać.
Nie był to śmiech wymuszony. Nie był to śmiech sprzeciwu, ciskany oprawcy w twarz. To był śmiech niewiary. Śmiech niezdolności do uwierzenia. Jakim sposobem mogło im się wydawać, że bicie cokolwiek zmieni? Czysty absurd!
Uderzenia przestały spadać. Egwene się odwróciła. Z pewnością to jeszcze nie mógł być koniec!
Silviana przyglądała jej się z wyrazem zaniepokojenia na twarzy.
– Wszystko w porządku?
– Czuję się świetnie.
– Na pewno? O czym… myślisz?
„Wydaje jej się, że mnie złamała” – myślała Egwene. „Ona mnie bije, a ja się z tego śmieję”.
– Z moimi myślami wszystko jest w porządku – zapewniła ją Egwene. – Nie śmieję się dlatego, że mnie złamałaś, Silviano. Śmieję się, ponieważ to bicie jest kompletnie bez sensu.
Twarz Mistrzyni Nowicjuszek pociemniała.
– Nie potrafisz tego dostrzec? – zapytała Egwene. – Nie czujesz bólu? Bólu na widok Wieży rozsypującej się wokół ciebie w proch? Czy jakiekolwiek bicie może temu sprostać?
Silviana nie odpowiedziała.
„Wreszcie zrozumiałam” – pomyślała Egwene. „Dotąd nie pojmowałam tego, co robili Aielowie. Zakładałam, że po prostu muszę być twardsza i w ten sposób nauczę się śmiać z bólu. Ale nie tędy droga, nikt nigdy nie będzie tak twardy. To nie siła sprawia, że się śmieję. To zrozumienie”.
Jeżeli pozwoli, aby Wieża upadła, żeby zginęły Aes Sedai… ból, którego wówczas zazna, zabije ją. Musiała więc zatrzymać ten proces. Po to była Zasiadającą na Tronie Amyrlin.
– Nie mogę anulować wyznaczonej ci kary– powiedziała Silviana. – Dobrze o tym wiesz.
– Oczywiście – odparła Egwene. – Ale gdybyś była tak uprzejma i przypomniała mi o czymś. Co takiego powiedziałaś na temat Shemerin? Dlaczego Elaidzie uszła na sucho decyzja o pozbawieniu jej szala?
– Stało się tak, ponieważ sama Shemerin zgodziła się z tą decyzją – wyjaśniła Silviana. – Zachowała się tak, jakby rzeczywiście straciła prawo do noszenia szala. Nie sprzeciwiała się.
– Ja nie popełnię tego samego błędu, Silviano. Elaida może sobie mówić, co chce. Ale to nie zmieni tego, kim ja jestem i kim jesteśmy my wszystkie. Nawet jeśli Elaida podejmie próbę zmiany roty Trzech Przysiąg, pozostaną te, które się sprzeciwią, te które pozostaną wierne temu, co słuszne. Tak więc bijąc mnie, bijesz Zasiadającą na Tronie Amyrlin. l z tego możemy obie śmiać się w głos.
Wymierzanie kary zostało wznowione, Egwene otworzyła się na ból, przyjęła go i uznała za nieistotny, niecierpliwie czekając końca chłosty.
Miała tyle do zrobienia.
3.
Drogi honoru.
Aviendha przykucnęła na szczycie niskiego, porośniętego trawą wzgórza i wraz z siostrami włóczni oraz kilkoma zwiadowcami ze społeczności Prawdziwej Krwi obserwowała uchodźców. Mieszkańcy mokradeł zwący się Domani stanowili doprawdy żałosny widok: brudne twarze, które od miesięcy nie widziały parowego namiotu, wychudzone dzieci, zbyt słabe, by płakać. Setka wymęczonych ludzi miała do dyspozycji tylko jeden wóz zaprzężony w wynędzniałego muła; czego nie udało im się upchnąć na wozie, nieśli na plecach. A wiele tego nie było. Brnęli na północny wschód szlakiem, który nie do końca zasługiwał na miano drogi. Być może spodziewali się tam znaleźć jakąś wioskę. A być może po prostu uciekali na ślepo przed zawieruchą wojenną, która szalała na wybrzeżu.
