Выбрать главу

Чатыры рады сталоў — і за кожным амаль дарослы чалавек, часам са сваім дзівацтвам. Многае можна зразумець, але ў тое, што адбылося за апошні год у «С» класе, цяжка паверыць... Драма з Вадзімам Цэхановічам, і вось — трагедыя з Веранікай Рагозінай... Яна выспявала, нібы навальніца над борам. А можа, і не так? Навальніцы таксама бываюць розныя: іншая наляціць знячэўку, нібы каршун, захопіць сваім крылом, што не паспееш і схавацца ад абложнай залевы. Магчыма, аднакласнікі не ведалі пра трохкутнік: Вераніка—Вадзім—Таня. I ўсё ж у двух паралельных класах, «С», дзе вучыліся Вадзім і Вераніка, і «Е», у якім займалася Таня Касмылёва, не маглі не заўважать, як складваліся адносіны паміж імі.

У Веранікі Рагозінай аўтарытэт быў непахісны. Усе ведалі Вераніку як сур'ёзную вучаніцу і выдатнага арганізатара. Можа, таму не звярталі асаблівай увагі на яе каханне да Вадзіма. Такіх закаханых набярэцца з тузін амаль у кожным сярэднім і старэйшым класах. Гэтая далікатная тэма амаль не закранала класныя сходы. Не прынята было гаварыць пра каханне ў школе. Хоць яна, Антаніна Фёдараўна, колькі разоў спрабавала, нават з далёкімі захадамі, — хацела запрасіць псіхолага, сексолага, але дырэкцыя не дазволіла, — пагутарыць пра інтымныя адносіны ў класе. Калі заходзіла гаворка пра каханне, то часцей за ўсё можна было пачуць выбух смеху, жарты. Узнімаліся шум, гамана... «Час Рамэо і Джульеты даўно кануў у Лету...» — «Дзяўчынкі — не Асоль, хлапчукі — не Грэй...» Вось і ўсё. Вось і пагутары. А гутарыць трэба было...

Таня... Таня Касмылёва... Гэта на яе зрабіла намёк намеснік дырэктара, калі званіла ўчора. Быццам натрапілі на дзённік, які Таня вяла. Ён шмат што раскрывае ў гісторыі з Рагозінай...

Касмылёва з чацвёртага класа ўсім далася ў знакі. Вельмі скрытная па характару, яна магла пяць разоў на дзень мяняць свае паводзіны. Цяжка было адгадаць, што яна можа зрабіць у наступную хвіліну. У пятым класе пачала фарбаваць хной валасы, якія, дарэчы, мелі свой прыгожы, натуральны чорны колер, насіць прычоску пад «металістаў», спрабавала накладваць цені вакол вачэй.

Таня была сярод тых, хто ледзь выцягваў на тройку, але, здаралася, магла адхапіць пяцёрку па кантрольнай рабоце. Як? Спісвала ў свайго суседа Артура Пучкова, суседак. Хітравала, як магла... На што змагліся рэагаваць некаторыя настаўнікі, змірыліся і ставілі гэтую пяцёрку ў журнал, нібы двойку, з неахвотай, абыякава, ведаючы, што вусна каля дошкі Таня больш тройкі не атрымае.

Пра Таніны паводзіны ведалі многія ў школе, але не ўсё, як патрэбна было. Таму далей ушчування не даходзіла. А што можна яшчэ ў школе? Праўда, праводзілі класныя сходы, выклікалі бацькоў, тыя абяцалі, што дачка выправіцца, зробяць усё, каб падобнае не паўтарылася.

Але мінаў час, і Таня зноў рабіла свае, паводзіла сябе, як і раней, жыла сваім патаемным, толькі ёй вядомым жыццём...

А што класныя кіраўнікі? Ах, гэтыя класныя кіраўнікі, якія цягнуць свой цяжкі крыж! Канешне ж, на іх будзе ўскладзена галоўная віна: не дапрацавалі, не даглядзелі, не выявілі своечасова хваробу ў класе...

Пустата... Пустата, там, дзе сядзела Вераніка... Ці адчуюць вучні яе смяротны халадок, дыханне, якое ледзяніць душу?

Як будзе нячутна крычаць гэтая пустата ў сэрцы Антаніны Фёдараўны! Вераніка Рагозіна — адна з яе любімых вучаніц за ўсе гады працы. Хоць, як кажуць, усе вучні роўныя. I ўсё ж, усё ж... Такія, як Вераніка, не часта трапляюцца ў школе. Круглая выдатніца на працягу ўсіх школьных гадоў, нязменны стараста класа. Іх сяброўства пачалося з таго часу, калі Антаніна Фёдараўна прыняла чацвёрты «Е»...

Клас ёй дастаўся ці не самы распушчаны. Настаўніца пачатковых класаў Ірына Сцяпанаўна Буй здала ёй трэці «Е», з палёгкай уздыхнуўшы. «Такіх дзяцей у мяне яшчэ не было...» — шчыра прызналася яна Антаніне Фёдараўне, нібы запалохваючы. Маўляў, глядзі, каго прымаеш. Адначасова прызналася і ў сваёй бездапаможнасці. Бо і на ёй ляжала віна, што не змагла справіцца са сваімі выхаванцамі.

«Прыгоды» пачаліся адразу ж, у першай чвэрці. Праўда, у верасні яшчэ можна было мірыцца: знаёмства з новымі настаўнікамі, новымі прадметамі дысцыплінавала клас. Але хутка, асвойтаўшыся, самыя шустрыя, як Таня Касмылёва і Максім Лобан, заводзілі клас, і тады вучні ўсчынялі такі вэрхал, пасля чаго і на ўроку не кожны настаўнік мог утаймаваць. Пасыпаліся скаргі «прадметнікаў» на чарговыя выбрыкі чацвёртага «Е»...

Эпагеем усіх гэтых «прыгод» стала заява выкладчыцы прыродазнаўства Марыі Андрэеўны Старасельцавай, настаўніцы, якой заставалася некалькі месяцаў да пенсіі.

У канцы першай чвэрці, перад асеннімі канікуламі, Марыя Андрэеўна прыйшла да дырэктара Ангеліны Мікалаеўны Богут і ледзь не праз слёзы пачала прасіць: