Ён пабег у пакой, згроб на паперку ўсе кавалачкі. Самы большы і цалейшы кавалак быў каля каранёў.
- З двух кактусаў зробім адзін, - сказала бабуля і адсекла ўсё патрушчанае, пакінула якіх сантыметры два з карэньчыкамі. Потым заглянула ў аптэчку, што вісела на кухні, зняла з нейкае бутэлечкі з лякарствамі чорную гумку-заціскалку. Якраз такую бачыў Толя на «хвосціку» ў Танькі.
Бабуля стуліла абодва кавалкі кактусаў зрэзамі, надзела на іх гумавае кольца, каб сціснуць іх яшчэ мацней.
- Вось так... Прыжывецца ці не? Ні разу яшчэ не прышчэпвала кактус на падвой, які не расце, а валяецца вырваны.
Пайшлі з кухні. Бабуля зноў загортвала кактусы і кактусяняты без вазончыкаў, размяркоўвала іх па палічках і ячэйках чамадана.
- Дзён праз два каторых пасадзім, каторых будзем укараняць. Земляное сумесі наробім... А кубікі свае аддасце мне на кактусы? Вы ж вялікія ўжо хлопцы, сорамна з цацкамі гуляць.
- Аддамо! - паабяцаў Толя.
А Коля ці не пачуў, ці прамаўчаў. Ён ужо не любіў кактусаў.
А потым бабуля разглядвала свае пальцы і пінцэтам даставала калючкі і глахідзіі. Глахідзіі - гэта такія малюпасенькія і тоненькія калючкі з кручочкамі на канцах. Сядзяць яны кучкамі, адрываюцца ад кактусаў лёгка. А колюцца моцна, залазяць у скуру глыбока.
Вымала іх бабуля і ні разу не войкнула.
Каляровыя сны
Хлопцам здалося, што ў спальні хтосьці ходзіць. Потым нібы пачулася:
Але хлопцам аднаго хацелася - спаць. І абодва ўзахапкі стараліся дагледзець апошнія сны.
Колю сніцца, што едзе ён на вярблюдзе цераз пустыню. Хочацца вады, сасмагла ў роце, язык, здаецца, распух, разбалеўся ад гэтага. А сонца пячэ і смаліць, сонца слепіць - не зірнуць. Коля б'е пяткамі пад шорсткія, як у таго кактуса-«балонкі», бакі, падганяе вярблюда, а сам усё аглядаецца па баках: ці не блісне дзе якое азярцо ці рэчка? І раптам бачыць кактусавы лес. Вось ён, ратунак! Вярблюд сам кіруе, імчыць туды, вярблюд падбрыквае з радасці... Аднекуль у руках Колі з'яўляецца нож-мачэтэ, якім сякуць кубінцы цукровы трыснёг. Размахнуўся, як шабляю, - г-гах! Злятае з аднаго кактуса калючая шапка-папаха, з нутра свішча, струменіць угору фантанчык. Прагна нагнуўся да вады, глытнуў... Ого, што за дзіва?! Не проста вада, а газіроўка з сіропам. «Ага!» - гаворыць вярблюд і лезе да вады, адпіхвае мордаю Колю. Коля не паддаецца, адпіхвае вярблюда. «А я табе кавуна не дам!» - грызе вярблюд кактус збоку, жуе разам з калючкамі і не баіцца, што ўколецца. А Коля п'е, Коля аж захлёбваецца, ніяк не можа напіцца. Выпростваецца, каб перавесці дух... Мамачкі-бабулечкі, ратуйце! І яго, і вярблюда шчыльнаю сцяною абступілі кактусы, варушаць калючымі лапамі. «Папаўся! Папаўся!» - радуюцца, лапочуць на розныя галасы. Прысеў Коля за ссечаны кактус, хацеў адпаўзці ўбок. А нейкі пацешны пузаценькі кактусік забег збоку, варушыць смешна носікам-«дзеткаю», пляскае ў ладкі: «Вось ён! Вось ён!» Ускочыў Коля на вярблюда, паганяе: «Но! Но!» А кактусы за ім: і пешкі бягуць, і скачуць, уссеўшы адзін на аднаго, як на каня. Размахваюць пікамі-калючкамі, ляскаюць мячамі-шыпамі. Тупацяць ногі, цокаюць капыты, гудзе пагоня... Вось-вось нагоняць, заколюць. «Я іх паем, не бойся!» - спыняецца вярблюд, паварочваецца да іх. Ашчэрыў шчарбатыя зубы і... цап Колю за кашулю, сцягнуў уніз. «А-а-а!» - крычыць Коля і ў жаху прачынаецца...
Ф-фу... Сэрца тахкае, як не выскачыць. Лоб мокры ад поту. Азіраецца Коля - мо і Толя яго сон бачыць? Не, усміхаецца Толя, у яго свой сон, прыемны сон...
Бачыць Толя вялікую залатую рыбку. Нават сам дзівіцца ў сне: чаму сніцца не хамяк Гаўрык, а рыбка? Кружыцца залатая рыбка наўкол яго, ахутвае, аблытвае сваімі доўгімі і мякенькімі плаўнікамі, гоніць у твар хвастом-прасцірадлам прахалоду. «Чаго табе хочацца, хлопча?» - нібы гаворыць, заваблівае яна Толю з сабою, у падводнае царства. І Толя плыве за ёю - далей, глыбей. І ўжо не дзівіцца, што наўкола сіні і залаты бляск хваль, што ён свабодна дыхае пад вадою, што яму лёгка ў вадзе, як рыбе. Вось штосьці ззяе, расце ў вачах, набліжаецца... «Замак цара марскога!» - гаворыць рыбка. Зіхаціць замак неонавымі агнямі, у вокны, у дзверы заплываюць рознакаляровыя рыбкі-агеньчыкі. Падплыў і Толя, заглянуў у дзверы. Уга, колькі там дзівосных, фантастычных рыб! Плаваюць кругамі, водзяць карагод. А малыя вуаляхвостыя гупі дурэюць, як кацяняты, ганяюцца адна за адной... «А дзе неончык? Дзе неончык?» - крычыць хтосьці пісклявым голасам. І Толя пазнае: хамяк Гаўрык крычыць. Ходзіць па зале на задніх лапках, у смешных сініх штоніках, памахвае веерам.