Lekko pofałdowany krajobraz był całkowicie odsłonięty, jeśli nie liczyć pojedynczych skupisk drzew. Uchodźcy jeszcze nie dostrzegli Aviendhy i jej towarzyszy, mimo iż znajdowali się nie dalej niż sto kroków od nich. Nigdy nie rozumiała, jak mieszkańcy mokradeł mogą być tak ślepi. Czy nie rozglądali się wokół siebie, nie śledzili ukształtowania linii horyzontu? Czy nie zdawali sobie sprawy, że wędrówka tak blisko szczytu wzgórza stanowi zaproszenie dla zwiadowców, którzy chcieliby ich śledzić? Zanim podeszli tak blisko, powinni zabezpieczyć wzgórze własnymi zwiadowcami.
A może im nie zależało? Aviendha zadrżała. Jak komuś mogły być obojętne oczy ewentualnych obserwatorów, skoro mogły należeć do mężczyzny lub Panny z włócznią? Naprawdę kusili los, żeby przebudził ich z bezpiecznego snu? Aviendha nie bała się śmierci, ale doskonale znała różnicę między objęciami śmierci a pragnieniem jej.
„Miasta” – pomyślała – „to one są źródłem problemu”. Miasta były śmierdzącymi, zgniłymi zakątkami świata, przypominającymi nigdy nieleczone wrzody. Prawda, były między nimi różnice… Elayne wykonała wspaniałą robotę w Caemlyn… niemniej nawet w najlepiej utrzymanych zawsze gromadziło się zbyt wielu ludzi, w których głowach skwapliwie lęgły się myśli o pozostaniu na zawsze w jednym miejscu. Gdyby ci uchodźcy byli przyzwyczajeni do wędrówek i wcześniej nauczyli się korzystać z własnych nóg, zamiast polegać na koniach, co było w zwyczaju mieszkańców mokradeł, nie mieliby aż takich trudności z opuszczeniem swych miast i miasteczek. Aielowie uczyli rzemieślników samoobrony, a dzieci przedsiębiorczości w zdobywaniu na własną rękę pożywienia i nawet ich kowale potrafili daleko maszerować. W ciągu godziny cały szczep mógł wyruszyć w drogę, niosąc cały dobytek na plecach.
Mieszkańcy mokradeł nie przestawali jej zadziwiać. Równocześnie czuła litość dla uchodźców. Sama była zaskoczona, gdy przyłapała się na tym uczuciu. Oczywiście nie była bez serca, ale najważniejsze były obowiązki wyznaczone im przez Randa al’Thora. Nie miała żadnego powodu, by żałować grupy mieszkańców mokradeł, których nawet nie znała. Czas spędzony z jej pierwszą siostrą, Elayne Trakand, nauczył ją, że nie wszyscy mieszkańcy mokradeł są słabi i żałośni. Tylko większość. Zaś w dbałości o tych, którzy sami o siebie nie potrafią zadbać, jest ji.
Przyglądając się uchodźcom, Aviendha próbowała patrzeć na nich oczyma Elayne, jednak wciąż nie do końca jasny był dla niej sens przywództwa, o jakim mówiła tamta. Nie miało ono wiele wspólnego z prostym dowodzeniem grupą Panien na wyprawie wojennej – to było coś instynktownego, a równocześnie nastawionego na efektywność. Elayne nie upatrywałaby w tych uchodźcach potencjalnego niebezpieczeństwa, nie wypatrywałaby w ich szeregach ukrytych żołnierzy. Elayne poczuwałaby się do odpowiedzialności za nich, nawet gdyby nie należeli do jej ludu. Znalazłaby jakiś sposób, by zadbać o ich aprowizację, a może oddelegowałaby własnych żołnierzy, żeby znaleźli dla nich bezpieczne miejsce, w którym mogliby się osiedlić – a tym samym zbudowałaby podstawy do własnych roszczeń względem tego obszaru.